Morgunblaðið - 05.12.2017, Blaðsíða 4

4 FRÉTTIRInnlent
MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 5. DESEMBER 2017
Ómar Friðriksson
omfr@mbl.is
Stéttarfélög iðnaðarmanna hafa
fengið mörg dæmi um stór húsbygg-
ingarverk þar sem ekki finnst einn
einasti fagmenntaður iðnaðarmaður
að störfum og vandasömum verk-
efnum hefur verið úthlutað til ófag-
lærðra. Slíkt er óhæfa, að sögn
Hilmars Harðarsonar, formanns
Samiðnar, sambands iðnfélaga.
,,Við höfum orðið varir við að allir
sem eru að vinna við háhýsi hér í bæ
eru skráðir sem verkamenn,“ segir
hann sem dæmi um mál af þessum
toga sem upp hafa komið í samtali
við Morgunblaðið. Það sé afar sér-
kennilegt að erlendir starfsmenn
sem hingað koma séu svo að segja
allir skráðir ófaglærðir starfsmenn.
Hilmar fjallar um þessi mál í
grein í tímariti Félags iðn- og
tæknigreina og spyr hvar fag-
mennskan sé eiginlega. „ Að sjálf-
sögðu á að gera gangskör að því að
bæta úr þessu hið snarasta og það
er hægt að fullyrða að fáir kaup-
endur yrðu væntanlega að íbúðum í
stórhýsum ef þeir yrðu upplýstir um
að fagmenntaðir iðnaðarmenn hefðu
hvergi komið þar nærri,“ segir
hann.
,,Við hjá Samiðn höfum verið að
vinna mikið að vinnustaðaheimsókn-
um og höfum því miður rekið okkur
á of marga staði sem eru ekki með
þessi mál í lagi en svo eru líka marg-
ir aðrir með þessi mál í góðu lagi hjá
sér,“ segir Hilmar. Hann segir þetta
mikið áhyggjuefni, við húsnæðis-
kaup er fólk oft að festa kaup á dýr-
ustu eign lífsins en svo komi á dag-
inn að það hefur enginn skráður
fagmaður komið að byggingu hús-
næðisins. Svona vinnubrögð eigi
ekki að viðgangast
Um er að ræða ýmis störf við
mannvirkjagerð sem fagmenntaðir
iðnaðarmenn ættu með réttu að
annast s.s. störf trésmiða, múrara,
pípulagningarmanna, málara o.s.frv.
Algengara en fyrir hrun
Hann segir menn helst hallast að
því að verið sé að svindla á launum
með félagslegum undirboðum sem
koma verði í veg fyrir svo tryggt
verði að allir vinni eftir sömu leik-
reglum á markaðinum. Átakið Einn
réttur, ekkert svindl hefur verið í
gangi á vettvangi ASÍ og að sögn
Hilmars hefur Samiðn einnig verið
að fylgja þessu eftirliti betur eftir
því ástandið sé alvarlegt þegar í ljós
komi í vinnustaðaheimsóknum að
hlutfall fagmanna við störf þar
sé allt niður í núll. ,,Okkur
finnst þetta vera orðið al-
gengara núna en fyrir hrun.“
Morgunblaðið/Eggert
Byggt Miklar byggingaframkvæmdir eru í gangi á höfuðborgarsvæðinu. Sums staðar eru vinnubrögð og kjör í
góðu lagi en á öðrum vinnustöðum er pottur brotinn og fagmennska ekki í hávegum höfð, að mati stéttarfélaga.
Ekki einn einasti fag-
menntaður við störf
 Alvarleg staða á byggingamarkaði að mati Samiðnar
Guðrún Erlingsdóttir
ge@mbl.is
Reglulega kemur upp umræða um
háa gjaldtöku 1818 og 1819, sem
veita upplýsingar um símanúmer. Já
rekur 1818 og Nýr valkostur rekur
1819. Ekki er víst að notendur geri
sér grein fyrir því hversu hátt gjald-
ið er til 1818 og 1819 og að ofan á
það bætast við þjónustugjöld til
símafyrirtækjanna.
Sigríður Margrét Oddsdóttir, for-
stjóri Já, segir að innheimt sé 410
kr. gjald þegar hringt er í 1818 og
óskað eftir símanúmeri, ekkert gjald
sé tekið þegar símtalið er áframsent.
Upphafsverð sé 215 kr. og 195 kr.
hver mínúta sem viðskiptavinur á í
sambandi við fyrirtækið. Sigríður
Margrét segir kostnaðinn liggja að
miklu leyti í launakostnaði. Hún
bendir á að leit að símanúmerum sé
gjaldfrjáls á netinu á ja.is og að lög-
blindir greiði ekki fyrir þjónustuna.
Á heimasíðu 1819 kemur fram að
það kosti 328 kr. að hringja í 1819.
Upphafsverðið sé 172 kr. og mín-
útuverð 156 kr.
Gunnhildur Arna Gunnarsdóttir,
upplýsingafulltrúi Símans, segir að
Síminn innheimti umsýslugjald
vegna innheimtu fyrir upplýsinga-
veiturnar. Upphafsgjaldið sé 10 kr.
og greiddar séu 20 kr. fyrir hverja
mínútu sem símtalið stendur yfir.
Á heimasíðu Vodafone kemur
fram að upphafsgjaldið sé 117,5 kr.
og ekkert mínútugjald sé innheimt.
Ef hringt er í 1819 er lágmarks-
gjaldtaka fyrir símtal innan við mín-
útu að lengd 368 kr. ef viðskiptavin-
ur er í viðskiptum við Símann. Ef
símtal er lengra en 5 mínútur er
hagstæðast fyrir viðskiptavini Voda-
fone að hringja í 1819. Kostnaðurinn
er þá 813,5 kr. án tillits til lengdar
símtals.
Kostar sitt að
leita númera
 Notendur greiða bæði upplýsinga-
og símafyrirtækjum fyrir þjónustuna
Agnes Bragadóttir
agnes@mbl.is
Líkur eru á því að stjórnarand-
staðan þiggi boð stjórnarflokkanna
um að vera með formennsku í þrem-
ur þingnefndum Alþingis. Nefnd-
irnar sem um ræðir eru stjórnskip-
unar- og eftirlitsnefnd, umhverfis-
og samgöngunefnd og velferðar-
nefnd. Að öðru leyti liggur ekki fyrir
að svo stöddu hvaða flokkar munu
fara með formennsku í hvaða nefnd-
um fyrir utan að Willum Þór Þórs-
son, þingmaður Framsóknarflokks-
ins, verður formaður fjárlaga-
nefndar líkt og þegar hefur komið
fram.
Gunnar Bragi Sveinsson, þing-
flokksformaður Miðflokksins, sagði í
samtali við mbl.is á föstudaginn að
formennska í nefndunum þremur
kæmi í hlut Miðflokks, Pírata og
Samfylkingar, stærstu stjórnarand-
stöðuflokkanna.
Bjarkey Olsen Gunnarsdóttir, for-
maður þingflokks VG, var í gær
spurð hvort ákvörðun hefði verið
tekin um það í VG hvort og þá í
hvaða nefndum Alþingis Rósa Björk
Brynjólfsdóttir og Andrés Ingi
Jónsson, þeir tveir þingmenn VG
sem styðja ekki ríkisstjórnarsátt-
mála Vinstri-grænna, Framsóknar
og Sjálfstæðisflokksins, fengju sæti:
„Rósa Björk og Andrés Ingi eru
auðvitað í þingflokki VG og verða því
með í því kjöri, þegar að því kemur,
rétt eins og aðrir þingmenn flokks-
ins. Það er engin niðurstaða komin í
nefndarvinnuna,“ sagði Bjarkey í
samtali við Morgunblaðið í gær.
Gunnar Bragi Sveinsson, formað-
ur þingflokks Miðflokksins, sagði í
samtali við Morgunblaðið í gær að
formenn þingflokka stjórnarand-
stöðunnar myndu líklega funda um
nefndamálið í dag.
Morgunblaðið/Hari
Fundað Steingrímur J. Sigfússon
og þingflokksformenn á fundi.
Nefndaformennska
enn ekki frágengin
Erlendar starfsmannaleigur
hafa sprottið upp eins og gor-
kúlur og flytja inn erlenda
verkamenn en aðeins sumir
þeirra fá greidd lágmarkslaun á
íslenskum vinnumarkaði en aðr-
ir ekki.
Segir í grein Hilmars Harð-
arsonar, formanns Samiðnar, að
þessir erlendu verkamenn vinni
flest eða öll störf sem unnin eru
við byggingu fjölmargra mann-
virkja hér á landi um þessar
mundir, ,,líka þau störf
sem iðnaðarmenn
með löggild
starfsréttindi
eiga að vinna
samkvæmt lögum
og samningum
sem eiga að gilda
á íslenskum
vinnu-
mark-
aði“.
Undir lág-
markslaunum
FÉLAGSLEG UNDIRBOÐ
Hilmar
Harðarson
Höskuldur Daði Magnússon
hdm@mbl.is
„Fyrri hluti ársins var svona sæmi-
legur en frá júlí og til dagsins í dag
erum við að nálgast 40 prósenta
aukningu frá sama tíma í fyrra. Það
er nokkuð gott,“ segir Guðmundur
Magnason, framkvæmdastjóri
Heimkaup.is.
Mikill vöxtur virðist vera í net-
verslun hér á landi, ekki síst í kring-
um stóra söludaga á borð við Black
Friday og Cyber Monday. Brynjar
Smári Rúnarsson, forstöðumaður
markaðsdeildar Póstsins, segir að
innlend netverslun hafi tekið kipp
að undanförnu. Það megi sjá af
auknum fjölda pakkasendinga hér á
landi.
„Við sáum það í kringum Singles
Day. Þar varð töluverð aukning
milli ára, alls um 50 prósent meira
af sendingum í kjölfar þess dags en
var í fyrra. Við sáum einnig tölu-
verða aukningu í kringum Black
Friday og Cyber Monday.“ Tölur
um pakkasendingar hafa sýnt stöð-
uga aukningu netverslunar síðustu
misseri og ekkert lát virðist vera á.
„Nóvember í ár var 30% stærri en
nóvember í fyrra og reyndar líka
stærri en desember í fyrra,“ segir
Brynjar.
Aukið vöruúrval lykillinn
Guðmundur hjá Heimkaupum
segir að lykillinn að þessari aukn-
ingu sé aukið vöruúrval.
„Bara á Cyber Monday voru 6.600
vörunúmer á hreyfingu hjá mér. Í
einni Bónusbúð eru um það bil 3.500
vörunúmer. Ég er núna með 36 þús-
und vörunúmer á lager og til af-
hendingar samdægurs. Það hefur
aukist um 12 þúsund vörunúmer
milli ára. Ég ætla að halda áfram að
bæta þjónustuna, það er lykillinn að
þessu. Við Íslendingar höfum verið
aftarlega á merinni í netverslun. Ég
segi að það sé framboðsendinn – eft-
irspurnina vantar ekki.“
Tuga prósenta aukning í netverslun
AFP
Netverslun Hefur aukist hér mjög síðustu misseri, innlend og erlend.
 Nóvember í ár 30% stærri en sami mánuður í fyrra  Meira selt í nóvember í ár en í desember í fyrra
 Lykillinn er vöruúrval, segir framkvæmdastjóri Heimkaupa  Er með 36.000 vörunúmer á lager
Erlend netverslun hefur sömu-
leiðis aukist hratt, sé tekið mið
af póstsendingum til landsins.
Þegar horft er til fyrstu ellefu
mánaða ársins má merkja rúm-
lega 60% fjölgun póstsendinga
til landsins miðað við sama
tíma í fyrra. Þessa fjölgun má
að stærstum hluta rekja til net-
verslunar.
„Já, og við búumst við áfram-
haldandi þróun í þessa átt,“
segir Brynjar Smári Rúnarsson
hjá Póstinum.
60% aukning
ERLEND NETVERSLUN