FLE blaðið - 01.01.2010, Side 27

endurmenntun sé í samræmi við þörf, stöðu, hæfni, ábyrgð og
eðlilega faglega þróun hvers og eins starfsmanns sem leiðir til
þess að starfsmenn sæki námskeið og lesi bækur sem nýtast
þeim í starfi og miðast við faglega getu þeirra,
Áætlun um fagþróun þarf að vera viðeigandi. Viðeigandi
fagleg þróun er mismunandi eftir endurskoðendum, hlutverki
þeirra, ábyrgð og sérhæfingu. Endurskoðandi sem sérhæfir
sig í ráðgjöf á sviði skattamála sækir önnur námskeið eða les
aðrar bækur og greinar en endurskoðandi sem er fjármálastjóri
félags og ber ábyrgð á gerð reikningsskila þess. Á sama hátt
væri áætlun um faglega þróun endurskoðanda sem nýlega
hefur lokið löggildingu og er verkstjóri í endurskoðun hjá
endurskoðunarfyrirtæki önnur en hjá endurskoðanda sem áritar
ársreikning skráðs félags á markaði.
Við skipulagningu á fagþróun þarf hver og einn að gera
sér grein fyrir núverandi faglegri getu, færni og hæfileikum
og greina þörf fyrir aukna færni og þekkingu í framtíðinni. í
framhaldi af því þarf að velja viðeigandi endurmenntun til að ná
þeim markmiðum sem hann/hún setur sér.
Á íslandi verður áætlun og fagleg þróun hvers og eins
endurskoðanda að vera í samræmi við kröfur laga um
lágmarks fagþróun á ákveðnum sviðum, það er endurskoðun,
reikningsskilum og fjármálum, skatta- og félagarétti og
siðareglum og faglegum gildum. Þrátt fyrir kröfur um að
endurskoðendur sæki lágmarks endurmenntun á ákveðnum
sviðum þá er hægt að stýra fagþróuninni þannig að
endurmenntun á hverju sviði sé viðeigandi fyrir það starf,
ábyrgð og hlutverk sem endurskoðandinn gegnir.
Skattasérfræðingurinn færi t.d. ekki að sækja námskeið
um skattaleg málefni sem hann hefur þegar sérhæft sig í.
Fjármálastjórinn mundi aftur á móti kjósa að sækja það svo
hann hefði næga þekkingu á skattamálum til að geta stundað
starf sitt sem fjármálastjóri. Verkstjórinn í endurskoðun færi
ekki á grunnnámskeið í alþjóðlegum reikningsskilastöðlum sem
hins vegar gæti verið viðeigandi fyrir skattasérfræðinginn að
sækja, til að vera hæfari í sínu starfi.
Til að skipulag faglegrar þróunar verði sem best er mikilvægt
að félagsmenn og vinnuveitendur hafi góðar fyrirmyndir að því
hvernig skipuleggja eigi faglega þróun. Mörg fagfélög víða
um heim hafa sett upp slíkar fyrirmyndir fyrir félagsmenn
sína, útbúið form fyrir áætlunargerðina og leiðbeiningar,
ásamt dæmum um faglega þróun eftir ábyrgð og hlutverkum
félagsmanna. Þessar upplýsingar eru aðgengilegar á
vefsíðum margra fagfélaga og má vænta þess að FLE bjóði
félagsmönnum sínum uppá sambærilegar fyrirmyndir.
Góð áætlun um fagþróun þarf að vera unnin tímanlega og af
nákvæmni. Hún þarf að vera skiljanleg, raunhæf, viðeigandi,
mælanleg og bjóða uppá að hún sé uppfærð og aðlöguð.
Leiðbeiningar eða reglur um faglega þróun félagasmanna
við sérstakar aðstæður eins og í veikindum, þegar félagsmenn
eru í fæðingarorlofi, í hlutastarfi eða komnir á eftirlaun eru til
staðar hjá mörgum fagfélögum.
Endurmenntun verður alltaf sambland af fyrirfram gerðri
áætlun og endurmenntun sem upp kemur jafnóðum í starfi
hvers og eins.
Skráning fagþróunar
Flest fagþróunarkerfi eiga það sameiginlegt að gerð er krafa
um skipulega skráningu. Skráning á endurmenntun getur
verið skráning atvinnuveitanda á sóttum námskeiðum, kerfi
vinnuveitanda sem heldur utan um markmið starfsmanna
og frammistöðumat, kerfi fagfélaga sem heldur utan
um endurmenntun hvers og eins félagsmanns ásamt
markmiðum og mati eða skrá sem fagmenn sjálfir halda.
FLE ber samkvæmt lögum að halda skrá yfir endurmenntun
endurskoðenda ásamt því sem endurskoðendum ber að halda
skrá um endurmenntun sína.
Dæmi um innihald skráningar á endurmenntun hjá
fagfélögum er lýsing á endurmenntuninni sem getur verið;
námskeið, grein sem var lesin, verkefni sem var unnið, ritgerð
eða grein sem var skrifuð o.s.frv. í lýsingunni kæmi fram
útskýring á faglega efninu, hvernig það nýttist í faglegri þróun,
hvers vegna það var viðeigandi, hvaða þekkingar eða færni var
aflað og vísun í þann sem getur staðfest að; endurmenntunin
var stunduð, námskeið hafi verið sótt, grein hafi verið skrifuð,
verkefni hafi verið unnið eða vfsun í umsagnaraðila um
staðfestingu á faglegri getu eða frammistöðu viðkomandi.
Dæmi um skráningu á endurmenntun má finna á www.
accaglobal.com/members/cpd/evidence/examples.
Mæling fagþróunar
Lykillinn að árangursríkri fagþróun er að hún sé mæld og
árangur metinn. Mæling á fagþróun víða um heim er að færast
frá „input based" mæliaðferð í „output based" mæliaðferð,
þar sem „input based" aðferðin mælir sótta endurmenntun,
t.d. klst. á námskeiði, fjöldi bóka eða greina sem voru
lesnar. „Output based" aðferðin mælir árangur af sóttri
endurmenntun eins og viðbót við faglega getu og færni. Dæmi
um það er umsögn vinnuveitanda, frammistöðumat, umsögn
viðskiptavina eða niðurstaða úr prófi. Dæmi um skráningu
og mat á endurmenntun skv. „output based" mæliaðferð má
finna á www.charteredaccountants.ie/CPD/Requirements/
Recording-Your-CPD/.
Fagfélög geta beitt „output based" aðferð við mat á árangri
í fagþróun með því að yfirfara þróunarferli viðkomandi, taka út
verkefni sem viðkomandi vann og leggja fyrir munnlegt próf
til að kanna fagþekkingu. Úttekt á verkefni gæti verið svipað
og þegar doktorsritgerð er varin þar sem verkefni er lagt fram
og sérfræðingar bæta við spurningum. „Output based" er
mun umfangsmeiri og flóknari í framkvæmd en „input based"
aðferðin en „output based" aðferðin er betur til þess fallin að
mæla raunverulegan árangur.
Lög á íslandi gera kröfur um að endurmenntun endur-
skoðenda skuli að lágmarki svara til 20 klst. á ári og samtals
120 klst. á hverju þriggja ára tímabili. Þrátt fyrir þetta ákvæði
þá er ekkert sem segir að mæling á endurmenntun gæti ekki
verið á öðru formi sem síðan væri varpað yfir á klukkustunda
mælieiningu. Annað form mælinga gæti verið efni fræðigreinar
sem var skrifuð, frammistaða í verkefni sem var unnið, efni
bókar sem var lesin o.s.frv.
Jafnframt kemur fram í sömu lögum að a.m.k. 60 klst.
FLE blaðið janúar 2010 *27