Ráðunautafundur - 11.02.1979, Blaðsíða 76

68
Víða eru nú góð slægjulönd innan girðinganna, og hafa sum
svæðin verið afhent fyrri eigendum og nytjuð til beitar.
Norður - Þingeyjarsýsla:
Fyrstu landgræðslugirðingar norðanlands voru gerðar
árið 1928. Það voru tvær smá girðingar til varnar upp-
blæstri og sandfoki á heimalönd syðst í Bárðardal. Næsta
vor (1929) var girt milli Brunnár og Jökulsár í Axarfirði
(821 ha), og 1931 við Ærlækjarsel í Axarfirði (1121 ha).
Árið 1 .934 var sett lítil girðing á Kópas ke ri til að hefta
fok úr ■ fjörunni og úr moldarbörðum. Tók st að st öðva sand-
f ok i 6 og bæta með því lífsskilyrði i pla s s inu.
Eitt mikilvægasta verk í landgræð slumálum sýslunnar
var fr 'iðun Ássands (2600 ha) árið 1942 . Þ 6 var ekki byrjað
að sá í Ássand að ráði fyrr en 1954 9 en þá var byrjað að
herfa melfræ niður með jarðýtu. S í ðan , e ftir a ð melbeltin
komust upp, hefur orðið gerbreyting • Fy rs tu sán ingarnar er'
nú orönar um 2-3 m á hæð. Sandfok á s væ ði nu er nu ur sög-
unni , enda hafa yngstu sáningarnar hækka ð lítiö. dtbreiðsli
gróðurs milli sáninga er nú það ör, að munur sést milli ára.
Þar er um að ræða gras og kvistgróður. Sandfax hefur reynst
sæmilega á ássandi. Mikið hefur verið borið á svæðið úr
lofti á síðari árum, en sjálfgræðsla hefur einnig verið
mikil. CJppgræðslan á Assandi hefur haft geysilega þýðingu
fyrir austustu bæina í Kelduhverfi, sem áður urðu oftsinnis
fyrir þungum áföllum af völdum sandfoks . Vegna jarðsigs
undanfarin tvö ár, hefur stöðuvatn myndast í norðvestur enda
svæðisins . Raki hefur því mjög aukist um mikinn hluta sands-
ins og er norður hlutinn á hraðri leið með að þróast í mýr-
lendi.
Langstærsta landgræðsluverkefni norðanlands til þessa
er sandfokssvæöið norður af Hólssandi , sem girt var árið
1954. Giröingin er 31.1 km og umlykur 3300 ha. Þarna var
rennisléttur aldauður sandur, með aðeins sprekum og gróður-
leifum og stefndi sandtungan hratt í norður (allt að 100 m
á ári ) í átt á byggðina. í um þrjú ár var baráttan við
landeyðinguna á Hólssandi nær eina verkefni Landgræðslunnar
í sýslunni. Settir voru upp 45 km af timburgörðum, sáð