Morgunblaðið - Sunnudagur - 07.01.2018, Qupperneq 15

Morgunblaðið/Hari
veit í alvörunni ekki hvort þú átt að skrifa
þetta! En ég bara skil þetta ekki – af hverju
ætti ég að vilja grenja í vinnunni? Áður fyrr
var oft litið niður á grínleikara, eins og það
væri auðvelt að gera grín og svo varstu hækk-
aður í tign með því að fá dramatískt hlutverk.
Þegar ég fór út til Bandaríkjanna fattaði ég
hvað þetta var mikil list og hvað það er erfitt
að gera vandað grín. En kannski hef ég bara
ekki fengið dramahlutverk sem ég hef fundið
mig í hingað til.“
Hvernig gerir maður gott grín?
„Í náminu úti heyrði maður oft; „You can’t
teach funny“ og var átt við að ef þú ert með al-
gjörlega húmorslausa manneskju fyrir framan
þig er ómögulegt að kenna henni að vera fynd-
in. Hins vegar ef manneskjan er með einhver
fyndni-gen í sér er hægt að kenna henni
hvernig hún getur orðið sterkari í faginu.“
Hvenær hefurðu upplifað þróun á ferli þín-
um? Að þú ert orðin fyndnari í dag en í gær.
„Reynsla af leiksviði kennir mikið, viðbrögð
áhorfenda. Þá skella hlátursbylgjurnar á
manni og með tímanum fattar maður hvað
virkar. Í spunanum snýst þetta um að vera í
slökun, styðja mótleikara sína og hlusta.
Fyndnin kemur þá, maður þarf ekki að pæla,
alveg magnað. Það er nefnilega regla í spuna-
listinni að þú mátt ekki reyna að vera fyndinn,
sem fyndið fólk er mjög lengi að tileinka sér.
Þetta snýst um að fylgja innsæinu, ritskoða
sig ekki og ekki vera alltaf í hausnum á sér.
Spuni krefst þess að æfa sig rosalega mikið í
mörg, mörg ár, til að verða fær í þessu.“
Sumum lesendum kann að þykja þetta svo-
lítið framandi, geturðu útskýrt Improv Ísland
fyrir þeim? Maður hefur séð að ólíklegasta
fólk er að stunda þetta, allt frá hand-
boltaköppum eins og Ólafi Stefánsson upp í
forstjóra?
„Já, ég er að fá fólk úr öllum stéttum og
stöðum, ungt fólk og eldra, upp í áttrætt, Ólaf-
ur er notabene geggjað góður í þessu. En það
má kalla þetta grínspuna og það er löng hefð
fyrir þessu í Bandaríkjunum, þar sem spuna-
leikhús hafa verið starfrækt frá 1960. Rosa-
lega margir grínistar Bandaríkjanna nota
þessa aðferð til að þjálfa sig og rækta grínið
sitt og margir þekktir grínþættir, svo sem The
Office eru byggðir á þessari aðferð.
Spuni á líka margt sameiginlegt með íþrótt-
um og maður þarf að iðka þetta til að halda sér
við. Um tíma þegar ég var aðallega í því að
kenna en tók minna þátt sjálf leið mér eins og
feita fimleikaþjálfaranum á kantinum sem veit
hvernig á að gera þetta en gæti aldrei gert
þetta sjálfur! Ég þarf að æfa mig mörgum
sinnum í viku ef mér á að líða vel uppi á svið-
inu.
Þetta eru nokkur stig, fólk kemur á næsta
námskeið ef það vill halda áfram og finnst
þetta gaman og bætir þá ofan á lærdóminn,
núna eru fjögur „stig“ í gangi auk söngleikja-
námskeiða og námskeiða með erlendum kenn-
urum. Svo er fastur sýningarhópur með tutt-
ugu manns sem sýnir einu sinni í viku í
Þjóðleikhúskjallaranum. U, má ég nokkuð
segja frá heimasíðunni í þessu viðtali? Þar er
nefnilega allt mjög ítarlegt um þetta.
Improviceland.com. Ha?“
Hvað hefur haft áhrif á þig í gríni?
„Ég var barnapía í Bandaríkjunum á sumrin
frá því ég var 14-17 ára, sem er fáránlegt út-
hald því það var nánast ekkert að gera þarna.
Þar úti lifði ég fyrir að horfa á grín í sjónvarp-
inu. Saturday Night Life á laugardögum var
hápunktur vikunnar. Ég er mjög mótuð af
þessu. Það var því algjört mekka fyrir mig
þegar ég fór svo að horfa á upptöku á Sat-
urday Night Life fyrir tveimur árum og fékk
að fara baksviðs. Margir af þeim leikurum og
höfundum eru að koma úr þessum skóla sem
ég var í þannig að það var líka magnað að
fylgjast með því að sumir sem þú varst með í
tímum eru byrjaðir að skrifa fyrir Saturday
Night Life.“
Er markaðurinn eitthvað að stækka fyrir
þetta á Íslandi? Og langaði þig bara aldrei að
vera áfram úti?
„Ég veit það nú ekki. Það er ótrúlega lítið af
leiknu efni framleitt hérlendis, sem er skand-
all. Við eigum svo mikið af fyndnu fólki og ég
vona að fólk sjái hvað við getum búið til gott
efni. Íslendingar vilja sjá íslenskt efni og það
væri draumur að sjá meira fé fara í það.
En nei, ég vil ekki vera úti. Ég bjó með son
minn í New York frá því hann var 2-5 ára og
mig langar ekki að ala upp barn þar þannig að
það er eiginlega ekki valmöguleiki.“
Það er frumkvöðull í þér, og greinilega líka
stjórnandi, þú leikstýrðir Ræmunni í Borgar-
leikhúsi á síðasta ári og leikstýrir þar öðru
verki í haust. Þínir styrkleikar sem leik-
stjóri?
„Ég er náttúrulega kannski svolítið stjórn-
söm að eðlisfari, pirrast pínu þegar ég hef ekk-
ert um málin að segja. Það er ennþá ekki búið
að opinbera hvaða verk þetta er sem ég mun
leikstýra svo ég get ekki sagt frá því. Ég held
að spuninn hafi hjálpað mjög í leikstjórn, ég er
held ég næm fyrir strúktúr og finnst skemmti-
legra en allt annað að vinna með fólki.“
Í hvaða öðrum verkefnum ertu?
„Ég og Saga Garðarsdóttir höfum verið höf-
undateymi í tvö ár og það hefur gengið ótrú-
lega vel, ekki kastast í kekki í eina sekúndu,
við elskum að vinna saman og ætlum að gera
það að eilífu. Núna erum við að skrifa nýjan
einleik fyrir Kenneth Mána sem á að sýna í
sumar en við ætlum að reyna að gera sem
mest áður en Saga eignast barn í febrúar.“
Þegar þú ert ekki að vinna, hvað gerirðu þá?
„Ég reyni að sjá allt í leikhúsinu og næ því
oftast og reyni að eyða eins miklum tíma og ég
get með sjö ára syni mínum. Við Saga lyftum
undir leiðsögn einkaþjálfara fjórum sinnum í
viku, erum í ræktinni og gufunni alveg fram að
hádegi. Svo vinnum við einhverja 3-4 tíma á
dag á skrifstofu, okkur finnst fínt að taka
stuttar lotur sitjandi við tölvuna, við erum
hvort sem er líka að vinna þegar við erum að
kjafta í búningsklefanum. Við Saga erum bún-
ar að þekkjast frá því við vorum unglingar,
fengum alltaf meira og meira á tilfinninguna
með árunum að við myndum vinna saman.“
Af hverju eigið þið svona vel saman?
„Við drögum góða hluti fram í hvor annarri
og hvorri okkar finnst hin endalaust fyndin.
Við þurfum varla að ræða verkaskiptingu, allt
er svo smurt að það bara gerist. En núna er
Saga að fara í fæðingarorlof svo þá ætla ég að
nota tækifærið og breyta til og fara í Crossfit.
Ég held það verði ekki jafn gaman að vera
áfram í sömu ræktinni þegar hún er farin.
Hún er komin átta mánuði á leið og er reyndar
eins og stendur að lyfta þyngra en ég!“
Ertu með eitthvað á bak við eyrað í lífinu?
„Ekki veigra sér við að taka áhættu í lífinu
og láta draumana rætast. Hvað er það versta
sem gæti gerst? Jú, ég gæti dáið, en er það
ekki hvort sem er að fara að gerast?“
’Þegar ég lít til baka sér mað-ur margt mjög skrýtið. Ég léktil dæmis alltaf bara hórur þegarég var í náminu. Á lokaárinu var
ég orðin hvumsa; Var þetta til-
viljun eða hvað var þetta eig-
inlega? Fannst orðið mjög skrýtið
hvað ég var alltaf fáklædd.
7.1. 2018 MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 15
Saga Garðarsdóttir, vinkona
og samstarfsfélagi:
„Dóra er ein klárasta
kona sem ég þekki,
ótrúlega greinandi,
hugmyndarík og
lausnamiðuð og svo
ógeðslega fyndin og
rugluð. Afar traust vin-
kona, hægt að segja
henni öll hræðilegustu leyndarmál og
hún dæmir ekki.
Gallar eru þeir að hún er hræðilega
óstundvís og hún safnar nöglum af tám
og fingrum og segist ætla að smíða
skip úr þeim.“
Ólafur Ásgeirsson, nemandi
Dóru og leikari:
„Ég kynntist Dóru á
spunanámskeiði hjá
henni og kynntist því
um leið hvað hún er
gjafmild, brosmild og
mikill viskubrunnur.
Það er hægt að fá ráð
hjá henni og tala við
hana um nánast allt. Við vorum með-
leigjendur í New York og það gekk
hnökralaust fyrir sig enda eru allir veg-
ir færir í vináttu þegar maður hefur átt
samræður um hver eigi að þrífa kló-
settið.
Af göllum þá er hún alltaf að týna
símanum sínum og stundum er eins og
hún skilji ekki hvað það er að passa upp
á veraldlega hluti. Þú mátt svo skrifa
að hún sé athyglissjúk, og setja fimm-
tán upphrópunarmerki aftan við það!“
Gunnar Jóhannsson, bróðir Dóru:
„Dóra er einstaklega
góð í að peppa upp
stemningu og getur
jafnvel gert óáhuga-
verða hluti áhugaverða
með því. Hún er mikill
vinur vina sinna, til
dæmis þegar ég varð
fárveikur um árið tók hún sér hlé úr
tökum til að gefa mér að borða og
passa mig.
Hennar ókostir eru að hún er svolít-
ið óstundvís og stundum finnst mér
hún óskipulögð en þegar á reynir getur
hún skipulagt allt í þaula. Hún getur
verið eins og mamma manns en líka al-
gjör unglingur, bæði í fatastíl og hegð-
un og öllu! Sem getur verið mjög fynd-
ið.“
Birgitta Birgisdóttir,
bekkjarsystir og vinkona:
„Ég var heppin að fá að vera með
Dóru í bekk í leiklistarskólanum en
hún er besta vinkona sem hugsast get-
ur. Hún gefur manni rými, setur aldrei
pressu á mann eða dæmir á nokkurn
hátt. Hún segir nákvæmlega það sem
henni finnst og sumum fyndist það
mögulega galli en ég lít á það sem stór-
kostlegan kost því orðum hennar er
hægt að treysta. Hún er eldklár og
metnaður hennar er smitandi. Svo er
hún viðbjóðslega fyndin.
Dóra er svolítið
svifasein stundum
og utan við sig, gæti
trúað að margir
hafi lent í því að ætla
að heilsa henni á
Laugaveginum
og hún hafi
ekkert tekið
eftir því.“
Kostir og
gallar
Dóra Jóhannsdóttir útskrifaðist úr Listaháskóla Íslands, leiklist-
ardeild, árið 2006. Síðar fór hún í Upright Citizens Brigade skól-
ann í New York sem Amy Poehler stofnaði og á síðasta ári fór
hún til Chicaco í frekara grínspunanám, hjá Improv og Sketch
prógramminu í The Second City.
Dóra stofnaði Improv Ísland árið 2013 og er listrænn stjórn-
andi þess og er yfirkennari hjá Improv-Haraldurinn. Þá er hún
einn af stofnendum og framkvæmdastjórum leikfélaganna Vér
morðingjar og Ég og vinir mínir.
Dóra hefur leikið ótal hlutverk í ýmsum leikverkum Borgar-
leikhússins, Þjóðleikhússins og einnig leikið í Hafnarfjarðarleik-
húsinu.
Þá hefur hún leikið í sjónvarpi og kvikmyndum, svo sem í grín-
þáttunum Steypustöðin á Stöð 2, Undir trénu, Pressunni,
Næturvaktinni, Hamrinum og Mið-Íslandi. Dóra hefur skrifað
handrit að auglýsingum, verið grínstjóri í grínatriðum og leik-
stýrt Ræmunni í Borgarleikhúsinu sem sýnt var 2017. Dóra leik-
stýrir nýju verki sem sýnt verður í Borgarleikhúsinu í haust.
Sitt hvað af ferlinum