Morgunblaðið - 27.11.1963, Blaðsíða 24

24
MQRGUNBUk&ID
MiSvIkudagur 27. n<5v. 1988
Tórshavn, 19. október.
SÍÐAN tit seinast frættu frá
mær, hava vit havt sera merkis-
verda vitjan. Tað er fiskivinnu-
ráðharrin í Sovjet ríkinum, Ish-
kov, sum hevur lagt sína leið
til oyggjar okkara. Sjálvandi
vóru allir sjálvstýrismenn fegnir,
tá ið teir frættu um ynski Ish-
kovs at vitja Föroyar. Tað at
fiskivinnuráðharrin í heimsins
största ríki vitjar heimsins
minnstu tjóð fór at hava nógvan
týdning fyri sjálvsvirðing Föroy-
inga. Tað er bert hent eina ferð
áður, at ein útlendskur ráðharri
hevur vitjað Föroyar. Tað var í
íjör, tá ið norski fiskivinnuráð-
harrirt Nils Lysö kom higar í
boði Föroyskt- Norskt Felags.
Monnum var kortini strax
greitt, at neyvan kom sovjettiski
ráðharrin higar bert at ferðast,
men hvat hann mundi hava í
hyggju, var tað, so lögið tað
ljóðar, eingin sum gitti, fyrrenn
ráðharrin sjálvur avdúkaði tað
við dögverðaborðið hjá lög-
manni. Hann var millum annað
komin at bera fram bön til
landsstýrið at geva russiskum
fiskiskipum undir Föroyum ser-
loyvi til akkerspláss innanfyri
12 fjórðinga fiskimarkið, íð verð-
ur galdandi fyrir allar tjóðir,
sum fiska undir Föroyum frá
Grækarismessu (12. mars) næsta
ár.
Eini 400—500 sildaskip av
Murmansk flotanum, íð tekur
1000 skip, plaga um heystið at
royna norðan fyrir Föroyar, og
hesin fiskiskapur heldur á út í
januar mánað. Hesi skip lata
veiði sína til stór móðurskip,
sum annaðhvört liggja eystan
fyri Nólsoynna ella vestan fyrir
Koltur, men nú fiskimarkið er
flutt út, noyðast móðurskipini
eisini so langt út, at að er ógvu-
liga óarbeiðsligt, og hetta er
óivað Russum sera meint. Tað
er ikki komið nakað fram enn,
um at russiska ynski hevur ver-
ið til viðgerðar í landsstýrinum,
men tað tykist eingin ivi um,
at Föroyaferð Ishkovs í so máta
hevur verið nyttuleys.
y
Landsstýrið vísti sovjettiska
ráðharranum allan tann biíð-
skap, tað formáddi, men tað er
synd at siga, at hann var fagn-
aður av fólki. Nú var veðrið
ógvuliga iisligt undir vitjanini,
men hevði Ishkov gjört sum
Lyndon Johnson, tá ið hann var
á Europaferð síni og havt kon-
una og dóttrina í ferðini við, er
einki at ivast i, at bæði maður
og kona fóru av húsi at skottast.
Fyrst í hesum mánað varð ár-
liga brennifínsritualið fullfört av
myndugleikunum úti í Tinga-
nesi, sum var fyrsti tingstaður
hjá tí elsta tinginum í heimin-
um. Hetta hendi ikki úti á hell-
uni við sólurinum hagan tú
sært bæði middagsmerkið, hálga-
nón og vesturvarða, men í tí
lítla garðinum út ímóti Skinnara-
skeri. Ein fulltrúi í landsstýrin-
um, ein fulltrúi á -tollskrivstov-
uni, landsgranskoðarin og uttan-
budamaðurin í Tinganesi stoyttu
einar 100 flöskur av brennivíni
burtur, soleiðis sum lógin óbein-
leiðis fyrirskrivar.
Hesi tíðindi krevja eina nærri
frágreiðing. Föroysk lög bannar
sölu av brennivíni í Föroyum,
og tess vegna eru allir Föroy-
ingar, sum av og á fáa sær ein
lítlan, heilsöluinnflytarar av
brennivíni. Tú kannst ikki keypa
tær dropan her i landinum, men
tú hevur loyvi til at flyta inn
úr Danmark ella öðrum landi 12
flöskur av sterkum um fjórðings-
árið, tá íð tú hevur fyllt 20 ár,
og tú kannst flyta inn so nógv,
sum tær lystir av víni og sterk-
um öli, treytað av at tú ikki
skyldar skatt. Tá íð nú tollarnir
hava tikið eina flösku av brenni-
víni frá einum, sum hevur verið
uttanlanda, verður flöskan
goymd á einum lofti úti í Tinga-
nesi yvir skrivstovuni hjá lög-
manni. Tað er ikki loyvt at
seljá hetta brennivínið, sum áð-
ur sagt, og tí eru „katakomburn-
ar“ í Tinganesi so fullar, at teir
fyri at skaffa rúm til meiri
brennivín, stoyta nakað burtur,
helst tað, sum teir roknað við,
at luft kann vera^komið at. —
Landsstýrið fer í „katakomburn-
ar“ eftir einum löggi, tá íð tað
heldur veitslur, og so verður
rúm fyrir nökrum flöskum aftr-
at.
So lögin er lógin í Föroyum
um brerinivín, og soleiðis hevur
hon verið síðan 1906. Mangan
hevur verið skrivað og talað um
at broyta hana, men föroyskir
plitikarar tykjast ikki i hesum
föri at vera djarvir. Teir tora
ikki at broyta lógina, tí so vænta
teir at missa atkvöðu frá nökr-
um fanatiskum avhaldsfólkum
og missiónsfólkum. Teir vilja
heldur lata hetta skeiva lag ala
lógbrótarar og ólukkudýr av
brennivíni enn at broyta lógina,
so hon hóskar til lívið í dag.
Tað hevur verið stórt lop í
saltfiskaprísinum tann seinasta
mánan. Tað tykist, sum um at
vit hava betri tíðir í vænti. Salt-
fiskur er ein lögin vöra. Tá íð
annað dýrkast, stendur hann í
stað, og tá íð annað fellur í prísi,
fellur saltfiskurin eisini. Hetta
er tann regla, sum Föroyingar
hava havt til rættisnór, men nú
er hon brádliga endavend. Salt-
fiskaprísurin, sum í juni mánað
hesi seinastu árini hevur ligið
millum 75 og 80 £ fyri tonsið,
hevur, tá íð tað leið út á heystið,
hæðkað uppí eini 90—100 £,
men í ár er hann farin heilt upp
í gjögnum, so högt at teir för-
oysku útgerðarmennirnir, íð all-
ir hava kent reipið um hálsin á
sær, tá íð terminin nærkast, ikki
duga at fyristilla sær, at teir so
brádliga skulu svimja í pengum.
Ishkov og Djuurhus lögmaður
í dag var ein línuskipslast seld
fyri 143 £ og eitt annað útgerð-
arfelag svaraði ikki til eitt boð
uppá 145 £. Eingin veit, hvussu
högt prísurin fer, men eitt er
vist, at mong skip, sum fíggjar-
ÞAÐ var varla hundi út sig-
andi hér í borginni síðdegis á
fintmtudag þegar hríðarbarn-
ingurinn var í algleymi. Fátt
var um gangendur á götunum
og biðlistar hjá bílastöðvun-
um. Þá var það að Sigurgeir
Sigurðsson, sölumaður hjá Kr.
Kristjánssyni, hringdi í frétta-
mann Mbl. og bauð honum í
ökuferð um borgina. Ekki var
beinlínis freistandi að fara út
í óveðrið, en þegar Sigurgeir
lofaði að brjóta lögin, var
ekkert sjálfsagðara en fara
með í ökuferðina. Því lögbrot
eru ætíð gott blaðaefni.
Kardínálinn hans Sigurgeirs í snjonum.
Tókst ekki að festa keðju-
iausan bíl í skafíi
Sölumaðurinn vissi hvað hann söng
Sigurgeir á nýlega vestur-
þýzka Taunus-bifreið, sem
hlotið hefur kenniheitið Kardí
náli til aðgreiningar frá öðr-
um þýzkum Ford-bifreiðum.
Þetta eru rúmgóðar og þægi-
legar fimm manna bifreiðir,
og að því leyti frábrugðnar
öðrum að drif er á framhjól-
um. Hafði Sigurgeir mikla trú
á hæfni bifreiðarinnar í snjó
og vildi sannfæra fréttamann-
inn.
Svo sem kunnugt er ber öku
mönnum að aka á snjóhjól-
börðum eða keðjum í hálku og
snjó, en eru að öðrum kosti
réttlausir, ef eitthvað kemur
fyrir. Sigurgeir er löghlýðinn
borgari, en telur þetta hinn
mesta óþarfa að því er Kardí-
nálinn hans varðar. Og þessu
til sönnunar leitaði hann uppi
mestu snjóþyngslabrekkur
borgarinnar og tók undan
keðjurnar. Settist hann síðan
í farþegasætið frammi i og
sagði við fréttamanninn:
Reyndu að festa bifreiðina í
snjóskafli!
Framundan var allbrött
brekka þar sem snjórinn hafði
hlaðizt í skafla. Frostlaust var
orðið og snjórinn blautur og
þungur. Hjólför voru í brekk-
unni, og lá beinast við að
þræða þau. En tilgangurinn
var að reyna að draga úr
sjálfsánægju Sigurgeirs, svo
lagt var í dýpsta snjórinn. Þar
sem það nægði ekki til að festa
bílinn, var numið staðar í
miðjum skafli. Þetta hlaut að
nægja, hugsaði fréttamaður-
inn. Framundan var óruddur
snjórinn og brött brekka. En
Sigurgeir bliknaði ekki. Eftir
nokkrar árangurslausar til-
raunir gafst fréttamaðurinn
upp. Sama var hvort reynt
væri á hálku eða í snjó. Kardí-
nálinn þurfti sannarlega eng-
ar keðjur.
Á heimleiðinni var Sigur-
geir að segja frægðarsögur af
Kardínálanum. Hann er ekki
sölumaður fyrir ekki neitt
hann Sigurgeir. M.a. sagði
hann frá einum Kardínála-
eiganda, sem hann hafði mætt
þá um morguninn. Færð var
erfið, og maðurinn ætlaði að
fara að lögum eins og vera
ber. Hann hafði því sett keðj-
ur undir, en athugaði ekki að
bíllinn var með framhjóla-
drifi og setti keðjurnar á aft-
urhjólin. Þannig ók hann um
hinn ánægðasti og þakkaði
keðjunum það hve vel bíllinn
klauf skaflana.
liga riðu um röðina, eru bjargað
og tann stóri fallitturin, sum var
væntandi í 1964 og 65 er skotin
langt út í tíðina ella heilt avtik-
in. Skipaeigarnir rokna seg nú
vissar í, at summarprísurin uppá
75—80 £ fer ikki niður umm
aftur 100 £. — Fiskiárið hevur
ikki verið so gott, sum undan-
farnu ár, men príshækkingin
uppvegar hetta fleiri ferðir.
Útgerðarmenninir hava fegin
viljað havt allan flotan avstað-
aftur til vestur Grönlands og Ný
Foundlands á saltfiskaveiði. —•
Men tað er ymist, sum tað hevur
eydnast. Allir trolarnir, 13 í tali,
eru har vesturi og nakað væl av
línuskipum eru enn har yviri,
men tað gongst ikki væl at fáa
tey avstaðaftur nú fyri fólk. Tað
skilst væl, at menn aftra seg
við at liggja har vesturi í kuld-
anum tað myrkasta av vetrinum
við 150 til 200 tons skipum. Tað
er næstan at keypa gullið ov-
dýrt. Eingin onnur tjóð ger tað.
Veðrið hevur verið sera ólaga-
ligt í fleiri vikur. ísfiskaskipini
fáa ikki roynt fyri veður, og
sildaskipini liggja nú fyri tað
mesta inni á Eystfjörðum og
kroka. Veiðan fyri árið er 100.000
tunnur, og tað sum nú kemur
aftrat verður ódrúgt.
Skurðurin royndist av tí besta,
sum menn vita um. Meðan ís-
lendingar skera 800.000, mugu
vit nayðast við 40.000. Áseyður
okkara er 0.000. 7Hesi töl eru
einans ætlað. Nakað nágreint
tal finnst ikki, tí Föroyingar eru
hart ímóti, at geva upp fyri
myndugleikunum, hvat teir eiga,
og hvat teir hava í árligari inn-
töku. Teir vilja fegin sjálvir
sleppa at vera við til at áseta
skattin.
N útykist tað kortini at vera
liðugt við tí, tí frá 1. januar
kemur nýggj og strong skattalóg
í gildi, sum eisini krevur at upp-
givið verður, hvat maður eigur.
Hetta skattauppskot lá í 13 ár á
tingi uttan a verða gjör til ióg,
Eitt tað fyrsta hetta sitandi
landsstýrið gjördi, var at seta
uppskotið framaftur á tingi, og
tá var tað samtykt.
18. 10. '63.