Tímarit hjúkrunarfræðinga - 01.06.2005, Blaðsíða 52

Þátttakendur i pallborðsumræðum
Málþing um framtíðarsýn
heilsugæslunnar
Þórunn Ólafsdóttir, hjúkrunarforstjóri, sagði frá framtíðarsýn
heilsugæsluhjúkrunar. I fyrirlestri sínum fjallaði hún um hin
ýmsu svið heilsugæslunnar, svo sem ung- og smábarnavernd,
skólaheilsugæslu, mæðravernd, móttöku, heilsuvernd aldraðra
og heimahjúkrun. Mikilvægustu verkefni á sviði ung- og smá-
barnaverndar taldi hún vera að endurnýja handbók, endurskoða
31/2 og 5 ára skoðanir, huga að breytingum á sprautugjöfum og
efla upplýsingar og aðstoð við aga og uppeldi barna. Þá þyrfti að
efla rannsóknir og þróunarstarf og auka samvinnu við Háskólann
á því sviði. Efla þyrfti sérfræðiþekkingu innan Miðstöðvar heilsu-
verndar barna varðandi svefn og svefnvandamál, óværð, brjósta-
gjöf, nýbúa og fyrirbura. I skólaheilsugæslu þyrfti að fjölga stöðu-
gildum og stefna að því að 600 nemendur væru á hvert stöðugildi
hjúkrunarfræðinga. Auka þyrfti faglega þekkingu og yfirsýn
hjúkrunarfræðinga með endurmenntun og skipulagðri fræðslu
og stuðla að því að fyrir liggi metnaðarfull stefna í skólaheilsu-
gæslunni en vinnuhópur er starfandi á því sviði sem stendur. Þá
þyrfti að stuðla að samræmingu í starfi skólahjúkrunarfræðinga
með notlcun handbókar og Iskráar sem er skráningarkerfi skóla-
hjúkrunarfræðinga. Koma þyrfti á heilsugæslu í framhalds-
skólum og efla samstarf þeirra meðferðar- og stuðningsaðila
sem skólahjúkrun sjá um. Hvað mæðravernd varðar þá þyrfti að
samræma fyrirkomulag þar, nýta sem best þekkingu hjúkrunar-
fræðinga og efla mæðravernd sem bakland fyrir heilsugæsluna og
efla þróun og rannsóknir. Þá þyrfti að efla og samræma almenna
hjúkrunarmóttöku á heilsugæslustöðvum. Heilsuvernd aldraðra
þyrfti að vera til staðar á öllu landinu og byggja þyrfti brú milli
heilsugæslu og heimahjúkrunar. Efla þyrfti fagmennsku í heima-
hjúkrun og auka samstarf við landlækni og Lýðheilsustöð.
Sesselja Guðmundsdóttir, sviðstjóri ung- og smábarnasviðs, sagði
frá sögu ung- og smábarnaverndar sem rekja má til Líknar 1927.
50
Tímarit hjúkrunarfræðinga 2. tbl. 81. árg. 2005
Barnadeild Heilsuverndarstöðvar Reykjavíkur tók
svo til starfa 1953, heilsugæslustöðvar voru stofn-
aðar 1974 og Miðstöð heilsuverndar barna árið
2000. 2003 var ákveðið að Miðstöð heilsuverndar
barna þjónaði öllum börnum á landinu frá fæðingu
til 17 ára aldurs. Fyrstu árin voru helstu vandamál
vannæring, ýmsir smitsjúkdómar og ungbarna-
dauði en nú tengjast vandamál breyttu samfélagi,
svo sem að íbúafjöldi á höfuðborgarsvæðinu eykst,
meðalaldur mæðra með fyrsta barn hefur hækkað,
þátttaka kvenna í atvinnulífinu hefur aukist, hlut-
fall erlendra mæðra hefur hækkað, hjónaskilnuð-
um hefur fjölgað, slysum hefur fjölgað og einstakl-
ingsgjaldþrotum líka svo nokkur dæmi séu tekin.
Sesselja taldi að efla þyrfti þverfaglegt samstarf
til að efla brjóstagjöf og samræma þyrfti fræðslu
og ráðgjöf í því sambandi en nú eru starfandi
tveir brjóstagjafaráðgjafar í Miðstöð heilsuverndar
barna. Efla þyrfti sérþekkingu varðandi svefn og
svefnvandamál. Þá þyrfti að sinna þroskaheftum
foreldrum betur og auka fræðsluefni þar að lút-
andi. Hún sagði hjúkrunarfræðinga hitta foreldra
11 sinnum fyrsta æviár barnsins og gætu því komið
ýmsum upplýsingum til skila og haft mikil áhrif á
h'f barnsins. Foreldrar búast við hágæðaþjónustu
og huga þyrfti betur að tilfinningalegum og geð-
rænum vandamálum mæðra og barna.
Ragnheiður Osk Erlendsdóttir, sviðstjóri skóla-
sviðs, sagði frá þróun skólahjúkrunar undanfarin
30 ár og sagði þau markmið sem sett voru 1977,
enn í fullu gildi. Mikilvægi skólahjúkrunar fælist
ekki síst í því að skólahjúkrunarfræðingar geta
verið í sambandi við öll börn á skólaaldri og foreldra
þeirrra og sinnt ráðgjöf, fræðslu og haft eftirlit með
heilbrigði. Hvað framtíðarsýn varðaði þyrfti að
huga að mönnun, vinnufyrirkomulagi, grunnstarf-
semi og samstarfi við sérhæfðari starfsemi og vinna
þróunar- og rannsóknarstarf. Framtíðarsýnin væri
vel skipulögð og samræmd þjónusta sem byggð-
ist á rökstuddum grunn- og árangursmælingum
í fjörugu umhverfi þar sem allir geta tekið þátt í
þróun og uppbyggingu þjónustunnar. Vinna þyrfti
bug á draugum fortíðarinnar, nauðsynlegt væri
að geta endurskoðað þjónustuna og nýta hæfni
starfsmanna. Einkenni þeirra, sem starfa við skóla-
hjúkrun, væri mikið sjálfstæði, frumkvöðlaeðli,
sjálfsbjargarviðleitni, þrautsegja og dugnaður.
Eva Hreinsdóttir sagði frá heilsuvernd aldraðra
í heilsugæslunni í Hlíðum. Hún lagði áherslu á