Ráðunautafundur - 11.02.1979, Síða 90

82
Fóðurfraroleiósla og beit á Alaska lúpínu. Uppskera lúpínunnar er
mikil og hún byrjar að vaxa langt á undan öðrum gróðri á vorin og stendur
græn langt fram á haust. Þó er óvíst hve mikilli uppskeru væri hægt að við-
halda ef hún væri nytjuð eitthvað að ráði. Sennilega á ekki mikið eftir að
reyna á það, þar eð í lúpínunni virðast vera einhver efni, sem geta gert
hana óheppilega til fóðurs, a.m.k. eintóma.
III. Niðurstöður rannsókna.
Fræöflun, spírunarhæfni og sáðmagn. Lúpínan ber svo til undantekninga-
laust vel þroskað fræ á hverju ári. Venjulega er fræið orðið fullþroska í
ágúst og stundum í júlílok. Best er að fræið sé látið fullþroskast í skálp-
unum á þurrum og ekki of heitum stað áður en það er þreskt. Til eru nú á
Rannsóknastofnun landbúnaðarins um 50 kg af lúpínufræi.
Sé fræ lúpínunnar ekki sérstaklega meðhöndlað er það mjög hart og vatn
á erfitt með að komast í gegnum fræhimnuna. Þetta veldur lélegri spírun að
öllum jafnaði. Algengt er að spírun á ómeðhöndluðu fræi sé undir 10% á
fyrsta ári, sem veldur því að fræmagn þarf að vera allmikið ef sáning á að
vera viðunandi.
Til að leysa þetta vandamál þarf að veikja fræhimnuna með einhverju
móti til að vatn komist greiðar í gegnum hana. Fræi því, sem hefur verið
notað í Rannsóknastofnuninni, var rennt í gegnum svokallaða burstavél, sem
til er á Rala og notuð er til hreinsunar fræs. Hún var mjög einföld og
samanstendur í grundvallaratriðum af vírnetstromlu og burstum á ás, sem
snýst inni í tromlunni. Eftir þessameðferð jókst snírunarhæfni fræanna
í yfir 90%.
Ekki liggur alveg ljóst fyrir hve þétt þarf að sá. Það fer bæði eftir
spírunarhæfni fræsins og afföllum á plöntum fyrsta veturinn.
Einnig hve fljótt talið er æskilegt að fá samfellda breiðu af lúpínunni.
1 fljótu bragði þá virðist, að 10-15 kg/ha af fræi sé hæfilegt sáðmagn undir
flestum kringumstæðum.
Smitun. Lykillinn að velgengni lúpínunnar er fólginn í sambýli hennar
við gerla, sém lifa á rótum hennar og framleiða köfnunarefni úr loftinu.
Rætur lúpínunnar eru langar og sterklegar og ef að smitun hefur tekist vel
má sjá á þeim hnúða af ýmsum stærðum, suma stærri en nögl á þumalfingri.
Sumarið 1977 var sáð og plantað í smitunartilraunir á fimm stöðum í
mismunandi hæð yfir sjávarmáli. Sáð var í mel á Keldnaholti og sand á Skóg-
arsandi, Gunnarsholti og við Búrfell og Sigöldu.