Fréttatíminn - 27.01.2017, Side 10

Við leitum að
listaverkum
erum að taka á móti verkum á
næsta listmunauppboð
Við leitum að verkum eftir frumherjana í íslenskri
myndlist. Sérstaklega eftir Ásgrím Jónsson,
Jóhannes S. Kjarval, Kristínu Jónssdóttur, louisu
matthíasdóttur, Þórarinn B. Þorláksson, Svavar
Guðnason og Nínu tryggvadóttur.
ennfremur er mikil eftirspurn eftir verkum
Georgs Guðna, Kristjáns Davíðssonar, Gunnlaugs
Blöndal og Gunnlaugs Scheving.
Áhugasamir geta haft samband
í síma 551-0400
Rau›arárstígur 14 · sími 551 0400 · www.myndlist.is
allir velkomnir
Opið virka daga kl. 10–18, laugard. kl. 11–16
Boðskort
Sýningaropnun í Gallerí Fold,
laugardaginn 28. janúar, kl. 15
sveitungar
magnús Jónsson
10 | FRÉTTATÍMINN | Föstudagur 27. janúar 2017
Yfir 300
myndavélar
í miðbænum
Það eru meira en þrjú hundruð
myndavélar í miðborg Reykja-
víkur, þar af langflestar á vegum
stofnana og fyrirtækja. Fá lög eru
til um rafræna vöktun, aðeins
reglugerð frá árinu 2006.
Valur Grettisson
valur@frettatiminn.is
Meira en þrjú hundruð myndavélar
eru í miðborg Reykjavíkur. Þar af
eru langflestar, eða að minnsta kosti
um 290 vélar, á vegum fyrirtækja,
einkaaðila eða stofnana. Lögreglan
vill tvöfalda myndavélafjölda sinn,
en hún hefur aðeins forræði yfir
nítján myndavélum í miðborginni.
Þær eru á stöðum sem hafa verið
greindir sem ákveðin hættusvæði.
Forstjóri Persónuverndar segir að
efla þurfi lög um myndbandseftirlit
en slík lög hafa ekki verið uppfærð
frá árinu 2006. Þá áréttar dóms-
málaráðherra að myndavélaeftirlit
veiti ekki falskt öryggi.
„Við notumst við tölfræðigrein-
ingar, eða svokallaða svarta bletti
eins og í umferðinni. Þannig er til-
kynnt um slagsmál og slíkt oftar á
ákveðnum svæðum. Með tilliti til
þess höfum við sett upp myndavéla-
kerfi á ákveðnum stöðum,“ útskýrir
Jóhann Karl Þórisson, aðstoðaryfir-
lögregluþjónn. Myndavélarnar eru
tengdar við kerfi á lögreglustöðinni
og þar er hægt að nálgast upptökur
ef svo ber við. Jóhann segir rann-
sóknarlögreglumenn nýta sér þessa
tækni eftir hverja einustu helgi, og
að upplýsingarnar gagnist ítrekað
við rannsóknir mála.
Skortur á fjármagni virðist koma í
veg fyrir að fleiri vélum verði komið
fyrir í miðborginni, en það er fleira
sem kemur til.
„Húseigendur hafna því oft að
myndavélar séu settar á húsin
þeirra, og það skýrir meðal annars
að við erum ekki með nægilega
góða yfirsýn yfir ákveðin svæði,“
segir Jóhann, en svo virðist sem hús-
eigendur séu ekki almennt tilbúnir
til þess að aðstoða lögreglu við eft-
irlit í miðborginni.
Húseigendur eiga skýran rétt á
því að hafna beiðni lögreglu ef þess
er óskað að myndavélar séu sett-
ar á húsin til þess að efla eftirlitið.
Jóhann segir þetta meðal annars
skýra það að lögreglan hefur ekki
jafn góða yfirsýn yfir Ingólfstorg og
best væri á kosið.
Spurður hvort viðlíka eftirlit sé
einhverstaðar annarstaðar á höf-
uðborgarsvæðinu svarar Jóhann
því til að svo sé ekki. „Miðborgin
er þannig lagað heitasti staðurinn.
Þarna eru meira en 200 veitingahús
og skemmtistaðir auk þess sem gíf-
urlegur fjöldi ferðamanna fer þarna
í gegn.“
Hann segir allt í allt um 290
myndavélar í miðborginni sem
er á vegum einkafyrirtækja, í það
minnsta þegar síðasta var talið.
„Þeim gæti hafa fjölgað síðan árið
2012,“ bætir hann við. Lögreglan
getur krafist þess að fá aðgang að
þeim upptökum ef þörf þykir, en
það er þó ekki sjálfgefið að upptöku-
kerfið virki. Jóhann segir myndavél-
arnar oft ótengdar eða bilaðar.
Lögreglan hefur haft nokkrar
áhyggjur af þessu, og af þeim ástæð-
um komið opinberlega ábendingu
áleiðis til stofnana og verslana í mið-
borginni að gæta þess að vélarnar
séu rétt stilltar og í nothæfu ástandi.
Jóhann segir um tuttugu mynda-
vélar til viðbótar nægi til þess að
dekka öll þau svæði sem lögreglan
vill hafa eftirlit með.
Fá lög um rafræna vöktun
„Við alla rafræna vöktun þarf að
gæta þess að ganga ekki lengra en
brýna nauðsyn ber til miðað við
þann tilgang sem að er stefnt, og
það þarf að koma í veg fyrir óþarfa
íhlutun í einkalíf fólks,“ segir Helga
Þórisdóttir, forstjóri Persónuvernd-
ar. Helga segir að misskilnings hafi
gætt í umræðunni undanfarið og að
því látið liggja að persónuverndar-
sjónarmið kæmu í veg fyrir rafræna
vöktun lögreglu. Helga segir það af
og frá.
„En í grunninn þarf að gera
greinarmun á því hvaða aðili viðhef-
ur rafræna vöktun hverju sinni.
Einungis lögregla má vakta svæði á
almannafæri með löggæslumynda-
vélum ef taldar eru málefnalegar
ástæður fyrir slíku, t.d. ef flest brot
eru framin á ákveðnum stöðum og
svo framvegis,“ segir Helga. Hún
bendir jafnframt á að rafræn vöktun
einkaaðila verði alltaf að fara fram í
skýrum og málefnalegum tilgangi,
svo sem í þágu öryggis eða eigna-
vörslu og má einungis beinast að
eigum viðkomandi svo sem fasteign.
Helga tekur fram að ef grunur er um
slys eða refsiverðan verknað þá sé
einstaklingum einungis heimilt að
afhenda lögreglu slíkt myndefni úr
öryggismyndavél en ekki öðrum.
Lagaramminn er aftur á móti gam-
all og það þyrfti að styrkja hann.
„Að mörgu leyti til erum við
komin skemur á veg með reglur í
kringum rafræna vöktun, en í ná-
grannalöndunum þar sem öflugri
lagarammi hefur verið settur fyrir
slíkt eftirlit.“
Helga bendir á að einungis
þrjú ákvæði í gildandi lögum um
persónuvernd taki til rafrænnar
vöktunar en Persónuvernd hafi sett
reglur um slíka vöktun árið 2006.
Þetta sé nokkuð sem gæti þurft að
skerpa á í ljósi aukins umfangs raf-
ræns eftirlits hérlendis. Yfirgnæf-
andi meirihluti mála sem berast
Persónuvernd varða kvörtun yfir
rafrænni vöktun einkaaðila, til
dæmis á vinnustöðum.
„Reglurnar hafa dugað hingað til,
en við sjáum að umgjörðin er sterk-
ari annars staðar, en þar hefur líka
reynt meira á þolmörk þessa eft-
irlits,“ segir Helga.
Fjöldi myndavéla
Ef allar myndavélar í miðborginni
eru teknar saman má reikna út að
það sé ein myndavél á tæplega 400
íbúa í Reykjavík. Að sjálfsögðu sækja
þó íbúar í öðrum bæjarfélögum á
höfuðborgarsvæðinu miðbæinn auk
fjölda ferðamanna.
Sigríður Andersen, sem tók ný-
verið við embætti dómsmálaráð-
herra, segir í viðtali við RÚV að það
verði að hafa í huga að ekki verði
gengið of langt á friðhelgi einka-
lífsins. Hávær umræða er í Bret-
landi þar sem eru um 1,8 milljónir
myndavéla, þar af langflestar á veg-
um fyrirtækja, og er áætlað að hver
íbúi í Bretlandi sé að minnsta kosti
nokkrum sinnum í mynd á hverjum
degi þó deilt sé um það hversu oft.
Þannig er ein myndavél á hverja 32
íbúa. Sumir segja Breta vera í mynd
að minnsta kosti 300 sinnum yfir
daginn.
Þar halda andstæðingar því fram
að myndavélar upplýsi ekki nema
örfáa glæpi miðað við magn mynda-
véla. Þessu hafnar lögreglan aftur á
móti, eins gerir Jóhann það þegar
hann er spurður út í þetta. Hann
segir myndavélakerfi lögreglunnar
gríðarlega mikilvægt rannsóknar-
tæki, eins og kannski kom í ljós í
rannsókn á hvarfi Birnu Brjáns-
dóttur.
Hér má sjá herbergið þar sem lögreglan getur fylgst með götum miðborgarinnar. Mynd | Hari
Helga Þórisdóttir
er forstjóri
Persónuverndar.
Jóhann Karl Þóris-
son, aðstoðaryfir-
lögregluþjónn, segir
eftirlitið ítrekað
gagnast við rann-
sókn mála.
Birna Brjánsdóttir hvarf af Laugaveg-
inum fyrr í janúar, en mikil umræða
hefur verið um eftirlitsmyndavélakerfi
vegna rannsóknar málsins.
„Að mörgu leyti til erum
við komin skemur á veg
með reglur í kringum
rafræna vöktun, en í
nágrannalöndunum þar
sem öflugri lagarammi
hefur verið settur fyrir
slíkt eftirlit.“