Dagblaðið Vísir - DV - 09.03.2018, Blaðsíða 17

9. mars 2018 fréttir 17
til vegna reiði og hefndarþorsta og
þetta er ofbeldi sem færist beint
yfir á börnin,“ segir Huginn Þór.
Rangar sakargiftir eru stórt
vandamál
Þeir nefna að annað sem sé stórt
vandamál séu rangar sakargiftir í
dómsmálum. „Það er mjög algengt
að ofbeldi sé logið upp á feður. Í
mínu máli hef ég til dæmis margar
sannanir, svart á hvítu, um rangar
sakargiftir og það á ekki að líðast
að fólk komi fram með og komist
upp með rangar sakargiftir og er­
lendis eru dæmi þess að mæður
hafi verið sviptar forsjá eingöngu
vegna þessa. Þetta sýnir svo ekki
verður um villst að manneskjan
er ekki fær um að sjá um réttindi
barnsins,“ segir Huginn Þór.
„Í forræðismálum ríkir öfug
sönnunarbyrði,“ segir Stefán Páll.
„Sem dæmi ef hinn aðilinn seg­
ir að ég sé í neyslu þá þarf ég að
sanna að ég sé ekki í henni, eða
ef hann ber upp á mig að ég hafi
beitt hann ofbeldi, þá þarf ég að
sanna að það hafi ég ekki gert það,
en ekki aðilinn sem ber það upp á
mig,“ segir Stefán Páll.
„Það sóðalegasta sem er gert
gagnvart karlmönnum er að ásaka
þá um að hafa áreitt börnin kyn­
ferðislega og þetta gera mæður
án viðurlaga,“ segir Hugi. „Danska
heimildamyndin Farvel far fjallar
um rangar sakargiftir og þar kem­
ur fram að Danir hafa rannsakað
slík mál, sem hefur fjölgað úr
50 upp í 70 prósent,“ segir Hugi:
„einstaklingar eru markvisst að
beita röngum sakargiftum.
Kerfið er vanhæft til að taka á
brotum, um leið og upp koma mál
þar sem kerfið er að gera mistök,
þá byrjar kerfið að verja sig. Um
leið og faðir fer fram á eitthvað þá
fer kerfið að verja sig. Það er aug­
ljóst brot í mínu máli, en það vill
enginn skoða það. Þeir viðurkenna
ekki mistök og það er enginn vilji
til að fara til baka og leiðrétta það.“
Dóttirin sett í fóstur án
samþykkis
Hugi Ingibjartsson leitast við að
fá umgengni við dóttur sína og
forræði ef til þess kemur að hann
verði alveg sviptur umgengni.
Bæði hann og barnsmóðir hans
hafa sagt sögu sína í viðtölum
við Stundina. Barnsmóðirin varð
ófrísk eftir stutt kynni og ákvað að
eiga barnið. Dóttirin var fyrirburi
og grét stöðugt og var erfið. Þau
fengu enga aðstoð og gafst meðal
annars dagmóðir upp eftir þrjá
daga. Hugi tók sér frí frá vinnu og
var til staðar fyrir mæðgurnar, en
eftir tíu mánuði gafst móðirin upp
og ákvað að gefa barnið frá sér til
fólks sem hún þekkti til. Hugi fékk
litlu um það ráðið að eigin sögn
og voru gefnir þeir valkostir að
taka barnið alfarið eða setja það í
fóstur, hann ákvað að skrifa und­
ir samþykki, en taldi sig ekki hafa
gefið frá sér umgengni við dóttur
sína.
Gagnrýnir hann vinnubrögð
barnaverndarnefndar og telur
að það vanti alla aðstoð við for­
eldra sem eiga í tímabundnum
erfiðleikum. Dóttir hans var sett
í fóstur án nokkurrar aðlögunar
og telur hann hana glíma við að­
lögunarkvíða í dag og segir hana
gráta stöðugt þegar hún er tekin
frá honum eftir umgengni.
„Mér er bönnuð öll sönnunar­
byrði. Í mínu máli þá eru Barna­
vernd og fósturforeldrar að vinna
saman, með sama lögfræðing.
Kona frá Barnavernd kemur þegar
mér er afhent barnið af því ég gæti
nú verið hættulegur og þau eru
með vitni ef eitthvað skyldi gerast.
Ég má ekki taka upp á mynd­
band afhendingu eða neitt, mér er
bannað það.“ Eigi að síður skrifaði
Hugi nýlega stöðufærslu á Face­
book, þar sem hann gagnrýndi
vinnubrögð Barnaverndarnefnd­
ar og deildi myndböndum frá því
þegar dóttir hans fór frá honum
eftir umgengni, umgengni sem í
dag er tvær klukkustundir í senn á
þriggja mánaða fresti.
„Vilji dóttur minnar er fullkom­
lega hundsaður, sem er auðsjáan­
legur þeim sem vilja sjá það á ann­
að borð – að hún vill vera hjá mér,
en ekki fara yfir til þeirra,“ segir
Hugi, sem sjálfur var settur í fóstur
hálfs árs gamall. Hann hitti föður
sinn fyrst þegar hann var 25 ára.
Hugi á níu hálfsystkini, en ólst upp
einn hjá fósturforeldrum. Hann
þekkir því vel sjálfur hvernig er
að vera fósturbarn og finnst hann
hafa misst af miklu við að eiga
engin tengsl við fjölskyldu sína á
uppvaxtarárunum.
Varð allt í einu ofbeldismaður
þegar hún kom aftur til Íslands
„Það var engu ofbeldi logið upp
á mig í Finnlandi fyrir dómstól­
um þar eða sýslumanni,“ segir
Huginn Þór aðspurður um hans
mál og ásakanir um ofbeldi sem
barnsmóðir hans hefur bor­
ið á hann, meðal annars í við­
tali við Stundina. Hún hefur dval­
ið í Kvennaathvarfinu frá því því í
ágúst í fyrra með son þeirra og hef­
ur kært Hugin til lögreglu fyrir of­
beldi. „Svo kemur hún hingað til
lands og fær nýjan lögfræðing hjá
Kvennaathvarfinu og allt í einu er
ég orðinn ofbeldismaður á öllum
sviðum, það er líkamlegt, andlegt
og kynferðisofbeldi, og samt neit­
ar hún því hjá lækni. Hún er líka
margsaga.“
Huginn Þór og barnsmóðir
hans voru saman frá 2014 til byrj­
un árs 2017. „Hún byrjar að eiga
mjög erfitt andlega og fer að hata
dóttur mína, stjúpdóttur sína.
Síðan fer hún að hóta mér, sam­
bandið fer að ganga illa og hún
fer með son okkar til Finnlands
og þá liggja fyrir fyrstu skriflegu
hótanirnar frá henni um að hún
ætli ekki að koma til baka með
son okkar. Þarna erum við enn­
þá saman. Hún á flugmiða heim
en kemur ekki. Og hún er búin að
viðurkenna þessi brot. Á þessum
tíma segir hún að ég muni aldrei
sjá barnið aftur nema ég skrifi
undir einhliða skilmála hennar.
Þetta eru þvinganir og níðings­
gangur og hún er dæmd fyrir að
halda barninu, meðan þetta gekk
á erum við samt að virða jafna um­
gengni, ekkert vesen og engar til­
kynningar.
Eftir dóminn verður hún reið
og segir að hún muni gera hvað
sem er til að taka af mér forsjána.
Þegar hún kemur hingað heim
segir hún á samfélagsmiðlum að
hún hafi þurft að flýja í Kvenna­
athvarfið vegna mín. Hún kemur
upp um sig í öðrum gögnum, þar
sem kemur fram að hún var búin
að ákveða að fara í Kvennaathvarf­
ið áður en hún kom heim. Ásakan­
ir hennar tengjast allar árinu 2015
og ég á skrifleg gögn um að hún
viðurkenni þá að hún sé veik og sé
að hóta mér.
Allt í einu þegar hún kemur til
Íslands er ég orðinn ofbeldismað­
ur og ég sé ekki son minn í þrjár
vikur og veit ekki hvar hann er.
Hún kemur til Íslands og heldur
brotunum áfram. Ég er neyddur til
að skrifa undir samning um um­
gengni þar sem ég má hitta hann
þrjá daga í viku og hluta úr degi.
Síðan byrjar hún að bera upp á
mig ofbeldi á samfélagsmiðlum og
víðar. Á sama tíma og hún er að fá
vitnisburð gegn mér frá fólki sem
ég þekki ekkert, fer hún og kærir
mig fyrir kynferðisbrot gegn sér.
Það eru til gögn, fyrir og eftir þessi
brot, þar sem hún segist ætla að
nauðga mér. Hún er búin að skrifa
bók og annar hver kafli fjallar um
konur sem nauðga litlum börnum
eða mönnum. Manneskja með
slíka hugmyndafræði er bara ekki
heil.
Nú er hún búin að birta á Face­
book hvernig eigi að þekkja og
forðast ofbeldismenn. Og „when
daddy hurts mommy“. Ég hef
aldrei snert hár á höfði hennar.
Þetta er bara kómískur fáránleiki,“
segir Huginn Þór.
„Hún er búin að drepa mannorð
mitt“
„Hún heldur syni mínum frá lög­
heimili hans, ég er með lögheimil­
ið og get ekkert gert þar sem sýslu­
maður braut lög. Ég sé hann af og
til, aðra hverja viku er hann veik­
ur, en aðra hverja viku kemur hún
með hann til að sýna smá lit fyrir
dómsmálið. Hún er samt að rjúfa
samband okkar. Það er verið að
rífa hann frá mér og systur hans.
Sýslumaður er að bjóða upp
á þessi brot, með því að sleppa
sáttameðferð og úrskurði um um­
gengni þá kemst hún upp með að
halda barninu frá mér. Þeir gefa
engin svör, nema að hún vilji ekki
taka þátt í sáttameðferð, en það
stendur í lögum að foreldrar geti
ekki sleppt sáttameðferð,“ segir
Huginn Þór. „Hún er búin að
drepa mannorð mitt með þess­
um yfirlýsingum og ég mun leggja
fram kæru með sönnunargögnum
um að hún fari með rangt mál.“
Huginn Þór skilur ekki að
barnsmóðir hans geti komið
dæmd hingað til lands og haldið
lögbrotunum áfram. „Það er for­
dómalaust og hefur ekki gerst
áður að einstaklingur sem hef­
ur haldið barni ólöglega erlend­
is, að viðkomandi fái að fara aftur
með það. Það er fráleitt að hún fái
dóm og geti áfram haldið barninu
frá mér. Kerfið er að klikka, sýslu­
maður með lögbrotum sínum og
dómari með að vísa málinu ekki
frá, meðvirknin er á öllum stig­
um. Eftir viku verður kveðinn
upp bráðabirgðaúrskurður um
umgengni og það verður rétt­
arskandall ef dómsúrskurður fell­
ur henni í hag.“
„Við sem feður megum ekki
sýna tilfinningar“
„Við erum reiðir feður, en Ísland
verður að segja: „ Fjölskyldan er
smæsta eining samfélagsins og
það verður að hlúa að henni,“ segir
Friðgeir Örn Gunnarsson, sem
situr í stjórn Foreldrajafnréttis.
Hann á tvær dætur með tveimur
konum og hefur barist fyrir um­
gengni við þær báðar, án árangurs
hingað til.
„Ef við verðum reiðir þá er það
áttunda höfuðsyndin,“ segir nafni
hans, Friðgeir Einarsson, en saga
hans hefur verið nokkuð áber­
andi í fjölmiðlum síðustu ár. Hann
á dóttur, sem nú er orðin tíu ára
og hann hefur ekki séð í átta ár.
„Pabbar mega ekki verða reiðir,
við megum ekki sýna tilfinningar.
Ef þú ert reiður eða hefur skoðan­
ir eða ert ósáttur við að mega ekki
hitta barnið þitt, þá er það óeðlileg
tilfinning.“
Þeir segja kerfið ekki ráða
við þennan mikla fjölda mála
og líftíma starfsmanna í barna­
verndarnefndum vera stuttan,
starfsfólk þar einfaldlega brenni
út undan álagi. „Heimir Hilmars­
son, sem situr í stjórn Foreldra­
jafnréttis og er jafnframt starfs­
maður Barnaverndar, segir þann
líftíma vera um þrjú ár,“ segir
Friðgeir Örn.
„Fyrir nokkrum árum fóru
starfsmenn sýslumanns í verk­
fall sem þýddi að verkefni hlóð­
ust upp og það var leyfð auka­
fjárveiting til að „spóla“ ofan af
samningum sem töfðust í þing­
lýsingu,“ segir Friðgeir. „Hins
vegar var ekki sett króna í sifja­
deildina, sem var þegar með allt
eftir á.“
„Ég upplifði missi sem ég hefði
ekki getað ímyndað mér“
„Ég missti mitt fyrsta barn,“ segir
Friðgeir Örn, en fyrsta barn hans
var fætt andvana: „og tel ég það
grundvöll þess að tálmun byrjar,
þar sem móðirin var illa stödd í
kjölfarið. Ég upplifði missi sem
ég hefði ekki getað ímyndað
mér, þarna voru ólýsanleg and­
leg tengsl, þetta kom svo aftan að
mér. Þetta var mitt fyrsta barn, ég
var ekki farinn að átta mig á að
þetta væri raunveruleiki.“ Frið­
geir Örn og barnsmóðir hans
eignuðust síðan annað barn
saman, en hann segir að svo
virðist sem einlægur brotavilji
hafi verið af hennar hálfu þegar
tálmun hófst.
„Af hverju er Barnavernd
að eyða tekjum sínum í launa­
greiðslur til fósturforeldra þegar
heilbrigðara væri að hlúa að fólki
sem þarf á aðstoð að halda?“
spyrja þeir. „Eina sem við þurftum
var aðstoð; fjölskyldu sem gæti
tekið dóttur okkar helgi og helgi,“
segir Hugi.
„Ég sem skattborgari sé alveg
fyrir mér að ung kona, sem er ein­
stæð með barn og missir fótanna,
fái 300 þúsund króna greiðslu úr
ríkissjóði til að koma undir sig fót­
unum aftur, mennta sig og verða
þegn. Það á ekki að taka af henni
barnið,“ segir Friðgeir.
„Það á ekki að vera hægt að
rjúfa tengsl barns við föður, á eng­
um forsendum,“ segir Huginn Þór.
„Ef þú elskar einhvern nógu mikið
þá sleppirðu honum,“ segir Frið­
geir Örn: „við feðgar höfum verið
beðnir um að yfirgefa barn til að
vernda það.“
Löngu kominn tími á úrbætur
„Þessi endalausu dæmi allt í
kringum mann sýna manni að
það er löngu kominn tími til að
laga þessi mál, það eru lítil börn
sem gjalda fyrir þetta. Þetta er of­
beldi sem varir í lengri tíma, í ár
og áratugi, og snertir alla, börn,
foreldra, afa og ömmur, og það
verður að taka á þessu. Það verð­
ur að leggja mikla áherslu á að
gripið sé strax inn í,“ segir Huginn
Þór.
„Það væri strax til bóta ef
stjórnsýslan tæki sér jafn mikinn
tíma í að vinna eftir Barnasátt­
mála Sameinuðu þjóðanna, eins
og þeir taka sér í að hundsa hann,
þá strax yrði hér allt frábært,“ segir
Friðgeir.
„Við erum að beina athygli
að stærsta vandamálinu, sem er
hvernig feður eru útilokaðir. En
við hvetjum alla sem vilja tryggja
réttindi barna til beggja foreldra
til að slást með okkur í hópinn í
#daddytoo,“ segir Huginn Þór. n
„Mér hefur verið
bent á að sækja
um forræðið einn, en ég
vil það ekki, ég vil að synir
mínir umgangist báða
foreldra sína.
Feðurnir á bak við
#daddy too-hópinn
Friðgeir Örn Gunnarsson,
Hugi Ingibjartsson, Stefán
Páll Páluson og Huginn Þór
Grétarsson. MynD EinaR RagnaR
Barnasáttmáli Sameinuðu þjóðanna
9. gr.
1. Aðildarríki skulu tryggja að barn sé ekki skilið frá foreldrum sínum gegn vilja þeirra,
nema þegar lögbær stjórnvöld ákveða samkvæmt viðeigandi lögum og reglum um
málsmeðferð að aðskilnaður sé nauðsynlegur með tilliti til hagsmuna barnsins enda
sé sú ákvörðun háð endurskoðun dómstóla. Slík ákvörðun kann að vera nauðsynleg í
ákveðnum tilvikum, svo sem ef barn sætir misnotkun eða er vanrækt af foreldrum sín-
um, eða þegar foreldrar búa ekki saman og ákveða verður hver skuli vera dvalarstaður
þess.
2. Við alla málsmeðferð samkvæmt 1. tölul. þessarar greinar skal veita öllum aðilum
sem hagsmuna hafa að gæta kost á að taka þátt í málsmeðferð og að gera grein
fyrir sjónarmiðum sínum.
3. Aðildarríki skulu virða rétt barns sem skilið hefur verið frá foreldri eða foreldrum
sínum til að halda persónulegum tengslum og beinu sambandi við þau bæði með
reglubundnum hætti, enda sé það ekki andstætt hagsmunum þess.