Morgunblaðið - 12.05.2018, Blaðsíða 6

6 FRÉTTIRInnlent
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 12. MAÍ 2018
Bilbao&Bordeaux
sp
ör
eh
f.
Haust 5
Sérlega skemmtileg ferð um Spán og Frakkland, sem
einkennist af glæstum borgum, sjávarbæjum og dásamlegri
náttúrufegurð.Við hefjum ferðina í Madríd, höfuðborg Spánar
og ferðumst um Baskahéraðið á Norður-Spáni til Bordeaux
þar sem siglt verður til Blays, síðan förum við til Tours og að
endingu heimsækjum við fallega bæinn Blois við ána Loire.
16. - 28. september
Fararstjóri: Steingrímur Gunnarsson
Bókaðu núna á baendaferdir.is
Sími 570 2790 | bokun@baendaferdir.is | Síðumúla 2, 108 RVK
Verð: 279.700 kr. á mann í tvíbýli.
Mjög mikið innifalið!
Farsímaáskriftum hér á landi fjölg-
aði lítillega í fyrra, í takt við fólks-
fjölgun sem varð um 3% á árinu en
gagnamagn á farsímanetinu heldur
áfram að aukast. Örlítið dró þó úr
aukningunni í fyrra en hún hefur
verið mjög mikil undanfarin ár með
innleiðingu á 4G farsímatækninni.
Þetta kemur fram í nýútkominni töl-
fræðiskýrslu Póst- og fjarskipta-
stofnunar um íslenskan fjarskipta-
markað á árinu 2017.
Fjölgun hefur orðið í samnings-
bundnum áskriftum að farsímum en
fyrirframgreiddum símakortum
fækkar. Fram kemur í tölunum að
þó samtöl úr farsímum hafi lengst í
fyrra í mínútum talið þá fækkar sím-
tölum þar sem hringt er úr farsím-
um á milli ára. Jafnframt fækkaði
skilaboðum, bæði SMS og MMS, lít-
illega milli ára í fyrra.
Fastlínusímum heldur áfram að
fækka eða um 2,4% í fyrra og eru nú
rúmlega 132 þúsund með áskrift að
fastlínu- eða heimasíma og mínútum
símtala úr heimasímum fækkar mik-
ið milli ára eða um 17%. Aftur á móti
hefur netsímaáskrifendum (VoIP)
fjölgað mikið með aukinni lagningu
ljósleiðara.
Í farsímanetum er hlutfallslega
meira gagnamagn notað í símum en í
öðrum tækjum sem eru eingöngu
fyrir gagnanotkun, t.d. spjaldtölv-
um.
Síminn og Vodafone eru stærstu
fyrirtækin á markaði fyrir heima-
síma með um 94% hlutdeild.
Nova, Vodafone og Síminn skipta
nokkurn veginn jafnt með sér mark-
aðshlutdeild á farsímamarkaði.
Nova var með flestar áskriftir fyrir
tal- og netþjónustu í fasímakerfinu í
fyrra og var markaðshlutdeild þess
33,2% en bæði Vodafone og Síminn
koma nú fast á hæla Nova með
32,8% og 32,2% hlutdeild á þeim
markaði. Fjöldi áskrifta hjá Voda-
fone jókst verulega á milli ára.
Internettengingum hefur fjölgað
lítillega þegar á heildina er litið, en
mikil aukning er í ljósleiðarateng-
ingum samhliða fækkun í xDSL-
tengingum. Um síðustu áramót voru
ljósleiðaratengingar 43% allra inter-
nettenginga.
,,Velta á fjarskiptamarkaði jókst
lítillega á árinu 2017. Tekjur af
heimasíma og farsíma fóru lækkandi
en aftur á móti hafa tekjur af fasta-
neti, gagnaflutningum og inter-
netþjónustu ásamt sjónvarpsþjón-
ustu farið hækkandi.
Fjárfesting á fjarskiptamarkaði
hefur aukist mikið á síðustu tveimur
árum. Aukningin hefur aðallega orð-
ið í fastaneti, m.a. vegna lagningar
ljósleiðara, en fjárfestingar í far-
símarekstri hafa hins vegar dregist
saman,“ segir í umfjöllun Póst- og
fjarskiptastofnunar. omfr@mbl.is
Gagnamagn á farsímaneti Heimild: Póst- og fjarskiptastofnun
25
20
15
10
5
0
2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017
.000.000 GB Tal og gögn
Eingöngu gögn
Færri símtöl úr
farsímum í fyrra
 Meira gagnamagn yfir farsímanetið
Ómar Friðriksson
omfr@mbl.is
Harðar deilur eru innan verkalýðs-
hreyfingarinnar vegna myndbands-
ins sem ASÍ birti um baráttuað-
ferðir og þróun kaupmáttar launa á
umliðnum áratugum. Formaður VR
boðar vantraust á forseta ASÍ
vegna málsins og hann og fleiri
verkalýðsformenn gagnrýna fram-
setninguna harðlega.
Hagstofan heldur yfirlit yfir
þróun lágmarkslauna
Nákvæmt yfirlit yfir lágmarks-
dagvinnutaxta í almennri verka-
mannavinnu frá ári til árs er að
finna hjá Hag-
stofu Íslands,
sem nær yfir allt
tímabilið frá
árinu 1906 til
2017 og jafn-
framt útreikning
á kaupmætti lág-
markstaxta fyrir
hvert ár allt
þetta 111 ára
tímabil.
Þar má sjá að kaupmáttur lægstu
launa hefur sveiflast verulega í
gegnum tíðina en frá 1994 til dags-
ins í dag hefur hann aukist meira
en dæmi eru um hér á landi alla
seinustu öld. Frá árinu 2013 hefur
kaupmáttur lágmarkstaxta verka-
fólks hækkað um 40-50%. (sjá með-
fylgjandi línurit).
Gagnslaust að fá krónur sem
þú getur ekki keypt neitt fyrir
,,Ég geti ekki séð önnur markmið
fyrir kjarabaráttu en að fá raun-
verulegar kjarabætur,“ segir Ás-
geir Jónsson, forseti hagfræðideild-
ar Háskóla Íslands, og bætir við að
raunverulegar kjarabætur snúist
um það að fá aukinn kaupmátt.
,,Í gegnum tíðina hefur íslenska
krónan tapað miklu af sínu verð-
mæti vegna verðbólgu og það er al-
gerlega gagnslaust að fá krónur í
vasann sem þú getur ekki keypt
neitt fyrir,“ segir Ásgeir og kveðst
ekki átta sig á þessari umræðu að
undanförnu því hann fái ekki séð að
neitt annað geti verið í spilunum
þegar staðið er í kjarabaráttu en að
fá aukinn kaupmátt.
Hópar launafólks eru í misjafnri
stöðu til þess að fá kauphækkanir
og segir Ásgeir að það sé meg-
inhlutverk verkalýðsfélaga að
semja fyrir fólk með það að augna-
miði að það standi betur á eftir og
menn fái launahækkanir sem skila
sér í kjarabótum.
Lexía sem við Íslendingar
ættum nú þegar að hafa lært
,,Ef hins vegar er rekin sú stefna
að krefjast meiri nafnlaunahækk-
ana en efnahagslífið getur staðið
undir þá leiðir það til hærri verð-
bólgu og þá jafnframt hærri vaxta.
Nafnvaxtastig hvers lands er bein-
tengt við verðbólguna og í landi þar
sem barátta verkalýðsfélaga snýst
um nafnlaunahækkanir án tillits til
kaupmáttar, þá leiðir það sjálfkrafa
til þess að vextir hækka. Og að
sjálfsögðu stendur verkafólk verr
að vígi á eftir. Þetta er lexía sem
við Íslendingar ættum að hafa lært
nú þegar. Hátt vaxtastig á Íslandi
og víðtæk verðtrygging stafar ein-
mitt af verðbólgusögu landsins “
segir hann.
,,Síðustu þrjú til fjögur ár eru al-
gert einsdæmi í lýðveldissögunni
vegna þess að það hefur aldrei
komið fram eins mikill kaupmáttur
á jafn stuttum tíma og sem betur
fer þá hefur kaupmáttur lægstu
launanna hækkað verulega,“ segir
Ásgeir.
Ef skoðað er yfirlit Hagstofunnar
sem sýnir þróun lágmarks dag-
vinnutaxta allt frá árinu 1906 og
fram á okkar dag og reiknaðan
kaupmátt lægstu taxta allt þetta
tímabil má glögglega sjá að hækk-
un kaupmáttarins hefur verið gríð-
arleg á síðustu árum eða um 40-
50% frá 2013.
,,Og það markmið að hækka
lægstu launin hefur ekki heppnast
jafn vel mjög lengi,“ segir Ásgeir.
40-50% hækkun kaupmátt-
ar lægsta taxta frá 2013
 Kjarabætur eina markmið kjarabaráttu, að sögn hagfræðings
Kaupmáttur lágmarkstaxta 1906 til 2017
Júlí 1914 = 100
600
500
400
300
200
100
0
1906 1916 1926 1936 1946 1956 1966 1976 1986 1996 2006 2016
Heimild: Hagstofa Íslands
Morgunblaðið/Golli
Fiskvinnslufólk Hjá Hagstofunni
má sjá þróun taxtakaups verkafólks.
Ásgeir Jónsson
Erna Ýr Öldudóttir
ernayr@mbl.is
„Ég var ítrekað spurður af Elsu Yeoman á fundinum,
hvort ég væri með Alzheimer,“ sagði Kjartan Magnús-
son, borgarfulltrúi Sjálfstæðisflokks, en hann gagnrýndi
í borgarstjórn 8. maí sl., fundarstjórn Lífar Magneudótt-
ur, og ósæmilega framkomu fulltrúa meirihlutans á fundi
forsætisnefndar borgarstjórnar 5. maí sl.og óskaði eftir
viðbrögðum borgarstjóra.
Borgarstjóri sagði húmorinn þekktan
Kjartan sakaði meirihlutann í forsætisnefnd um að rit-
skoða tillögur sínar á fundi forsætisnefndar 5. maí sl., en
fulltrúar meirihlutans í nefndinni hefðu skrökvað að eng-
in mál utan ársreikningur kæmust á dagskrá borgar-
stjórnarfundarins 8. maí skv. hefð, eftir að forsætisnefnd
varð efni þeirra ljóst. Jafnframt að fulltrúar meirihlutans
í nefndinni hefðu sífellt gripið fram í fyrir sér og gengið
út af fundi er hann tók til máls.
Að auki hefði Elsa H. Yeoman, borgarfulltrúi Bjartrar
framtíðar, viðhaft persónulegar aðdróttanir í hans garð
með því að spyrja hann endurtekið hvort hann væri með
Alzheimer-sjúkdóminn.
Forseti borgarstjórnar gerði þá athugasemd við að
Kjartan skyldi upplýsa um það sem sagt var á lokuðum
nefndarfundi, á opnum fundi borgarstjórnar.
Borgarstjóri, Dagur B. Eggertsson, vísaði umræðu um
fundarstjórn forsætisnefndar inn á fund forsætisnefnd-
ar. Hann kvaðst ekki vanur því að svona umræða væri
tekin inn á vettvang borgarstjórnar og benti á að „allir
borgarfulltrúar ættu nú að þekkja húmor Elsu Yeoman,
sem gæti verið svartur og allskonar“.
Fundur forsætisnefndar fór fram í gærmorgun. Morg-
unblaðið hafði samband við Líf Magneudóttur, forseta
borgarstjórnar, sem fer fyrir nefndinni og stýrir fund-
inum og spurði hvort umræða um fundarstjórn í nefnd-
inni hefði verið tekin upp og hvort mál minnihlutans hefði
komist á dagskrá næsta borgarstjórnarfundar.
Tillagan komst ekki á dagskrá
Líf játti því, í samtali við Morgunblaðið, að tillögur
minnihlutans hefðu komist á dagskrá en að umræðan um
fundarstjórn og framkomu fundarmanna hefði ekki verið
tekin fyrir og ítrekaði að orð fundarmanna af lokuðum
fundum skyldu skv. reglum ekki rata á opinberan vett-
vang eins og fund borgarstjórnar.
Kjartan Magnússon sagðist í samtali við Morgunblaðið
ekki hafa verið viðstaddur fundinn í forsætisnefnd. Til-
laga hans um niðurfellingu gjalda af lóð Hjálpræðishers-
ins hefði ekki fengið að fara á dagskrá. Um það hví hann
hefði endurtekið orð annars borgarfulltrúa af lokuðum
nefndarfundi á opnum fundi borgarstjórnar sagði hann:
„Lokaðir nefndarfundir eru ekki skálkaskjól.“
Spurði ítrekað hvort borgar-
fulltrúi væri með Alzheimer
 Lokaðir fundir ekki skálkaskjól, segir Kjartan Magnússon
Elsa
Yeoman
Líf
Magneudóttir
Kjartan
Magnússon