Morgunblaðið - 27.11.1963, Qupperneq 16

MORGU N BLAÐIÐ
Miðvikudagur 27. nóv. 1963
ÖLL nútíma jþjóðfélög leggja
stöðugt og í æ ríkari mæli á-
herzlu á stundun íþrótta og al-
menna líkamsrækt, enda öllum
það ljóst að aukin vélvæðing, vax
andi sérhæfing á öllum sviðum
og lengri kyrrsetur við störf og
nám, gerir nauðsyn hollra tóm-
stundaiðkana brýnni en áður
fyrr, fyrir unga sem aldna.
íþróttaiðkanir eiga vaxandi
vinsældum að fagna í öllum
aldursflokkum, en sérstaklega er
það mikilvægt, að íþróttafélögin
laði til sín unglinga og gefi þeim
kost á að æfa og iðka íþróttir
innan sinna vébanda. Þar hefur
æskan fengið holl viðfangefni,
sem hún þiggur fegins hendi,
enda þrá ungra til leikja lítt tak-
mörk sett. Á íþróttavöllunum
gefst unglingunum tækifæri til
hollrar keppni við sína jafnaldra
í heilbrigðum leik. Æskufólki
lærist þar að hlíta lögum og sett-
um reglum, skráðum og óskráð-
um, og þar á því að lærast að
temja sér drengskap og samstarfs
‘ vilja.
íþróttahreyfingin er nú fjöl-
mennasta æskulýðshreyfing
landsins. Innan vébanda ÍSÍ eru
um 25.000 meðlimir, þar af 16.200
virkir félagar. Þessi fjöldi starfar
Iþróttaleikvangurinn í Laugardalnum.
Framtíð íþróttanna
eítir Gísla Halldnrsson, forseta ÍSI
í 230 félögum viðs vegar um land
ið. Til þess að hægt sé að skipu-
leggja starf allra þessara félaga,
hefur þeim verið skipað í 27 hér-
aðssambönd og 7 sérsambönd. En
auk þess vinna svo mörg sérráð
og nefndir innan héraðssamband-
anna við að skipuleggja einstak-
ar íþróttagreinar.
Þrátt fyrir þennan mikla fjölda
þarf enn að leggja áherzlu á, að
fjölga virkum þátttakendum á
næstu árum, en forsenda fyrir
slíkri fjölgun, er að hægt verði
að byggja fleiri íþróttamannvirki
úti um landsbyggðina og fjölga
íþróttakennurum og leiðbeinend-
um til muna.
Áður en skipulagðar félags-
heildir innan íþróttahreyfingar-
innar komu til, vory ekki gerðar
svo miklar kröfur til íþrótta-
mannvirkja. Þátttakendur gerðu
sér að góðu sléttar flatir til æf-
inga, sem aðallega voru iðkaðar
utanhúss. Með skipulagningu
móta og æfinga jafnt utanhúss,
sem innan, verða kröfurnar meiri
<• um bætta aðstöðu. Þá þarf að
byggja jafnt iþróttahús, sem velli
til þess að hægt sé að gefa öllum
kost á að iðka íþróttir, eftir gild-
andi reglum fyrir hverja íþrótta-
grein.
Að undanförnu hefur verið
unnið markvisst starf að upp-
byggingu íþróttamannvirkja í
landinu. Með íþróttalögunum frá
1940, viðurkenndi ríkisvaldið
þörfina fyrir auknu íþróttalífi.
En með þeim lögum var ákveðið
að koma á fót íþróttanefnd ríkis-
ins og skipaður íþróttafulltrúi
sem skyldi vinna að framgangi
íþróttamála. Þá var einnig í þeim
lögum kveðið svo á, að stofna
skyldi íþróttasjóð, er skyldi hafa
það hlutverk að styrkja bygg-
ingu íþróttamannvirkja og í-
þróttakennslu, er fram færi á
vegum einstakra félaga. Skyldi
Alþingi veita árlega fé í þennan
sjóð og hefur svo verið gert. Lög
þessi hafa veitt íþróttahreyfing-
unni mikilsverðan stuðning á
undanförnum árum, bæði við upp
byggingu íþróttamannvirkja og
við aukna íþróttakennslu. Það
var mikil viðurkenning fyrir
íþróttahreyfinguna, sem fólst í
þessari lagasetningu á sínum
tíma.
Á síðastliðnu ári hafði íþrótta-
nefndin styrkt að verulegu leyti
byggingu 150 íþróttamannvirkja,
frá því að nefndin tók til starfa.
En það er eins með íþróttamann-
virki sem önnur, félagsleg þróun
leiðir af sér auknar kröfur um
starfsskilyrði, í þessu tilviki
betri aðstöðu til iðkunar hinna
ýmsu íþróttagreina. íþróttanefnd
in hefur því ekki getað sinnt öll-
um þeim mörgu beiðnum, sem
borizt hafa um styrkveitingar til
uppbyggingar fyrir íþróttastarfið.
Af þessum orsökum verður á
næstunni að bæta aðstöðu íþrótta
sjóðs, svo að hann geti leyst það
hlutverk, sem honum var ætlað í
upphafi.
Til þess að hægt sé að æfa og
iðka skipulega íþróttir, verður
sérhvert sveitarfélag að koma
upp viðunandi völlum og húsum
til íþróttaiðkana. En mikið skort-
ir á að svo sé. Hér er því mikið
verkefni að vinna í öllum byggð-
arlögum. Um þetta, sem annað,
þarf að gera heildaráætlun fyrir
allt landið. Þar þarf að koma
fram, lágmarksþörf fyrir einstök
byggðarlög. Eftir að slík áætlun
væri fyrir hendi, væri án efa
heppilegast að framkvæma hana
í nánu samstarfi við viðkomandi
iþróttafélög og leitast þannig við
að þau leggðu fram nokkuð af
því fjármagni, sem til þarf, í
formi sjálfboðavinnu. Á þann
hátt yrðu félögin strax virkir
þátttakendur í þessu starfi og
yrði það mörgum æskumönnum
kærkomið verkefni.
Við samningu slíkrar áætlunar
þarf að vanda vel allan undirbún
ing, og mun það verk taka nokk-
urn tíma. Heildaráætlunin mun
þegar vera í undirbúningi, en
síðar þarf að halda áfram og
sundurliða hana í samvinnu við
íþróttabandalögin og héraðssam-
böndin, svo að á tlunin geti orð-
ið leiðarvísir og traustur grund-
völlur fyrir skipulagða uppbygg-
ingu iþróttamannvirkja, víðsveg-
ar um landið á næstu árum.
íþróttafulltrúi ríkisins hefur á
undanförnum árum unnið mjög
þýðingarmikið starf til undirbún-
ings þessa máls. Hann hefur safn
að miklu af gögnum um þarfir og
aðstöðu, sem fyrir hendi eru. Það
væri því eðlilegt framhald, að
honum yrði falið að undirbúa
endanlega slíka áætlun, sem síð-
an yrði tekin upp í þjóðhags- og
framkvæmdaáætlun ríkisins fyr-
ir næstu ár.
Framkvæmdir samkvæmt slikri
áætlun munu taka langan tíma.
Á meðan þær standa yfir, þarf að
vinna að því að koma upp nokkr-
um íþróttamiðstöðum á heppileg-
um stöðum. Á þeim gætu farið
fram námskeið að sumar.agi fyr-
ir unglinga. Slíkar miðstöðvar
gætu orðið mikil lyftistöng fyrir
viðkomandi héruð. Staðirnir eru
nú þegar fyrir hendi, og vil ég
benda á nokkra þeirra, sem eru
ákjósanlegir: Varmaland í Borg-
arfirði, Núpur í Dýrafirðifirði,
Reykjaskóli í Hrútafirði, Laugar
í Þingeyjarsýslu, Eiðaskóli og
íþróttakennaraskólinn að Laug-
arvatni. Að sjálfsögðu eru fleiri
staðir, sem kæmu til greina, en
þetta eru staðir, sem nú þegar
hafa svo margt til brunns að
bera, sem mælir með því að á
þessum stöðum væri starfið haf-
ið. Ágætt tækifæri væri hér fyrir
héraðssamböndin að sameinast
um þetta mál, með aðstoð frá
heildarsamtökunum og sveitar-
stjórnunum. Gera má fastlega ráð
fyrir því, að slíku máli yrði mjög
vel tekið af öllum. Þarna væri
hægt að halda uppi námskeiðum
og kennslu um gildi íþróttanna,
en jafnframt færu fram nám-
skeið fyrir leiðbeinendur og leið-
toga úr nærliggjandi héruðum.
Framkvæmdastjórn ISI og sér-
samböndin mundu senda sína
færustu íþi’óttakennara og leið-
toga til þessara staða og hvetja
æskuna til _aða. ’arna væri tæki
færi til þess að kenna nýjar í-
þróttagreinar og örva til þátttöku
í öðrum. Þá gætu hin stærri hér-
aðsmót farið þarna fram, sem
mundu fljótlega tryggja að slikir
staðir yrðu e "tirsóknarverðir fyr-
ir yngri sem eldri í byggðarlag-
inu.
Gísli Halldórsson.
Á síðustu árum hafa mörg
sveitafélög gert myndarlegt átak
í því að koma upp sundaðstöðu,
enda má segja að nú þegar sé all-
vel séð fyrir þeirri íþróttagrein
víðast hvar. Sundfærni þjóðar-
innar er ágæt, en því miður
stunda of fáir þessa íþróttagrein
sér til heilsubótar.
I skýrslu iþróttanefndarinnar
kemur það fram, að styrkur hef-
ur verið veittur til 53 sundstaða
á undanförnum árum, en ekki
nema til 7 íþróttahúsa og 46
knattspyrnuvalla, sem margir
eru ófullgerðir ennþá.
Vegna hins takmarkaða fjár-
magns íþróttasjóðs hafa nokkrir
kaupstaðir veitt verulegt fjár-
magn til uppbyggingar íþrótta-
mannvirkja. Vil ég sérstaklega
nefna eftirtalda þrjá staði: Akur-
eyri, Húsavík og Reykjavík. All-
ir þessir staðir hafa fengið sér-
staka heiðursviðurkenningu frá
ÍSÍ fyrir framtak sitt í þessum
málum. Það yrði of langt mál að
lýsa þessari uppbyggingu hér, en
vegna þess að framkvæmdir í
Laugardalnum verða ein vegleg-
i asta íþróttamiðstöð landsins, þyk
ir mér rétt að skýra nokkuð frá
þeim.
Það eru nú rétt 20 ár síðan
bæjarstjórn Reykjavíkur sam*
þykkti að byggja aðalíþróttaleik-
vang ásamt öðrum tilheyrandi
mannvirkjum, í Laugardal við
hliðina á hinum gömlu sundlaug-
um. Jafnframt skyldi þar verða
útivistarsvæði fyrir almenning.
Eins og kunnugt er var sem
fyrsti áfangi íþróttaleikvangur
með grasvelli. Var það fyrsti op-
inberi keppnisvöllurinn af þeirri
gerð fyrir knattspyrnuna. Hér
var um mikilvægt nýmæli að
ræða, þar sem það hafði verið
ósk allra, er knattspyrnu æfðu,
að þessi áfangi yrði að veruleika.
Áður höfðu aðeins nokkrir æf-
ingavellir verið gerðir á þennan
hátt. Það voru ekki aðeins iðk-
endur, sem fögnuðu þessu, held-
ur einnig hinir áhugasömu áhorf-
endur, sem áttu þess nú kost að
sjá betri leik en áður. Völlur
þessi markaði tímamót í knatt-
spyrnusögu okkar, og er nú talið
sjálfsagt að byggja grasvelli, sem
eiga að vera til keppni. Vegna
veðurfars hér, verðum við þó
ávallt að hafa malarvelli til æf-
inga vor og haust.
Nokkru eftir að knattspyrnu-
völlurinn var tekinn í notkun var
lokið við hlaupabrautina og aðra
aðstöðu fyrir frjálsíþróttir. — í
stúkubyggingu eru búningsher-
bergi og fimleikasalur, en siðar
verður þar gerð innanhúss hlaupa
braut, 65 metrar að lengd, svo að
frjálsíþróttamenn fái aðstöðu til
þess að æfa við beztu skilyrði
vetur sem sumar.
Áhorfendarými er nú fyrir
12.000 manns, en hægt verður að
stækka það fyrir 18.000 manns í
viðbót, svo að alls á völlurinn að
rúma 30.000 áhorfendur fullgerð-
ur. —
Næsti áfangi verður að stækka
stúkuna, svo að hún rúmi 4.000
manns í sæti og byggja þak yfir
hana alla.
Norðan við leikvanginn er ver-
ið að byggja sundlaugarnar. Eiga
þær að leysa gömlu sundlaugarn-
ar af hólmi, en þær eru með elzta
íþróttamannvirkjum okkar. Hin-
ar nýju sundlaugar verða mikið
mannvirki, þrískiptar. Þar verð-
ur 50 metra keppnislaug, vaðlaug
fyi'ir börn og sérstök dýfingar-
laug. Við keppnislaugina verður
komið fyrir áhorfendasætum, en
undir þeirri stúkubyggingu verða
búningsherbergi og böð.
Allt verður búið þarna 1 hag.
inn svo að þetta verði okkar bezti
útisundstaður í framtíðinni, þar