Morgunblaðið - 27.05.2017, Blaðsíða 2

2 FRÉTTIRInnlent
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 27. MAÍ 2017
Selhella 13 | 221 Hafnarfjörður | Sími 564 1400 | kerfi@kerfi.is | kerfi.is
Fagleg & persónuleg þjónusta
Drykkjarlausnir fyrir þitt fyrirtæki
Hagkvæmara en þú heldur!
Dæmi:
AULIKA TOP
Frábær kaffivél fyrir
meðalstór fyrirtæki
Morgunblaðið Hádegismóum 2, 110 Reykjavík. Sími 5691100 Fulltrúar ritstjóra Sigtryggur Sigtryggsson sisi@mbl.is Ágúst Ingi Jónsson aij@mbl.is Fréttir Guðmundur Sv. Hermannsson ritstjorn@mbl.is Menning Einar Falur Ingólfsson menning@mbl.is
Viðskipti Sigurður Nordal vidskipti@mbl.is Íþróttir Víðir Sigurðsson sport@mbl.is mbl.is Jón Pétur Jónsson netfrett@mbl.is Smartland Marta María Jónasdóttir smartland@mbl.is Umræðan | Minningar mbl.is/senda grein Prentun Landsprent ehf.
Guðni Einarsson
gudni@mbl.is
Erlent vinnuafl sem áður kom til
einhvers konar sjálfboðastarfa hér
á landi kemur nú gjarnan sem
starfsnemar, að sögn Halldórs
Grönvold, aðstoðarframkvæmda-
stjóra ASÍ. Þetta breyttist eftir að
verkalýðshreyfingin náði samkomu-
lagi við Samtök atvinnulífsins (SA) í
haust um sjálfboðastörfin. Sam-
bærilegt samkomulag var gert við
starfsgreinasamtök og Bændasam-
tökin í framhaldi af samkomulaginu
við SA.
Halldór sagði ASÍ hafa átt í sam-
skiptum við menntamálayfirvöld og
Rannís sem er fulltrúi stjórnvalda
gagnvart mörgum erlendum samn-
ingum um menntasamskipti. Hann
sagði að ASÍ hafi lagt til að settar
verði skýrar reglur um starfsnám
erlendra starfsnema. Þær byggi á
þeim reglum sem gilda um starfs-
þjálfun iðnnema í löggiltum iðn-
greinum hér á landi. Með reglunum
verði útskýrt hvaða réttindi og
skyldur aðilar hafi og eins að það sé
gerður kjarasamningur fyrir er-
lenda starfsnema sem sé sambæri-
legur við iðnnemasamningana.
Halldór sagði að starfsnemarnir
komi hingað aðallega eftir þremur
leiðum. Í fyrsta lagi á grundvelli
Erasmus+ áætlunarinnar sem Ís-
land á aðild að. Í öðru lagi í gegnum
EES-styrkjaáætlunina (EEA
Grants). Það eru verkefni sem
studd eru af Íslandi, Noregi og
Lichtenstein, m.a. í Eystrasalts-
löndunum, Austur-Evrópu, Grikk-
landi, á Spáni og í Portúgal. Í þriðja
lagi koma starfsnemarnir á eigin
vegum.
„Langflestir koma á grundvelli
einhvers konar styrkja eða stuðn-
ings en í raun og veru er enginn hér
sem fylgist með þeim af hálfu opin-
berra aðila,“ sagði Halldór. Hann
sagði að erlendir skólar sendi nema
hingað til starfsnáms án þess að
hafa samband við neinn hér á landi.
ASÍ hefur einkum gert athuga-
semdir við stöðu starfsnema hjá
hótelum, veitingahúsum og í ferða-
þjónustu. Erlendir nemar í hótel-
stjórnun á háskólastigi hafa t.d.
verið settir hér til almennra verka
sem ella hefði þurft að ráða al-
mennt starfsfólk til að gegna. „Í
raun og veru eru þessi fyrirtæki
bara að spara sér launakostnað,“
sagði Halldór. Hann sagði aðeins
vera farið að bera á því að íslensk-
um nemum, aðallega á háskólastigi,
sé boðið að afla sér starfsreynslu í
launalausum störfum.
„Það sem gerir þessum erlendu
krökkum erfitt að gera eitthvað í
sínum málum er að þeir eru komnir
langt að og þurfa fæði og húsnæði.
Þau eru líka háð því að fá uppá-
skrift vinnuveitandans um starfs-
reynsluna til að geta lokið sínu
námi,“ sagði Halldór.
Bóndi þurfti að bregða búi
Vilhelm Adolfsson, eftirlitsfulltrúi
stéttarfélaganna á Norðurlandi, tel-
ur að starfsnemarnir séu komnir til
að vera. Íslendingar fáist ekki í
þessi störf. Auk ferðaþjónustu, hót-
ela og veitingahúsa nota sumir
bændur starfsnema til að vinna bú-
störf, jafnvel í 10-12 tíma á dag, að
sögn Vilhelms. Hann sagði að reynt
sé að benda fólkinu á að þessi vinna
sé í efnahagslegum ávinningi, en
ekki störf hjá góðgerðarsamtökum.
„Ungmennin eru ekki tryggð
nema þau séu með sitt evrópska
sjúkraskírteini. Það er dæmi hér á
Íslandi um einstakling sem var í
svona vinnu og slasaðist. Bóndinn
þurfti að bregða búi því hann gat
ekki staðið undir skaðabótakröf-
unni,“ sagði Vilhelm. Hann kvaðst
hafa talað við bændur og hestaleig-
ur um að tryggja þetta ólaunaða
vinnuafl og koma því á launaskrá.
Ólaunaðir í ýmsum störfum
 Verkalýðshreyfingin vill að fólkið sé tryggt og á launaskrá  Sérlega áberandi í ferðaþjónustunni
Morgunblaðið/Kristinn
Ólaunaðir Erlendir starfsnemar starfa við ferðaþjónustu, á hótelum og
veitingahúsum en einnig í landbúnaði og vinna oft langan vinnudag.
Drengurinn sem
lést í umferðar-
slysi á Eyja-
braut, skammt
sunnan við
Hrafnagil, síð-
astliðinn þriðju-
dag, hét Óliver
Einarsson.
Hann var öku-
maður lítils bifhjóls sem lenti í
árekstri við jeppabifreið sem
kom úr gagnstæðri átt. Slysið
átti sér stað rétt fyrir klukkan
fjögur síðdegis, og var strax
ljóst að um alvarlegt slys var að
ræða. Ekki er vitað nánar um
tildrög slyssins að svo stöddu en
rannsókn stendur yfir. Eyja-
fjarðarbraut vestari var um tíma
lokuð við gatnamótin við Mið-
braut og var umferð beint um
hana yfir á Eyjafjarðarbraut
eystri. Lögreglan á Akureyri fer
með rannsókn málsins. Óliver
var á þrettánda aldursári þegar
hann lést. Hann verður jarð-
sunginn frá Akureyrarkirkju
næstkomandi miðvikudag og
hefst athöfnin klukkan 10:30.
Lést af slysförum í Eyjafirði
Yngvi Pétursson mun láta af störfum sem rektor
Menntaskólans í Reykjavík innan skamms en hann hélt
sína síðustu útskriftarræðu við skólann í gær. Yngvi
tók við stöðu rektors árið 2001 en hafði þar áður gegnt
stöðu konrektors og starfað sem kennari við MR allt frá
árinu 1972. Þrátt fyrir að Yngvi láti af embætti rektors
hyggst hann halda áfram kennslu við sinn gamla skóla.
Að sögn Yngva stendur helst upp úr þeir frábæru
nemendur sem lagt hafa stund á nám við skólann þau ár
sem hann hefur sinnt þar kennslu og stjórnun.
Síðasta útskriftarræða Yngva Péturssonar
Morgunblaðið/Eggert
Hyggst halda áfram kennslu
„Mér sýnist samkomulagið mjög
ásættanlegt. Ekki má gleyma því að
þetta er í fyrsta skipti sem þeir eru
viðurkenndir af ríkinu sem sjúkra-
flutningamenn,“ segir Stefán Pét-
ursson, formaður Landssambands
slökkviliðs- og sjúkraflutninga-
manna, um samkomulag sem náðist
við ríkið í gær um laun og starfskjör
hlutastarfandi sjúkraflutninga-
manna í þjónustu heilbrigðisstofn-
ana ríkisins.
Lengi hefur verið óánægja hjá
þessum hópi með að hafa ekki kjara-
samning þar sem tekið er á launum
þeirra og réttindamálum. Víða um
land er þessari þjónustu sinnt af
mönnum í aukastarfi. Þannig stefndi
í vandræði á Blönduósi og nágrenni
því sex af sjö sjúkraflutningamönn-
um höfðu sagt upp störfum og voru
ákveðnir í að leggja niður störf á
miðnætti sl. nótt. Uppsagnirnar eru
ekki á vegum samtakanna en Stefán
taldi í gærkvöldi ljóst að þeir myndu
halda áfram störfum.
Réttindi og skyldur
Samkomulagið verður kynnt fyrir
félagsmönnum næstu daga. Í því er
kveðið á um skyldu sjúkraflutninga-
manna í hlutastarfi til að vera til taks
með vaktaskrá og sinna útköllum og
um greiðslur fyrir vaktirnar.
Greiðslurnar eru mismunandi eftir
því hvenær sólarhrings bakvaktirn-
ar eru, allt frá 23% af dagvinnukaupi
og upp í 45% um helgar og 90% á
stórhátíðardögum.
Þá eru í samkomulaginu ákvæði
um orlof, rétt til veikinda og slysa og
um uppsagnarfrest sem er sá sami
og annarra sjúkraflutningamanna
eftir að reynslutíma er lokið.
helgi@mbl.is
Loksins viðurkenndir
sem sjúkraflutningamenn
 Samið um starfskjör hlutastarfandi sjúkraflutningamanna
Umsækjendum á biðlistum sveitar-
félaga eftir félagslegu húsnæði
fækkaði heldur á milli áranna 2015
og 2016, samkvæmt könnun Vara-
sjóðs húsnæðismála sem starfar á
vegum velferðarráðuneytisins. Þeir
voru 1.613 á síðasta ári en 1.688 ár-
ið á undan. Flestir umsækjendurnir
eru einstaklingar eða einstæðir for-
eldrar.
Biðtími er mismunandi. Lengstur
er hann hjá Hafnarfjarðarkaup-
stað, 48 mánuðir, en 36 mánuðir hjá
Reykjavíkurborg og Hvera-
gerðisbæ og 30 mánuðir hjá Ak-
ureyrarkaupstað. Ellefu sveitar-
félög eru með áform um að fjölga
leiguíbúðum sínum, samtals um 85
íbúðir. Þar er Reykjavík stórtækust
með 46 íbúðir.
Vandkvæði vegna auðra íbúða í
leiguíbúðakerfinu eru að mestu úr
sögunni en fyrir áratug voru 150
íbúðir auðar. Þó glíma 27 sveit-
arfélög enn við rekstrarvanda
vegna leiguíbúðakerfisins.
Þurfa að bíða í 48 mánuði eftir félagslegri
leiguíbúð hjá Hafnarfjarðarkaupstað