Morgunblaðið - 19.01.2018, Blaðsíða 32

32 MINNINGAR
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 19. JANÚAR 2018
✝ Magnús Lyng-dal Stefánsson
barnalæknir fædd-
ist á Akureyri 2.
nóvember 1936.
Hann lést á Sjúkra-
húsinu á Akureyri
8. janúar 2018.
Foreldrar hans
voru Stefán Hall-
dórsson, múrara-
meistari og verk-
stjóri á Akureyri
og Bára Lyngdal Magnúsdóttir,
húsfreyja á Akureyri. Stjúp-
móðir hans var Brynja Sigurð-
ardóttir, húsfreyja á Akureyri.
Systur Magnúsar eru: Bára
Lyngdal, Ingibjörg, Sigríður,
Hrafnhildur og Halldóra.
Eftirlifandi eiginkona Magn-
úsar er Sigríður Jónsdóttir, f.
1947, læknaritari. Foreldrar
hennar voru Jón Halldór Odds-
son, húsgagnasmíðameistari á
Akureyri, og Sigurveig Sigríð-
ur Árnadóttir, húsfreyja á
Akureyri. Fyrri eiginkona hans
var Gerður Ólafsdóttir, f. 1941,
hjúkrunarfræðingur.
Börn Magnúsar eru: 1) Ólaf-
ur, f. 1962, kvæntur Örnu Arn-
arsdóttur, 2) Bára Lyngdal, f.
1964, gift Peter Enquist, 3)
Brynja Lyngdal, f. 1971, sam-
veita sýkladeild Sjúkrahússins
á Akureyri forstöðu frá 1975 til
1981. Þá var Magnús forstöðu-
maður og læknir við Heilsu-
verndarstöðina á Akureyri frá
1974 til 1980 og sérfræðingur í
ung- og smábarnaeftirliti við
Heilsugæslustöðina á Akureyri
frá 1986 til 2006. Magnús var
enn fremur læknir við vist-
heimilið á Sólborg frá 1980 til
1991. Loks var Magnús stunda-
kennari við Háskólann á Akur-
eyri frá 1992.
Magnús gegndi ýmsum fé-
lags- og trúnaðarstörfum.
Hann sat meðal annars í Stúd-
entaráði Háskóla Íslands 1958
til 1959 og í stjórn Læknafélags
Akureyrar 1975 til 1978 og var
formaður þess 1976 til 1977.
Hann sat í stjórn læknaráðs
Sjúkrahússins á Akureyri 1980
til 1984, 1988 til 1992 og aftur
frá 1994, formaður frá 1996.
Þá sat Magnús í samninga-
nefndum Læknafélags Akur-
eyrar, fyrir sjúkrahúslækna
1981 og fyrir sérfræðilækna
frá 1985.
Magnús stundaði marg-
háttuð ritstörf og skrifaði
fjölda greina í Læknablaðið og
erlend læknatímarit, ýmist einn
eða með öðrum. Árið 2016 kom
út bók eftir hann, Svipmyndir
úr sögu sjúkrahúss í eina öld
ásamt ívafi úr bæjar- og mann-
lífsmyndum utan veggja þess.
Útför hans fer fram frá
Akureyrarkirkju í dag, 19. jan-
úar 2018, klukkan 13.30.
býlismaður Jón
Blomsterberg, 4)
Stefán, f. 1975,
kvæntur Lovísu
Resden Lim, og 5)
Magnús Lyngdal, f.
1975, sambýliskona
Ragnhildur Thor-
lacius. Fóstursynir
Magnúsar eru: 1)
Jón Halldór
Harðarson, f. 1969,
d. 2006, sambýlis-
kona Auður Ólafsdóttir, og 2)
Hjörleifur Harðarson, f. 1972,
sambýliskona Anna G. Baldurs-
dóttir.
Magnús lauk stúdentsprófi
frá Menntaskólanum á Akur-
eyri árið 1956 og cand. med.-
prófi í læknisfræði frá Háskóla
Íslands árið 1964. Hann hlaut
almennt lækningaleyfi á Íslandi
árið 1965 og í Svíþjóð árið
1970. Magnús stundaði sér-
fræðinám í barnalækningum í
Eskilstuna og Uppsölum og
hlaut sérfræðingsleyfi í almenn-
um barnalækningum árið 1975.
Magnús starfaði lengst af á
Sjúkrahúsinu á Akureyri. Hann
var sérfræðingur á barnadeild
frá 1975 til 1992 og yfirlæknir
deildarinnar frá 1992 til 2006.
Jafnframt var hann settur til að
Sunnudaginn 8. janúar stóð
ég frammi fyrir óumflýjanlega
andartakinu að kveðja ástvin
fyrir fullt og allt.
Síðasti kossinn, síðasta
snertingin og síðustu orðin
verða verðmætari en gull.
Ég kvaddi pabba þar sem
hann lá og barðist við dauðann
á sunnudegi. Veðrið var að rífa
sig upp á þessum annars fallega
og kalda janúardegi norðan
heiða. Ég tók um hönd hans
sem var svo mögur og veikluleg
en þegar hann kreisti hana var
handtakið furðuþétt og höndin
heit og hlý, stal kossi og sagði
honum hvað ég elskaði hann of-
urmikið. Þá vaknaði hann og við
náðum augnsambandi í smá-
stund. Hann brosti til mín með
blik í augum og kinkaði kolli.
Nokkrum tímum seinna var
hann allur.
Þarna varð til minning úr
gulli. Við tvö, eins og áður og
þar sem við héldumst í hendur
sá ég í hugskotinu þegar ég var
lítil hnáta og hoppaði við fót elt-
andi hann um allt, eins og venj-
an var hjá mér pabbastelpunni.
Það var enginn sem ilmaði
jafnvel og hann. Og þegar mað-
ur er fimm ára og hjúfrar sig
upp við pabba sinn þá er sam-
bland af Ted Lapidus, sjúkra-
hússpritti og píputóbaki besta
lykt í heimi. Ég man að ég gat
legið í fanginu hans með eyrað
upp við bringuna og hlustað á
hann tala lágum rómi eitthvað
óskiljanlegt inn á diktafón, hin
fullkomna gæðastund.
Ég trítlaði á eftir honum um
sjúkrahúsgangana og sé ennþá
fyrir mér hvernig hann lallaði
fram eftir ganginum í hvíta
sloppnum með hendur í vösum,
afslappaður, glaðvær og hlýr
við börnin sín. Þá kannski hljóp
ég við fót og náði honum og
stakk hendinni minni í hans og
var að springa úr monti yfir
flottasta pabbanum.
Sundferðirnar um helgar.
Mér tókst næstum að drekkja
mér í einni slíkri ferð en það er
önnur saga. Ég var veidd upp
og fékk orð í eyra og síðan koss
og faðmlag.
Einhvern veginn verða
hversdagslegar minningar núna
svo merkilegar þegar hann er
farinn.
Þegar við settumst á þúfu og
tróðum í okkur hundasúrum í
kappi. Pabbi vann alltaf.
En ég vann aðra slagi. Eins
og baráttuna um að fá frost-
pinna fyrir mat, honum gekk
svo illa að segja nei við mig þeg-
ar ég var barn.
En fyrst og fremst var ég
dekruð af ást. Besta veganesti
sem nokkur fær.
En ég minnist táranna líka.
Viðskilnaðurinn þegar ég fylgdi
mömmu suður þarna um sum-
arið 7́8 var okkur afar erfiður
biti. Það voru döpur ár fyrir
okkur bæði. En við jöfnuðum
okkur og röltum lífið áfram þó
dálítið hölt.
Svo núna þegar ég er að rifja
upp, þá hugsa ég líka um
lundarfarið hans, húmorinn og
seigluna.
Pabbi hafði svo góða návist
að við gátum líka setið saman
og þagað, þá var nú gaman.
Hann varð sárasjaldan reiður
og það var mjög erfitt að ergja
hann nema kannski þegar ég og
mágkona mín vorum að sækja
böllin í Sjallanum í gamla daga,
þá gat hann orðið svolítið
þreyttur á okkur. Okkur þótti
svo vænt um hvort annað. Við
töluðum mikið saman í gegnum
skrifin og síðustu sjö til átta ár-
in voru rík af djúpri vináttu. En
núna er hann farinn og ég mun
sakna hans og fallega augna-
ráðsins sem hann sendi mér
alltaf, fullt af djúpri visku og
ást.
Góða ferð, þar til við hittumst
á ný.
Þín
Brynja.
Við horfðumst í augu og hann
kinkaði kolli eins og hann var
vanur, ég niðri í stigagangi og
hann uppi. Ég þorði ekki að
knúsa hann því ég var orðin
kvefuð. Hann var mjög mark-
aður af sínum lungnasjúkdómi
og ekki vert að taka neina
áhættu. Þegar ég var komin út í
bíl fann ég á mér að þetta væri í
síðasta sinn sem ég sæi hann. Í
alvörunni, ekki í gegnum snjall-
síma eða aðra nútímatækni. Ég
lyfti símanum og hringdi í hann:
„Nú, hverju gleymdirðu?“
„Ég gleymdi að segja þér að
ég elska þig.“
„Núh … hhe … takk, ég
elska þig líka … hhe …“
Minningarnar streyma fram
eins og fljót í vorleysingum, allt
blandast saman, gott og vont,
sárt og fagurt, hversdagslegt og
einstakt. Svíða lappir, gráta,
borða laxhausa, skilja, lesa
bækur, sárna, tala í hljóði,
þegja.
Um tíma áttum við ekki sam-
leið, ég og faðir minn, en náðum
sáttum. Og nutum þá samver-
unnar þeim mun meira.
Fyrir fjórum sumrum gaf
hann mér og Frey syni mínum
ómetanlega stund, hann dreif
okkur í dagsferð í Mývatns-
sveit. Þjakaður af mæði lét
hann sig hafa það að sýna okkur
gamlar slóðir þar sem hann
dvaldi sem lítill drengur á
sumrin. Og við reyndum meira
að segja að komast yfir silunga-
hausa, við börðumst alltaf um
hausana.
Þegar við komum heim þurfti
hann að taka stigaþrepin í
áföngum. Og ég vissi að dýr-
mætari gjöf er ekki hægt að fá,
orð ná ekki að lýsa þessum
degi.
Takk, pabbi minn, takk fyrir
allt. Takk fyrir allar stundir,
góðar og erfiðar. Takk fyrir
þrjóskuna, hún hefur komið
mér að góðum notum. Þú hefur
kennt mér margt. Gorkí nefnir
ævisögu sína: Háskólar mínir,
ég segi: Háskólinn minn.
Þín dóttir,
Bára.
Magnús Stefánsson hefur
hallað á eftir sér og er mér ljúft
að minnast og kveðja starfs-
bróður og vin.
Leiðir okkar lágu saman
fyrst á kandídatsári mínu við
FSA og svo síðar er ég réðst til
starfa við sjúkrahúsið að loknu
sérnámi, var Magnús þá yfir-
maður minn um tíma.
Magnús var farsæll í sam-
starfi, stjórnandi góður og
framsýnn. Honum var vel
treyst til verka og valinn til
ábyrgðar af samstarfsfólki.
Hreinn og beinn í samskiptum,
sagði skoðun sína á skýru máli
en af sanngirni. Hann kom að
kjarna málsins og beint að fólki.
Fyrstur allra hafði Magnús orð
á því opinberlega að það þyrfti
að efla geðheilbrigðisþjónustu
við börn og ungmenni á lands-
byggðinni. Þar reisti hann rönd
við og gekk gegn hugmyndum
yfirlækna og prófessora við
Landspítalann. Í starfi barna-
læknis sýndi hann þessum
málaflokk ætíð áhuga og gaf
góðan tíma í starfi sínu. Fylginn
sér var Magnús og áhrifamaður
síðar þegar ráðinn var barna-
geðlæknir við FSA, fyrst undir
stjórn hans og svo síðar, að
hans undirlagi og ákvörðun,
stofnuð sjálfstæð deild barna-
og unglingageðlækninga með
miklu og góðu samstarfi þeirra
tveggja deilda sem eingöngu
helguðu börnum og ungmenn-
um krafta sína meðan hans naut
við. Það má í sanngirni og að
öðrum ólöstuðum nefna Magnús
upphafsmann og föður geðheil-
brigðisþjónustu við börn og
ungmenni á landsbyggðinni.
Magnús var farsæll í starfi
við barnadeild FSA og samstarf
hans og Baldurs Jónssonar alla
tíð gott og þar fóru saman tveir
ósérhlífnir menn vel birgir
kunnáttu og í mínu læknisstarfi
sá ég ekki mörg börn jafn fár-
veik komast til lífs og heilsu
fyrir verk annars hvors eða
þeirra tveggja saman. Oft við
erfiðustu aðstæður. Það var
ómetanlegur lærdómur.
Magnús var þægilegur og og
ekki síður skemmtilegur í sam-
starfi og oft stutt í hnyttilega
sögu.
Eftirminnilegir eru kæfu-
kaffitímar en þá kom Magnús
með heimalagaða kæfu og bauð
samstarfsfólki að njóta með sér.
Þegar hann kvaddi starfsvett-
fang sinn fyrir fullt og allt af-
henti hann mér uppskriftina og
fullyrti það vera sitt síðasta
verk.
Magnús hafði glímt við veik-
indi um tíma en með ótrúlegu
starfsþreki og gaf út bók um
Gamla spítalann – Gudmanns
Minde árið 2016. Því starfi
fylgdi mikil rannsóknarvinna
með mörgum um- og endurrit-
unum. Því fékk ég að kynntast
við prófarkalestur bókarinnar. Í
þeirri umræðu voru lögð drög
að næsta ritverki sem við fáum
þó ekki að sjá. Magnús átti því
óunnin verk.
Síðustu samskipti okkar
Magnúsar voru um mánuði áður
en hann lagði upp í sína síðustu
för en við ákváðum þá kæfukaffi
í byrjun árs 2018. „Ég verð þá
að fara að laga“ – og svo óskaði
hann mér gleðilegra jóla. Það
verður ekki af þeim kaffisop-
anum með kæfu og rúgbrauði
en ég á uppskriftina – „ekki
gleyma að það verður að finnast
fyrir piparnum“ voru ráð hans
þegar ég hófst sjálfur handa
sem kæfugerðarmaður.
Ég kveð starfsbróður, kenn-
ara, vin og velgerðarmann með
djúpri virðingu og þakklæti og
votta Sigríði og afkomendum
samúð mína.
Páll Tryggvason,
barnalæknir, barna-
og unglingageðlæknir.
Magnús Lyngdal
Stefánsson
✝ Aage ValtýrMichelsen
fæddist á Sauðár-
króki 14. október
1928. Hann lést á
Sjúkrahúsinu á
Selfossi 7. janúar
2018.
Foreldrar hans
voru hjónin Guð-
rún Pálsdóttir og
Jörgen Frank Mic-
helsen. Aage var
yngstur í hópi tólf systkina
sem öll eru nú fallin frá. Hann
ólst upp á Sauðárkróki til 1945
en fluttist þá með foreldrum
sínum til Hveragerðis og bjó
þar til æviloka. Eftir komuna
til Hveragerðis vann Aage við
ýmis störf og nam þar bifvéla-
virkjun. Hann rak eigið bif-
reiðaverkstæði en síðar bætt-
ust við margs konar
vinnuvélar sem urðu sífellt
stærri þáttur í rekstrinum.
Hann kynntist eftirlifandi
eiginkonu sinni,
Kristínu Björgu
Jóhannesdóttur, í
Hveragerði og
áttu þau 65 ára
brúðkaupsafmæli á
gamlársdag síðast-
liðinn. Þau eign-
uðust fjögur börn:
Lilju Ruth, Kára
Þór, Ara Sævar og
Hauk Loga. Af-
komendur þeirra
hjóna eru nú alls fjörutíu.
Aage var um tíma virkur í
félagsstörfum og kom meðal
annars að stofnun Hesta-
mannafélagsins Ljúfs og Lions-
klúbbs Hveragerðis. Hann var
á síðari árum Byggða- og
Skjalasöfnum Skagfirðinga
innan handar við öflun fyrri
tíma heimilda og mynda frá
Sauðárkróki.
Útför hans fer fram frá
Hveragerðiskirkju í dag, 19.
janúar 2018, klukkan 14.
Nú er hann elsku pabbi minn
dáinn rúmlega 89 ára gamall.
Ekki saddur lífdaga held ég þó
að síðustu vikurnar hafi verið
honum erfiðar, eða eins og að
vera í fangelsi svo notuð séu
hans orð um spítalavistina.
Hann kunni aðgerðarleysinu illa
enda vanur að byrja hvern dag
með æfingum að loknum morg-
unverði til að viðhalda þrekinu.
Dægradvölin síðustu ár var
hlustun á hljóðbækur frá
Blindrafélaginu en þar fékk
hann dagblöð og fullt af bókum
bæði nýjum og gömlum. Hann
hafði líka gaman af að fara í
botsía þó að sjónskerðingin væri
til trafala en fékk þar góða að-
stoð frá mömmu eða öðrum fé-
lögum.
Pabbi vann alltaf mikið og var
með svartar hendur eftir bílvið-
gerðir en þær urðu næstum
hreinar um jólin og hélt ég
framan af að það væri af því þá
vaskaði hann upp. Áhuginn var
ekki bara bundinn við bíla því
hann var líka með búskap, kind-
ur, hænur, dúfur og gæsir að
ógleymdum hestunum sem hann
hafði mjög gaman af. Pabbi átti
smá jarðarskika sem var stækk-
aður með kaupum á móa sem
var ruddur og breytt í tún. Ekki
fór þessi ræktun framhjá okkur
krökkunum því við áttum að
tína grjót úr flaginu og þótti
mér afskaplega leiðinlegt og
ósanngjarnt að þurfa að gera
það og það sama átti við um
timburhreinsun þegar fyrsta
húsið var byggt, þarna reistu
pabbi og mamma iðnaðarbýlið
Hraunbæ.
Mér þótti pabbi strangur í
uppvextinum en það breyttist og
hann mildaðist allur með árun-
um. Þegar hann hætti að vinna
voru byggð tvö hús til viðbótar í
Hraunbæjarlandinu. Þau
mamma fóru að ferðast um
landið á húsbílum eða með hjól-
hýsi, fara í útilegur og á ætt-
armót en alltaf þótti honum best
að koma í Skagafjörðinn, í æsku
vissi ég ekki að það væri eitt-
hvað fleira fyrir norðan. Þau
fóru líka í ótal sólarferðir en oft-
ast til Kanarí og nutum við
hjónin þess að fara næstum ár-
lega með þeim seinni árin, síðast
2015.
Dugnaður og elja hefur verið
einkennandi fyrir pabba og held
ég að orðið uppgjöf hafi ekki
verið til í hans orðaforða. Nú er
þessari vegferð lokið, takk,
elsku pabbi minn, fyrir sam-
fylgdina, ég mun sakna þín en
ég á sem betur fer margar
skemmtilegar minningar. Takk
pabbi minn.
þín dóttir
Ruth.
Það er margs að minnast á
langri ævi og í þessum fáu fá-
tæklegu orðum langar mig að
minnast tengdaföður míns sem
kvaddi okkur í upphafi þessa
árs. Þegar ég kom í þessa fjöl-
skyldu þá kenndi Aage mér að
búa til almennilegan ris a l’am-
ande jólagraut, sagði að þetta
yrði ég nú að kunna eins og hin-
ar tengdadæturnar og í nokkur
ár mætti hann til okkar á að-
fangadag til að smakka graut-
inn, til enda hef ég hvergi fengið
eins góðan graut og þennan sem
hann kenndi mér að búa til.
Eins höfðum við gaman af því
að bjóða honum að koma til okk-
ar í skötu á Þorláksmessu, það
fannst honum ekki vera góður
matur og lengi framan af af-
þakkaði hann, fannst lyktin ekki
góð, en fór síðan að mæta og
borðaði þá bara saltfiskinn sem
ég var líka með, en svo um átt-
ræðisaldurinn ákvað hann að
smakka skötuna hjá okkur. Já,
þetta var ekki sem verst og
borðaði hann hana með bestu
lyst eftir það. Margar minningar
eigum við úr útilegunum sem
við fórum saman í, því þau hjón-
in voru einstaklega dugleg að
ferðast á húsbíl eða hjólhýsi og
á hverju ári mættum við í
Mikkaútilegurnar sem voru
haldnar víðsvegar um landið og
best þótti honum að fara á Sauð-
árkrók og fylla lungun af skag-
firsku lofti, þá var hann kátur.
Takk fyrir samfylgdina, Aage
minn, við munum passa Stínu
fyrir þig.
Þorbjörg.
Elsku afi. Þarna kom að því.
Ég montaði mig af því hvað þú
værir orðinn gamall og værir við
góða heilsu. Ég sagði öllum frá
því að þú gerðir æfingarnar þín-
ar alltaf á hverjum degi í bíl-
skúrnum og færir í göngutúr á
hverjum degi. Ég veit ekki
hvort það er alveg rétt undir
það síðasta en það skiptir mig
engu máli. Þannig hugsaði ég
um þig. Það mætti halda að það
væri einhver Mikki í mér og að
ég væri stoltur af þér sem og
öðrum í fjölskyldunni minni og
hverjum þeim árangri sem fólk-
ið mitt nær. Í mínum huga
varstu óstöðvandi. Eljusemi,
samviskusemi og ákveðni. Í
hvert skipti sem það hvarflar að
mér að ég kannski nenni ekki
einhverju þá hugsa ég til þín og
geri það samt. En eitthvað þyk-
ist elli kerling hafa stöðvað þig.
En hún hefur rangt fyrir sér.
Við hin sem ég vil segja að séum
framlengingin þín erum enn
hérna og það er heilmikið af
honum Aage í okkur öllum.
Hérna varð ég aðeins að stoppa
að skrifa því ég fékk sandkorn í
augað – hehe. Ég skal sko sýna
henni elli kerlingu og öllu henn-
ar frændfólki, þ.e.a.s leti, efa,
agaleysi og kæruleysi að ekkert
stöðvar hann Aage Valtý
Michelsen. Ég veit að við öll hin
sem erum að einhverju leyti líka
þú og af þér komin munum
halda áfram að vera stolt af þér,
hugsa til þín, muna hver þú
varst og halda áfram. Því þú,
elsku afi minn, tókst bara þér að
segja ansi mikið pláss í lífi mínu
og lífi okkar hinna og munt gera
það áfram. Hvar sem þú ert svo
núna veit ég að það verður ekki
langt þar til þú ferð aftur á stjá
í nýjum heimkynnum. Sjáumst
síðar.
Deyr fé,
deyja frændur,
deyr sjálfur ið sama;
en orðstír
deyr aldregi,
hveim er sér góðan getur.
(Úr Hávamálum)
Sævar Örn Arason.
Aage Valtýr
Michelsen