Morgunblaðið - Sunnudagur - 08.01.2017, Blaðsíða 6

6 MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 8.1. 2017
Þorpin og bæirnir sem byggja
á upp frá grunni verða vítt og
breitt um England.
Sem dæmi má nefna að
1.000 húsa þorp á að reisa á
svæði í Northamptonskíri
um miðbik Englands. Þar var
á árum áður Deenethorpe-
flugvöllur, sem Bandaríkjaher
notaði í síðari heimsstyrjöld-
inni og á svæðinu er með-
fylgjandi minnismerki um
eina sprengjusveit Bandaríkj-
anna.
Eftir stríð lagð-
ist flugvöllurinn af
og svæðið, alls
um 240 hektarar
lands, hefur síðan
verið notað til
landbúnaðar.
Hvað er til ráða þegar viðvar-andi húsnæðisskortur ervandamál? Ýmislegt kem-
ur án efa upp í hugann en rík-
isstjórn Bretlands tilkynnti í vik-
unni þau áform sín að reist verði frá
grunni 17 ný þorp og bæir, víðs veg-
ar um landið, til að bæta ástandið í
húsnæðismálum.
Ríkið leggur fram fé í verkefnið.
Á næstu tveimur fjárhagsárum
verða til reiðu sex milljónir punda,
andvirði um 843 milljóna króna. Það
er ekki nema dropi í hafið, en rétt
að taka fram að ríkið hyggst ekki
standa sjálft að uppbyggingunni
heldur sjálfstæðir verktakar og
fjármagnið hugsað til þess að hægt
verði að taka fyrstu skrefin.
Byggt á grænum svæðum
Gert er ráð fyrir að á hverjum stað
verði frá 1.500 til 10.000 byggingar
og alls verði í boði 48.000 ný heimili
þegar upp er staðið.
Uppbygging er víða fyrirhuguð á
grænum svæðum, sem að minnsta
kosti sum hver hafa hingað til ekki
verið hugsuð sem byggingaland.
Áður hafði verið tilkynnt um sjö
bæi, sem byggðir verða með sömu
formerkjum, og segir Gavin Bar-
well, húsnæðis- og skipulags-
ráðherra í ríkisstjórn Theresa May,
að þegar allt er talið gæti orðið um
að ræða hátt í 200.000 ný heimili.
Ráðherrann sagði í vikunni að í
þessum nýju samfélögum væri ekki
einungis gert ráð fyrir heimilum,
þvert á móti ætti að vera þar ým-
iskonar atvinnustarfsemi og öll
nauðsynleg þjónusta. Þar yrði því
mikið til af störfum. Gert verði ráð
fyrir skólum, heilsugæslu og öðrum
nauðsynlegum þáttum.
„Þetta eiga ekki einvörðungu að
vera svefnbæir,“ sagði Barwell ráð-
herra.
Skortur á húsnæði hefur valdið
því að íbúðaverð hækkar upp úr öllu
valdi í London og fleiri stórborgum
Bretlands. Af þeim sökum á sauð-
svartur almúginn víða erfitt með að
kaupa sér húsnæði eða leigja. Það
er ekki síst ástæða þess að stjórn-
völd grípa til í taumana með þessum
hætti.
Þegar hefur verið greint frá því
hvar reiknað er með að 14 þorp rísi
en ekki hefur enn verið ákveðið
hvar þrír bæir – fjölmennari sam-
félög en umrædd þorp – verða stað-
settir.
Hönnuðum og verktökum verða
gefnar býsna frjálsar hendur um
það hvernig þorpin og bæirnir líta
út, nema hvað áhersla verður lögð á
gæði, að bæirnir verði vel hannaðir
og aðlaðandi og síðast, en ekki síst,
að verkefnið verði til þess að leysa,
eða a.m.k. draga verulega úr, hús-
næðisskorti á viðkomandi svæði.
Ekki er síst verið að hugsa um fólk
sem vill kaupa fasteign í fyrsta
skipti.
Ekki eru allir á eitt sáttir varð-
andi áform ríkisstjórnarinnar, frek-
ar en reikna mátti með. Fyrrver-
andi húsnæðisráðherra, Welwyn
Hatfield, samflokksmaður Barwell
og May forsætisráðherra, telur að
erfitt gæti verið að koma fyrir
nægilegri aðstöðu í svo litlum
byggðakjörnum til að bæirnir yrðu
sjálfbærir að því leyti að þar gætu
íbúarnir fengið störf við sitt hæfi.
Dame Kate Barker, sem stýrði
sjálfstæðri könnun á
húsnæðismarkaði í
Bretlandi árið 2004,
segir að hugmyndir
ríkisstjórnarinnar séu
„skref í rétta átt“ að
því að bæta ástandið,
en bætti við, í viðtali
við BBC, að það sem
nú væri til umræðu
myndi einungis anna eins árs eft-
irspurn þess sem hefði þurft að
byggja í landinu frá því efnahags-
krísan skall á 2008.
John Healy, skuggaráðherra
Verkamannaflokksins, bendir á að á
síðustu sex árum hafi minna verið
byggt á Bretlandi en nokkru sinni á
friðartímum, síðan á þriðja ára-
tugnum. „Þjóðin á skilið almenni-
lega áætlun til þess að leysa hús-
næðisvandann,“ segir hann og
gefur ekki mikið fyrir áætlun
stjórnvalda.
Aðgát verði höfð
Samtök sem berjast fyrir verndun
sveitanna telja að uppbygging
þorpa og bæja geti lukkast vel ef til-
lit verður tekið til sjónarmiða fólks í
nágrenninu. „Sumar hugmyndirnar
geta fallið fólki vel í geð en aðrar
eru þess eðlis að margir eru þeim
algjörlega andvígir. Við munum
fylgjast vel með þróun mála og
tryggja að heimamenn verði hafðir
með í ráðum, auk þess að aðgát
verði höfð á grænum svæðum,“
sagði talsmaður samtakanna.
Sautján ný
þorp og bæir
á Englandi
Brugðist við húsnæðisskorti með því að byggja
bæi frá grunni víða um landið, á grænum svæð-
um og landi sem notað var undir ýmsa starfsemi.
Hvar á að
byggja?
Svona gæti bær litið út sem gert er ráð fyrir að verði byggður skammt frá Harlow, nokkuð norðaustan við London.
’Gert verði ráð fyrir skólum, heilsugæslu og öðrum nauðsyn-legum þáttum. Þetta eiga ekki einvörðungu að vera svefnbæir.Gavin Barwell, húsnæðis- og skipulagsráðherra Bretlands
ERLENT
SKAPTI HALLGRÍMSSON
skapti@mbl.is
KANADA
EASTERN PASSAGE, NOVA SCOTIA Kanadísk kona, Olga Beno,
sem hefur notað sömu tölur á lottómiðann sinn í tæpa þrjá áratugi, datt í
lukkupottinn á dögunum og vann um 5,3 milljónir Kanadadollara, að andvirði
rúmlega 450 milljóna króna. Olgu dreymdi
tölurnar í maí 1989 og hefur notað þær alla
tíð síðan. Fullyrða má að vinningurinn hafi
ratað á góðan stað því Beno hefur barist við
krabbamein og þurft að selja heimili sitt til að
geta greitt fyrir meðferð.
ÍSRAEL
JERÚSALEM Leyniþjónusta Ísraels, Mossad,
auglýsti nýverið eftir njósnurum til starfa og leggur
sérstaka áherslu á að ráða kvenfólk. „Öflugar konur
óskast,“ segir í auglýsingu sem birt var í ísraelskum
dagblöðum. Fyrrverandi stjórnandi Mossad hefur
sagt að konur henti betur til njósnastarfa en karlar, að sögn BBC. Á heimasíðu
Mossad er meðfylgjandi mynd og hægt að sækja um starf með rafrænum hætti.
BRASILÍA
MANAUS Dómsmálaráðherra
Brasilíu hefur tilkynnt að gripið verði til
aðgerða í því skyni að draga úr ofbeldi
í fangelsum landsins, eftir að 56 fangar
létust í átökum í milli gengja í fangelsi
um síðustu helgi. Meðal annars verður
reynt með öllum tiltækum aðferðum
að koma í veg
fyrir smygl á
vopnum og
eiturlyfjum inn
í fangelsi.
ÁSTRALÍA
EXMOUTH Sjómanni var bjargað
úr hafinu, 55 km undan vesturströnd
Ástralíu, eftir sex tíma volk. Ross
Chapman var um það bil að draga
stóran fisk
af makríla-
kyni um
borð í fimm
metra bát
inn, ens
éll fyrir borð þegar hann teygði sig íf
GoPro myndavél sem rann til. Þykir hann
ljónheppinn að hafa fundist enda fáir
bátar á ferli þarna „lengst úti í rassgati“
eins og það var orðað í fréttum.