Tímarit hjúkrunarfræðinga - 01.11.1996, Qupperneq 33

Sveinsson hafði safnað nokkrum árum fyrr. Spítalinn var
opnaður í október 1902 eftir aðeins 6 mánaða byggingartíma.
Hann var mjög vel búinn og hafði yfir að ráða 40 sjúkrammum.
Systurnar urðu brautryðjendur í hreinlætismálum og
hollustuháttum á lslandi þar sem þær létu gera spítalanum
vatnsból og leggja holræsi frá honum til sjávar. í byrjun
aldarinnar voru vatns- og skolpmál borgarbúa í ólestri. Vatn var
sótt úr bmnnum sem jafnan voru vatnslitlir og gæðum vatnsins
oft ábótavant. Skolpi var yfirleitt komið
fyrir á víðavangi með tilheyrandi
óþrifnaði og smithættu.
Þremur áratugum seinna réðust
systurnar í annað stórvirki er þær hófu
byggingu nýs húsnæðis fyrir Landakots-
spítala af sama stórhug og áður. Jafn-
framt starfræktu þær sjúkrahús í
Hafnarfirði frá árinu 1926 og fagnaði St.
Jósepsspítali í Hafnarfirði 70 ára afmæli
í september sl.
Hjúkrun á St. Jósepsspítala
St. Jósepssystur sáu lengi vel einar um hjúkmn á
Landakoti en á árinu 1935 réðst fyrsta íslenska hjúkmnar-
konan til starfa hjá þeim. Hafa Landakotsspítali og systurnar
sem þar störfuðu haft veruleg áhrif á menntun og þjálfun
hjúkmnarfræðinga og er spítalinn sérstaklega hjartfólginn þeim
sem hafa verið þar við nám og störf í lengri eða skemmri tfma.
Þá þótti íslenskum hjúkrunarfræðingum fengur í því þegar
systurnar ákváðu að gerast félagsmenn í fag- og stéttarfélagi
hjúkmnarfræðinga á árinu 1960. Er systir Hildigardis, sem var
priorinna á St. Jósepsspítala Landakoti til margra ára, heiðurs-
félagi Félags
íslenskra
hjúkrunarfræðinga.
St. Jósepsspflalar á
Landakotshæð og í
Hafnarfirði undir
stjórn systranna
voru alla tíð mjög
farsælir spítalar,
þótt oft hafi róður-
Marteinn Meaulenburg biskup hélt vígslurœðuna.
Aftan við hann er bróðir Ferdínand
og sr. Jóhannes Gunnarsson.
inn verið erfiður. Systurnar létu af stjórn spítalanna um miðjan
áttunda áratuginn. Þá höfðu þær í átta áratugi átt drjúgan þátt í
þvf að koma heilbrigðismálum þjóðarinnar bókstaflega upp úr
ræsinu og f það að vera viðurkennt sem eitt besta og
árangursríkasta heilbrigðiskerfi í heiminum nú. A þessum
tímamótum vill
íslenska hjúkmnar-
stéttin samfagna
systrum sínum, St.
Jósepssystmm, þakka
þeim samfylgdina og
samstarfið í áranna
rás og óska þeim
farsældar í störfum
sínum í framtíðinni. „ .... . . . . , ...
Starjsjólk skurðstoju og svœjingadeudar.
St. Jósepsspítali
70 ára
— ..........................—....... ■
í tilefni af því að 70 ár voru liðin frá því að St. Jóseps-
spítali í Hafnarfirði tók lil starfa var efnt til sögulegrar sýningar
í Smiðjunni, Byggðasafni Hafnarfjarðar, þar
sem gaf að líta fjölda muna og áhalda sem
notaðir vom á spftalanum allt frá stofnun
lians til dagsins í dag. Einnig voru þar
íjölmargar ljósmyndir sem sýndu margt
áhugavert úr starfi spítalans. Hér á síðunum
birtast nokkrar þessara mynda, ásamt
myndum sem teknar voru við opnun
sýningarinnar.
Árið 1921 keypti kaþólska kirkjan
jörðina Jófríðarstaði og var ákveðið að reisa
þar spítala sem Jósepssystur tækju að sér að
reka. I Hafnarfirði var þá enginn spítali en mikil þiirf fyrir slíka
stofnun. Þremur árum síðar var hafist handa við að byggja
spítala sem Guðjón Samúelsson, þáverandi húsameistari
ríkisins, hafði teiknað. Sjúkrahúsið var byggt á ótrúlega
skömmum tíma og í september 1926 var það vígt við mikla
athöfn.
Ein systir, sjö stöðugilda virði
Andi mannúðar sveif yfir allri starfsemi spítalans og margt
gott fólk kom til að starfa með systrunum, þar á meðal héraðs-
læknirinn Þórður Edílonsson og Bjarni Snæl)jarnarson.
Systurnar störfuðu af mikilli fórnfýsi og gengu í
öll störf á spítalanum og til gamans má geta þess að
þegar systir Eulalfa hætti störfum bættust við sjö
stöðugildi á spítalanum. Fyrsta heila starfsárið voru
lagðir inn 339 sjúklingar en mikill Ijöldi sjúklinga
liefur lagst inn á spítalann allt frá upphafi. Spítalinn
varð fljótlega of lftill. Árið 1954 var ráðist í stækkun
á honum sem breytti allri starfsemi og þá fyrst kom
lyfta í húsið. Árið 1973 var spítalinn svo stækkaður í
suðurátt og þar meðal annars komið fyrir nýjum
skurðstofum. Samhliða sjúkrahúsinu ráku systurnar
almennan barnaskóla, allt til ársins 1963 en þá var honum
breytt í leikskóla. Árið 1986 var húsnæði skólans tekið undir
spítalann og fljótlega eftir það fóru systurnar að tala um að
hætta rekstri spítalans vegna aldurs og hve illa gekk að fá
ungar nunnur til starfa. Margt var reynt til að halda systrunum
hér og meðal annars lengnar hingað systur frá írlandi. En allt
kom fyrir ekki og árið 1987 fluttust systurnar af spítalanum og
Hafnarfjarðarbær og ríkið
tóku við rekstri hans.
Stefna systranna, rekstur í
anda mannúðar, hefur ávallt
einkennt spítalann. Og á
sjötíu ára ferli hefur St.
Jósepsspítali og starfsfólk
hans þjónað Hafnfirðingum
og öðrum landsmönnum af
dugnaði og alúð. B.K
TÍMARIT HJÚKRUNARFRÆÐINGA 5. tbl. 72. árg. 1996