Tímarit hjúkrunarfræðinga - 01.05.2000, Qupperneq 20

var í meðferð á líkamsræktarstöð og hitti auk þess íþrótta-
fræðing. Eftir 12 mánuði voru 39% þeirra sem stunduðu
líkamsrækt enn reyklausir, en 20% af hinum hópnum. „Þeir
sem voru á líkamsræktarstöðinni komu á sjö fundi á sex
vikum, hinir komu á fimm fundi á fjórum vikum. Eftirfylgni
var þéttari hjá líkamsræktarfólkinu og hugsanlega hafa
þessir þættir haft einhver áhrif á árangurinn." Dagmar segir
að ekki hafi verið marktækur munur á þyngdaraukningu
þeirra sem stunduðu líkamsrækt og hinna sem ekki gerðu
það, en að meðaltali hefði fólk þyngst um 4 kg.
„Hópmeðferð og nikótínlyfjagjöf eru lykilatriði," segir
Dagmar, „ásamt fræðslu og atferlismeðferð. Fólk þarf að
læra á hugrænan og vitrænan hátt að lifa reyklausu lífi. í
heilanum eru viðtakar sem hafa áhrif á fíkn og eitt af mark-
miðum meðferðar hjá mér er að þessir viðtakar leggist í
dvala. Menn verða þó að vera sér meðvitandi um að þeir
verða óvirkir, en hverfa aldrei."
Dagmar hefur ákveðnar skoðanir á tóbaksvörnum og
segir að sig langi mikið að sjá sérsniðin námskeið fyrir tvo
hópa; ófrískar konur og hjúkrunarfræðinga. „Jafnframt
held ég að forvarnir þurfi að hefjast hjá börnum á leik-
skólaaldri. Fræðsla ætti síðan að halda áfram gegnum
allan grunnskólann. Ég er sannfærð um að færri unglingar
myndu byrja að reykja eftir tíu til tólf ára markvisst
forvarnarstarf.“
Skólahjúkrunarfræðingar á námskeið
Þóra Magnea Magnúsdóttir, fræðslufulltrúi Krabbameins-
félags Reykjavíkur, hefur að undanförnu haldið námskeið
84
fyrir skólahjúkrunarfræðinga, kennara og námsráðgjafa.
„Þessir hópar verða mikið varir við reykingar unglinga og
eru mjög áhugasamir um tóbaksvarnir. Við höfum útbúið
námsefni fyrir ungt fólk sem við hvetjum skólaheilsugæslu
til að nýta. Ég veit að efnið hefur verið notað í sumum
framhaldsskólum með góðum árangri.“ Þóra segir að ekki
sé aðeins lögð áhersla á forvarnir í skólum, heldur sé
unglingum sem reykja einnig rétt hjálparhönd. í því sam-
bandi hafi Krabbameinsfélagið til dæmis gefið út hand-
bókina Dreptu /', sem reynst hafi ungu fólki vel.
Þóra segir að víða á landsbyggðinni vinni hjúkrunar-
fræðingar ötullega að tóbaksvörnum. „Þeir hafa margir sýnt
frumkvæði og mikinn áhuga sem ég er afar ánægð með.“
Reyklaus spítali í Neskaupstað
Meðal hjúkrunarfræða utan höfuðborgarsvæðisins sem
eru duglegir í tóbaksvörnum er Ruth Guðbjartsdóttir á
Fjórðungssjúkrahúsinu í Neskaupstað. Það er eina bráða-
sjúkrahúsið hér á landi þar sem reykingar eru algerlega
bannaðar innan dyra sem á lóðinni.
„Fyrirmyndin kemur frá Bandaríkjunum," segir Ruth,
„og fyrst þetta gengur þar, á miklu stærri stofnunum, hvers
vegna ekki hér á landi? Við innlögn er sjúklingum gerð
grein fyrir að reykingar eru bannaðar og þeim sem reykja
er boðið upp á nikótínlyf. Nikótín er nú það sem fólk sækir
í með reykingum.
Rannsóknir sýna að flesta reykingamenn langar að
hætta. Ég tel það hlutverk okkar hjúkrunarfræðinga að
hjálpa þeim að taka ákvörðun um að hætta reykingum og
Tímarit hjúkrunarfræðinga • 2. tbl. 76. árg. 2000