Dagblaðið Vísir - DV - 08.03.2016, Blaðsíða 9

Fréttir 9Vikublað 8.–10. mars 2016
Fæst í öllum
helstu verslunum
VIÐ
HREINSUM
ÚLPUR!
Verð frá kr. 2.790 til kr. 3.990.
511 1710
svanhvit@svanhvit.is
www.svanhvit.is
unin sé ein birtingarmynd
kynjamisréttis, hún endur-
spegli viðhorf sem segi
konur eiga að vera í þjón-
ustuhlutverki en karla ger-
endur í kynferðislegum
málum. „Með því er gert
lítið úr kynhvöt kvenna og
gert ráð fyrir því að hún sé
á einhvern hátt óeðlileg.
Fólk virðist hrætt við kyn-
hvöt kvenna og við þekkj-
um dæmi þess í sögulegu
samhengi að henni er
haldið niðri, til dæmis af
ríkinu,“ segir Karen Dögg
og vísar meðal annars
til ástandsáranna og að-
gerða íslenska ríkisins í
garð ungra kvenna sem
höfðu átt í kynnum við
erlenda hermenn. Í dag
eru dæmi þess að stúlkur
flosni upp úr skóla og
upplifi þunglyndi í kjöl-
far druslustimplunar og
þörf er á að veita þessum
hópi faglegan stuðning
svo hann geti unnið sig
úr ofbeldinu.
Ljúga
Í niðurstöðum Karenar kemur fram
að stúlkur læri snemma að fela kyn-
lífsreynslu sína, til dæmis með því að
ljúga um fjölda rekkjunauta. Karen
segir það hafa verið rauðan þráð í
viðtölunum.
Oftar en ekki segja þær þá vera
færri en þeir raunar eru til þess að
forðast „druslustimplun“ og dóma
samfélagsins. „Stelpur eiga að vera
geðveikt „hard to get“,“ segir einn við-
mælandinn í rannsókninni og aðrir
benda á að piltar finni ekki fyrir því
sama. Það sé talið þeim til tekna hafi
þeir átt marga rekkjunauta.
„Þannig læra þeir að líta á stelpur
sem kynferðislegt viðfangsefni. Það
hefur líka áhrif á þeirra vinsældir, en
eykur þær ef eitthvað er,“ segir Karen.
Það getur verið erfitt að losna við
stimpilinn, en Karen bendir einnig á
að það séu ekki síst aðrar stelpur sem
dæmi viðkomandi „druslu“.
„Þær vilja ekki tengjast öðrum
sem fá á sig þennan stimpil. Þær
hugsa með sér að þær vilji ekki tengj-
ast „þessum stelpum“ því þá gætu
þær fengið á sig sama stimpil, og
þær eru hræddar við það,“ segir hún.
„Þetta er því mjög sterkt í félags lífinu,
þær verða fyrir útilokun sem er
önnur birtingarmynd eineltis og er
þveröfug við það sem strákarnir virð-
ast upplifa. Það er nefnilega einmitt
málið að þær eiga ekki að láta eins
og strákar. Þær eiga að láta eins og
stelpur, vera kvenlegar og ekki sýna
löngun sína opinberlega. Til þess að
sanna að þær séu ekki druslur passa
þær sig á að vera ekki í samskiptum
við þær sem teljast druslur.“
Einelti
„Þegar ég byrjaði að skoða þetta sá ég
hvað þetta var í raun og veru alvar-
legt og skaðlegt. Þetta er ein tegund
af einelti sem þrífst í skólakerfinu. Við
erum illa í stakk búin til að takast á við
það, okkur vantar tæki til að takast á
við þetta, og skilning. Einelti er ekkert
nema ofbeldi, þessi tiltekna gerð
beinist fyrst og fremst að stúlkum. Það
gleymist kannski að það er eðlilegt að
byrja að upplifa sig sem kynveru sem
unglingur, vera skotin í öðrum og það
er líka eðlilegt að vilja vera sæt.
En það er ekki eðlilegt að verða
fyrir ofbeldi út af þessu eftir á,“
segir hún. „Þetta getur líka verið
hættulegt. Þegar stelpur fá á sig
þennan stimpil, druslustimpil,
þá eru þær í meiri hættu og lík-
urnar á því að þær verði fyrir
kynferðislegu ofbeldi aukast
til muna,“ segir Karen. „Þannig
er þetta ekki einungis meið-
andi fyrir einstaklinginn heldur
skemmandi fyrir samfélagið í
heild. Þetta er mjög alvarlegt.“
Sjálfstraust og stuðningur
Það sýnir sig að þegar að stelpur
verða fyrir slíkri druslustimplun
þá skiptir bæði sjálfstraust og
stuðningur máli,“ segir hún.
Stuðningurinn getur komið
frá vinum, fjölskyldu en einnig
samfélaginu segir Karen Dögg.
Þar ber að nefna samfélags-
byltingar eins og Druslugönguna
og #freethenipple þar sem hóp-
ur kvenna stóð saman til að af-
klámvæða líkama sinn. „Það
er mjög mikill kraftur í þessum
byltingum sem við höfum verið
að upplifa á netinu – samstaðan
er ótrúleg, eins heillandi og hún
er hvetjandi, þá er hún einnig
nauðsynleg,“ segir hún. Í þessu felst
einnig breyting á tungumálinu og
notkun orða. „Tungumálið er fé-
lagslega mótað, orðin fá þá merk-
ingu sem við sköpum þeim,“ segir
hún og bendir á að í tengslum við
Druslugönguna, göngu sem haldin
er árlega í Reykjavík og um allan
heim gegn kynferðisofbeldi, hefur
orðið „Drusla“ verið endurheimt
af þolendum ofbeldis. Það að vera
„drusla“ er ekki ávísun á að heim-
ilt sé að beita viðkomandi ofbeldi,
engin orð gefa leyfi til þess. „Við þurf-
um að taka þessi orð og eiga þau, við
þurfum að gera þau að okkar og gera
þau jákvæð,“ segir einn viðmælandi
Karenar í ritgerðinni.
Það má ræða þetta
Karen Dögg segir mikilvægt að
breyta orðræðunni. Konur geti líka
verið gerendur, þær hafi kynhvöt
sem er hvorki óeðlileg né ónáttúru-
leg. Hún vísar til þess að kynfræðslu-
efni sé oftar en ekki byggt upp á því
að ræða hvernig drengir fái stand-
pínu, sáðlát og stundi sjálfsfróun, en
að stúlkur fari á blæðingar. „Kynhvöt
þeirra er ekki til umræðu á sama
hátt. Við þurfum að breyta því,“ segir
hún. n
„Þær hugsa
með sér
að þær vilji ekki
tengjast „þessum
stelpum“
Mega fikra sig áfram Það gleymist kannski að það er eðli-legt að byrja að upplifa sig sem kynveru sem unglingur, segir Karen Dögg og bendir á að því eigi ekki að fylgja nein skömm.