FLE blaðið - 01.01.2010, Side 37

upplýstur með viðeigandi hætti um ráðstafanir sem gerðar eru og um viðurlög sem beitt er gagnvart endurskoðendum og
endurskoðunarfyrirtækjum.
Ef nauðsyn krefur vegna eftirlits og rannsóknar máls t.d. þegar starfsemi eftirlitsskylds aðila teygir sig yfir landamæri skulu
eftirlitsaðilar í EES hafa með sér samstarf. Það er svonefnt heimaríki sem skal sinna eftirliti, þ.e. það ríki sem hefur viðurkennt
viðkomandi endurskoðanda og þar sem hann hefur skráða skrifstofu. Gert er ráð fyrir að samstarfið felist í því að eftirlitsaðilar í
EES skiptist á upplýsingum, sendi jafnvel upplýsingar að eigin frumkvæði og hafi með sér samvinnu við rannsókn mála í tengslum
við framkvæmd lögboðinnar endurskoðunar, viðurkenningu á starfsréttindum, gæðaeftirlit og önnur þau mál er upp geta komið
við framkvæmd tilskipunarinnar. í tilskipuninni er einnig mælt fyrir um að lögbær yfirvöld, þ.m.t. eftirlitsaðilar í EES ríkjum geti
sent tilteknar upplýsingar til lögbærra yfirvalda í ríkjum utan EES.
Flest ríki á EES svæðinu hafa nú þegar sett löggjöf til að koma ákvæðum tilskipunar 2006/48/EB til framkvæmda og hafa
jafnframt tilnefnt eftirlitsaðila til að sinna lögboðnu eftirliti með endurskoðendum. Innan ramma tilskipunarinnar hafa ríkin tiltekið
svigrúm til að ákveða fyrirkomulag eftirlitsins. Þau geta m.a. skipt hinum ýmsu þáttum eftirlitsins á mismunandi aðila eftir því
hvernig slíkt fellur að stofnanakerfi í viðkomandi ríki. Sambærileg stjórnsýslunefnd og endurskoðendaráð er t.d. í Svíþjóð, þ.e
Revisornámnden, og í Bretlandi er eftirlitinu sinnt af Professional Oversight Board hjá Financial Reporting Council.
Ákvæði laga nr. 79/2008 um endurskoðendur varðandi tiihögun eftirlits með endurskoðendum
Samkvæmt áðurgildandi lögum um endurskoðun, var endurskoðendaráð eftirlitsaðili, sem hafði almennar eftirlitsskyldur, gat
vísað málum til opinberrar rannsóknar, lagt til sviptingu réttinda við ráðherra og úrskurðað í deilumálum varðandi endurgjald fyrir
störf endurskoðenda. Með nýju lögunum er starfssvið endurskoðendaráðs víkkað verulega til að taka mið að kröfum tilskipunar
2006/48/EB. Samkvæmt lögum nr. 79/2008 beinist starfsemi ráðsins aðallega að eftirfarandi:
• kröfum um nám, próf og skilyrði löggildingar endurskoðenda.
• eftirliti með starfsemi endurskoðenda og endurskoðunarfyrirtækja.
• að sjá til þess að til séu siðareglur og endurskoðunarstaðlar.
Starfsskyldum sínum sinnir endurskoðendaráð einkum með því að:
• gefa út eigin reglur eða gera tillögu til ráðherra um setningu reglna.
• sinna reglubundnu eftirliti, frumkvæðiseftirliti og rannsókn mála.
• fara með úrskurðarvald í kærumálum og ákvarða viðurlög.
• veita umsagnir og álit til stjórnvalda, ákæruvalds og dómstóla.
• sinna samstarfi við Félag löggiltra endurskoðenda.
• sinna samstarfi við eftirlitsaðila í öðrum EES ríkjum og ríkjum utan EES.
Störf endurskoðendaráðs frá apríl til nóvember 2009
Endurskoðendaráð var skipað 1. apríl 2009 og hélt sinn fyrsta fund 14. maí s.á. Ráðið hefur haldið tólf fundi. Helstu verkefni
ráðsins á þessum fyrstu mánuðum hafa verið eftirfarandi:
a. Löggildingarpróf- Ný reglugerð.
Ráðið gerði tillögu til ráðherra um nýja reglugerð um próf til öflunar endurskoðunarréttinda og tillögu að próftökugjaldi. Ný
reglugerð nr. 589/2009 tók gildi 3. júlí 2009. Með henni er breytt fyrirkomulagi prófa. Lagt var af það fyrirkomulag að prófmenn
tækju fjögur próf sem þeim var heimilt að taka á fjórum árum. Hið nýja fyrirkomulag gerir ráð fyrir einu verklegu prófi sem tekur
tvo daga. Gert er ráð fyrir því að í löggildingarprófi verði framvegis lögð meiri áhersla á verklega kunnáttu til að nýta fræðileg
þekkingu. Endurskoðendaráð gerði einnig tillögu til ráðherra um nýtt próftökugjald ertók mið af hinu nýja fyrirkomulagi og skipaði
nýja prófnefnd til að annast framkvæmd prófa.
b. Viðurkenning á námi í íslenskum háskólum.
Samkvæmt 4. tl. 1. mgr. 2. gr. laga nr. 79/2008 er skilyrði þess að aðili öðlist löggildingu að hann hafi lokið meistaranámi í
endurskoðun og reikningsskilum sem viðurkennt eraf endurskoðendaráði. Ráðið hefur kallað eftirgögnum frá íslenskum háskólum
sem bjóða uppá meistaranám í endurskoðum og reikningsskilum og mun í framhaldinu meta hvort það fullnægi þeim kröfum sem
gera verður til menntunar endurskoðenda, sbr. ákvæði laga nr. 79/2008 eins og þau verða skýrð í Ijósi 8. félagatilskipunarinnar
varðandi þær kröfur er gera verður til menntunar endurskoðenda.
FLE blaðið janúar 2010 • 37