Morgunblaðið - 14.05.2018, Síða 27

MINNINGAR 27
MORGUNBLAÐIÐ MÁNUDAGUR 14. MAÍ 2018
Maddý tók stjúpbörnin á 17.
júní-skemmtun í borginni og
dætur hennar heimsóttu systkini
sín á Kiðafelli í sveitina.
Við systur bjuggum hvor um
sig um tíma hjá Maddý og föður
okkar á Miklubrautinni. Sigga
sem barn en Gauja mennta-
skólaárin með séríbúð við hlið
þeirra og í fæði hjá Maddý, sem
var mjög góður kokkur. Var það
skemmtilegur tími og margt
rætt við eldhúsborðið, svo sem
pólitík, hestar og Íslendingasög-
ur.
Er eftirminnilegt þegar
Maddý tókst að fá Gauju til að
vinna á kosningaskrifstofu
Framsóknarflokksins og mæta á
kosningavöku á eftir, þrátt fyrir
að Gauja væri á þeim tíma hinn
mesti róttæklingur. Trygg fram-
sóknarkona var Maddý alla tíð.
Það voru skemmtilegar heim-
sóknir á Hrannargötuna á Ísa-
firði eftir að fjölskyldan flutti
vestur en þá bjuggum við systur
erlendis. Var það töluvert ferða-
lag í þá daga og gaman að upp-
götva fallega Ísafjarðardjúpið í
góðum félagsskap.
Maddý var mjög umhugað að
halda upp á minningu föður okk-
ar Þorvarðar. Var komið saman
hjá Maddý árlega á afmælisdegi
hans. Minnisstætt er þegar
Maddý bauð í 100 ára minningu
pabba ári fyrr, þar sem hún
bjóst ekki við að lifa fram á 100
ára afmælið hans. Þegar 100 ára
afmæli pabba var ári síðar sló
Maddý upp mikilli veislu til að
fagna því og að vera enn lifandi.
Þegar ljóst var hvert stefndi
og ekki byði hún í fleiri veislur
var aðdáunarvert hversu æðru-
laus og sátt hún var við lífið og
tilveruna.
Maddý var stórbrotin kona og
margt til lista lagt. Afar
skemmtileg í frásögnum og
kveðskap alveg fram á síðasta
dag. Heimsótti Gauja hana á
Landspítalann síðustu viku
hennar þar og veltist um af
hlátri við að hlusta á sögurnar
hennar.
Maddý var skapstór, hæfi-
leikarík og afburðagreind kona.
Þökkum við Maddý fyrir góða
samfylgd í gegnum árin.
Guðbjörg og Sigríður
Þorvarðardætur.
Magdalena Thoroddsen
tengdamóðir okkar kvaddi þenn-
an heim þegar vorið var að
vakna og lóan byrjuð að kvaka í
mó. Þannig lokast kafli í lífsins
bók um leið og annar opnast. Við
minnumst með þökkum þess
tíma sem við áttum samleið með
merkiskonu.
Magdalena var Barðstrend-
ingur að ætt og uppruna, fædd í
Vatnsdal í Rauðasandshreppi.
Þar ólst hún upp í stórum systk-
inahópi við árvökul kærleiks-
augu foreldra sinna. Í Vatnsdal
var jafnan margt um manninn
og oft á tíðum mikill gestagang-
ur og þótt munnar hafi margir
verið til að metta, þá var ætíð
nóg til að víkja að þeim sem
minna máttu sín. Samheldnin
var mikil og eldri systkinin
hlúðu að þeim yngri. Fjölskyld-
an öll söngvin, ljóðelsk og skáld-
mælt. Þeim varð ekki skotaskuld
úr því að koma saman kviðl-
ingum og vísum, jafnvel var stíl-
vopninu beitt til leikritsgerðar.
Þá var æfður söngur og systk-
inin mynduðu raddaðan kór.
Veganesti sem veitti styrk og
festu um langa og farsæla ævi.
Lifandi frásagnir hennar af
æskuheimilinu í Vatnsdal,
barnaleikjum og bernsku-
brekum, heimilisaðstæðum og
viðhorfum, festust í minni fjöl-
skyldunnar. Persónur og atburð-
ir stigu fram ljóslifandi í munni
hennar, litaðar græskulausum
húmor og mannúð.
Maddý var stór í sniðum í
allri sinni framgöngu. Skapferlið
vestfirskt. Þar gat hvesst með
byljum, en í stafalogni á sléttum
sjó var náðugt að eiga þar fé-
lagsskap og njóta samræðna um
sögu landsins, þjóðhætti, stjórn-
mál og bókmenntir. Þegar komið
var að skáldskap og ljóðum var
sem sólstafir stæðu af himni í
návist hennar.
Heimili þeirra Þorvarðar og
Magdalenu í sýslumannshúsinu
á Ísafirði einkenndist af
rausnarskap og gestrisni. Þar
stjórnaði húsfreyjan af skör-
ungsskap. Var sama hvort í hlut
áttu ættingjar og vinir, sýslu-
nefndarmenn eða stjórnmála-
skörungar. Öllum var heimilið
opið. Húsmóðirin mat mannkosti
framar mannvirðingum og inn-
ræti framar umgjörð.
Maddý tengdamóðir okkar
sýndi barnabörnum sínum um-
hyggju og ástúð. Ekki ónýtt að
eiga kost á að bergja af óþrjót-
andi brunni skáldskapar og
sagna þeirra kynslóða sem á
undan gengu. Slík kynni jafnast
á við áralangt háskólanám.
Maddý lét sig aldrei vanta í
sauðburðinn í Fellsmúla á vorin.
Hún kom, hjálpaði til og fylgdist
með og naut þess að vera í beinu
sambandi við dýrin og náttúruna
enda tengd menningu landsins
sterkum böndum. Það voru dýr-
mætar stundir.
Um langt skeið var Magda-
lena höfuð sinnar fjölskyldu, þar
sem börn og barnabörn leituðu
skjóls og stuðnings í annríki og
erli daganna. Út um gluggann á
Aflagranda sá hún sama hafið og
hún lék sér við í fjöruborði æsku
sinnar í Vatnsdal. Sólarlagið er
baðað mörgum litum, skærum
og djúpum, hvort heldur er við
Patreksfjörð eða Faxaflóa, líkt
og farsæl ævi. Síðasta systkinið
úr Vatnsdal hefur kvatt.
Við sem um langan tíma feng-
um ómælda hlýju hennar og
kærleika, félagsskap og stuðning
beygjum höfuð okkar í djúpri
þökk fyrir traust og elsku sem
við fengum að njóta. Minning
hennar mun lifa.
Sigurður Pétursson og
Sigurjón Bjarnason.
Elsku amma mín. Það er
furðuleg tilfinning að standa
frammi fyrir því að ein stærsta
festan í lífi mínu er horfin. Því
það varstu. Minningarnar um
þig lifa með mér og sonum mín-
um. Barnæskuminningar af
Miklubrautinni geyma ilm af
ristuðu brauði, kaldri kók og
byssó með tóbakshornunum. Ég
naut þess frá unga aldri að rök-
ræða við þig um það hvort Þor-
grímur eða Þorkell hefði vegið
Véstein í Gíslasögu Súrssonar
og ekki síst þegar rökræðurnar
enduðu í sjónvarpsherberginu
heima þar sem við horfðum sam-
an á Útlagann. Sunnudagskvöld
á menntaskólaárunum geyma
minningar af ljúfum stundum
með þér á Aflagrandanum en
þér þótti mikilvægt að öll barna-
börnin fengju heita ömmumáltíð
einu sinni í viku. Þú varst stór
hluti af jólunum mínum og verð-
ur það ljúfsár skylda mín að við-
halda þeirri hefð að spila Horna-
fjarðarmanna við börnin mín á
meðan rjúpuilmur fyllir húsið.
Þú varst stoð mín og stytta í
gegnum öll mín uppvaxtar- og
fullorðinsár og ég mun aldrei
gleyma þeim bandamanni sem
ég átti í þér.
Með ást og söknuði,
Þorvarður Kjerulf
Sigurjónsson.
Í dag kveðjum við elskulega
móðurömmu mína, Magdalenu
Thoroddsen. Amma var einstök
kona, hún var fyrirmynd mín og
traust vinkona.
Fyrstu minningarnar sem ég
á af Maddý ömmu eru á Miklu-
brautinni. Þar kom fjölskyldan
oft saman og voru það fagnaðar-
fundir þar sem við frændsystk-
inin lékum á als oddi. Amma var
mátulega afskiptalaus sem gerði
það að verkum að leikirnir sem
urðu til hjá frændsystkina-
hópnum voru einstaklega litríkir
og frumlegir. Bestar voru stund-
irnar í sólríkum garðinum á milli
birkitrjánna í feluleikjum, klifri
og handahlaupum.
Með unglingsárunum jukust
samverustundirnar með ömmu
og gæðin sömuleiðis. Amma
hafði áhuga á ungu fólki og gaf
sér alltaf tíma til að spjalla, gefa
ráð og deila reynslu sinni. Frá
þessum tíma á ég mínar dýr-
mætustu minningar af ömmu.
Hún hafði einstaklega góða nær-
veru og við gátum setið og talað
saman svo klukkutímum skipti
heima hjá henni á Aflagrand-
anum. Sambandið okkar breytt-
ist í einlæga vináttu og við urð-
um trúnaðarvinkonur. Amma
var tilfinningarík og listræn og
reyndist alltaf sérlega vel þegar
eitthvað bjátaði á. Þegar þörf
var á að leita til einhvers eldri
og reyndari var hún alltaf til
taks og örlát á tíma og ráð. Hún
gaf sér tíma í að ræða málin í
þaula og oft gróf hún upp vísur
og ljóð sem áttu við hverju sinni.
Þannig kenndi hún mér að
mannskepnan er alltaf eins, til-
finningar og þrár eru sammann-
legar og óháðar tíma eða aldri.
Á Aflagrandanum hélt amma
áfram að þjappa okkur frænd-
systkinunum saman. Hún bauð
öllum skaranum í mat nánast
vikulega og borðhaldið var oft
með líflegasta móti. Málefni líð-
andi stundar voru tekin fyrir og
var hópurinn ekki endilega sam-
mála. Þá kom staðfestan og
hreinskilnin í ömmu hvað best í
ljós og urðu samræðurnar oft
ansi skrautlegar fyrir vikið.
Minningarnar um þessar stundir
eru í dag svo dýrmætar og við
frændsystkinin stöndum í þakk-
arskuld við ömmu fyrir þær.
Amma var sjálfri sér sam-
kvæm og ófeimin við að láta
skoðun sína í ljós. Það er sá eig-
inleiki sem ég kunni hvað mest
að meta í hennar fari. Hún var
fróð og ljóðelsk og því nutum við
góðs af þegar hún fór með kveð-
skap við ýmis tækifæri. Ég dáð-
ist alltaf að því hversu ótrúlegt
minni hún hafði. Maður kom
aldrei að tómum kofunum þegar
íslensk ljóð og bókmenntir voru
annars vegar. Hún gat þulið upp
heilu vísnaflokkana og sálmana
án þess að bikka auga. Hún
kunni að meta fróðleik og kunn-
áttu og lagði mikla áherslu á að
við barnabörnin gengjum
menntaveginn. Amma stóð alltaf
þétt við bakið á mér í náminu og
hvatti mig til að gera vel. Fyrir
það er ég óendanlega þakklát í
dag.
Allir persónueiginleikar
Maddý ömmu gerðu hana að ein-
staklega skemmtilegri og eftir-
minnilegri konu. Hún var stað-
föst og greind og sjálfri sér
samkvæm. Örlát við þá sem
stóðu henni næst og fyrst til að
bjóða fram hjálparhönd þegar
eitthvað bjátaði á. Ég á henni
svo margt að þakka og hún mun
alltaf vera mér fyrirmynd. Ég
kveð Maddý ömmu full kær-
leika, þakklætis og virðingar.
Guð blessi minningu Magda-
lenu ömmu.
Magdalena Sigurðardóttir.
Þegar við Óli kynntumst um
þrítugt, komumst við fljótt að
því að föðursystir hans, Magda-
lena, og föðurbróðir minn, Þor-
varður, voru hjón. Okkur þótti
það merkileg tilviljun sem það
og er.
Fyrsta minning mín um
Magdalenu er frá því að ég, ný-
flutt til landsins með pabba,
mömmu og Eiríki bróður og fer í
boð til Diddu frænku, föðursyst-
ur minnar. Þar var verið að
kynna Magdalenu, sem tilvon-
andi eiginkonu Þorvarðar. Þá
var Magdalena rúmlega þrítug
og Þorvarður um fertugt. Ég á
minningu þar sem ég, 7 ára
gömul, horfi á þau sitja saman í
tveggja manna sófa. Þetta var í
fyrsta sinn sem ég var kynnt
fyrir kærustupari og þótti það
merkilegt, en man að mér fannst
þau svolítið fullorðið kærustu-
par. Ég man einnig að oft var
talað um að Magdalena væri
menntuð erlendis frá og væri
gáfuð kona. Á þeim árum, þegar
jafnréttismálin voru á allt öðrum
stað en þau eru í dag, þótti mér
þetta mjög merkilegt. Óli man
líka eftir því, þegar hann sem
strákur velti því fyrir sér hvern-
ig Magdalena gæti verið blaða-
maður, því hún væri, jú kona.
Tímarnir hafa breyst.
Svo man ég eftir hesta/fjöl-
skylduferð ekki svo löngu eftir
að ég hitti Magdalenu fyrst. Þá
er Magdalena með Ólínu litla og
mamma með tvíburasystur mín-
ar Ingu og Möggu. Þær sitja í
sólinni með litlu stelpurnar,
hestarnir eru þarna, og við, Ei-
ríkur, pabbi og Þorvarður. Það
er góð tilfinning og bjart yfir
þessari minningu.
Óli á minningu frá svipuðum
tíma og ég var kynnt fyrir
Magdalenu. Þá tók hún við
heimilisrekstri meðan Elín
mamma hans eignast síðasta
barnið, hana Ólínu. Hann hugsar
til þess í dag að það hafi senni-
lega ekki verið auðvelt verk að
taka þrjá stráka að sér, sem
voru vanafastir og áttu t.d. erfitt
með að sætta sig við að hafra-
grauturinn væri ekki alveg eins
og hjá mömmu.
Magdalena hafði þann hæfi-
leika að tala við börn eins og
fullorðnar manneskjur. Maður
fann svolítið til sín.
Eftir að við Óli kynntumst
urðu kynni mín nánari við fjöl-
skyldu Magdalenu. Minningarn-
ar um samverustundirnar með
þeim systkinum frá Vatnsdal eru
ógleymanlegar, enda voru þau
söngvin og
mikið sagnafólk. Magdalena
er sú síðasta í 14 manna systk-
inahópi sem nú kveður.
Svona vefast lífsþræðirnir
saman og minningarnar eru
margar nú þegar kemur að
kveðjustund. Við Óli þökkum
Magdalenu fyrir allt og sendum
dætrum hennar, afkomendum og
aðstandendum og öðrum samúð-
arkveðjur. Minningin um mikil-
hæfa og góða konu lifir.
Sigríður Jónsdóttir.
Magdalena Thoroddsen
Fallin er frá Magdalena Thor-
oddsen móðursystir okkar, síð-
ust 14 alsystkina. Margs er að
minnast þegar horft er til baka.
Þegar ég, sá eldri okkar bræðra
– heimsótti Maddý nýlega hafði
ég með mér bréf sem hún hafði
ritað í Stokkhólmi 1951 og var
stílað á staulann mig, fimm ára
gamlan. Sumarið áður hafði ég
þurft að leggjast inn á spítala í
Reykjavík. Enginn sérstakur
barnaspítali var til og mæðrum
svo ungra barna var því bannað
að heimsækja þau. Því tók
Maddý mig upp á sína arma og
fór með mig einan niður í bæ.
Allt var þetta ævintýri ungum
dreng en um leið stórt og ógn-
vekjandi. Lítil hönd læddist því
alltaf ósjálfrátt í hönd þessarar
góðu frænku sem allt vildi fyrir
frænda sinn gera og lítt mælt
sælgæti flaut með. Þegar ég
vaknaði eftir aðgerð var frænka
mín þar til staðar. Annað frænd-
fólk kom en var mér næsta
framandi; það var bara Maddý,
hlýja hennar og dagleg koma
sem hresstu litla sál. Þannig
byrjuðu okkar kynni þar sem
hún gekk mér nánast í móður-
stað. Síðar meir sá ég hversu
annt frænku minni var um ætt
sína og sitt fólk. Fyrir alllöngu
fékk ég fullan tilstyrk hennar
við að semja sögu ættargrips
sem hafnað hafði í foreldrahús-
um okkar vestra; það var skatt-
hol Ólafs Teitssonar úr Sviðnum,
smíðað ca. 1840, brúðargjöf föð-
ur til Sigríðar langömmu.
Ísafjarðarár frænku var sá
tími sem mér finnst að leiðir
fjölskyldna mömmu og Maddýj-
ar hafi legið hvað mest saman
enda nándin þá meiri. Ég man
ekki betur en Ólína eldri dóttir
Maddýjar kæmi til dvalar hjá
okkur á Núp, bæði sem barn og
unglingur. Þetta var gagnkvæmt
og er þá komið að yngra bróð-
urnum Brynjólfi sem var í ,,kost
og logi“ hjá frænku sinni er
hann gekk í MÍ. Það var góður
og eftirminnilegur tími að vera
hjá frænku minni á Ísafirði einn
vetur. Fyrst vil ég þó rifja upp
þann sið móður okkar að heim-
sækja systkini og ættingja í
Reykjavík á hverju sumri. Fékk
ég sem snáði að fljóta með í
þessar sumarferðir allt þar til ég
fór sem unglingur ellefu ár í
sveit að Látrum til Diddu
frænku. Á þann hátt kynntist
maður þessum mikla frændgarði
að einhverju marki og oftar en
ekki var dvalið í góðu yfirlæti
hjá Maddý og fjölskyldu. Vet-
urinn á Hrannargötu, fjórir á
sýslumannsheimilinu, var lær-
dómstími og tímamót fyrir ung-
an mann sem ekki hafði dvalið á
mölinni fyrr. Mér var tekið sem
hluta af fjölskyldunni og á ynd-
islegar minningar um þau hjónin
og systurnar tvær. Á heimilinu
var oft mikill gestagangur og
þótti Maddý gaman að halda
veislur og var þá jafnan vel veitt
í mat og drykk og hún hrókur
alls fagnaðar. En kannski eru
mér eftirminnilegastar þær
stundir okkar Maddýjar þegar
við sátum tvö fyrir framan sjón-
varpið á föstudagskvöldum og
spáðum í tilveruna og lífið.
Gjarnan tvö staup af „púrtara“
sem Maddý skenkti og kenndi
frænda sínum hvernig ætti að
umgangast vín og njóta á
„kúltiveraðan“ hátt. Hún var
jú sigld manneskja og minntist
studum á veru sína í Svíþjóð.
Við bræður vottum báðum
dætrum hinnar látnu og fjöl-
skyldum þeirra dýpstu samúð
við fráfall elskaðrar móður,
tengdamóður og ömmu.
Einar og Brynjólfur
Magdalenu Thoroddsen
kynntist ég fyrst þegar ég kom
inn í fjölskylduna sem kærasta
elsta barnabarns hennar, hans
Dodda míns, fyrir tæpum 20 ár-
um. Ekki grunaði mig að kröf-
urnar til þess hlutverks míns
væru eins miklar og raun bar
vitni, en Magdalena hefði nú
ekki samþykkt hvaða stelput-
rippi sem var fyrir augasteininn
sinn, hann Dodda. En ég komst
greinilega gegnum nálaraugað
því Magdalena, eða Maddý eins
og ég kallaði hana alltaf, tók mér
vel frá fyrstu stundu. Ég var svo
endanlega búin að bræða hana
þegar það kom í ljós eftir fyrsta
árið okkar Dodda í sambúð að
sláninn sá hafði bætt aðeins á
sig. Hún kunni vel að meta það
að ég skyldi ala hann svona vel.
Reyndar var henni umhugað um
það að fólk væri í passlegum
holdum og ein síðustu orðin sem
hún lét falla þegar við hittumst í
hinsta sinn fyrir stuttu voru
hrósyrði um holdafar mitt, enda
hef ég þyngst aðeins.
Og ekki lét hún sitt eftir
liggja þegar kom að góðgjörð-
um. Oft nutum við Doddi ásamt
fleirum í fjölskyldunni gestrisni
hennar í blokkaríbúðinni á Afla-
grandanum þar sem við fengum
heimabakaða ástarpunga eða
pönnukökur. Og alltaf mundi
hún að ég drakk te en ekki kaffi.
Þá var líka oft tekið í spil, og
spilað ýmist vist eða Hornafjarð-
armanni eftir því hversu margir
spilamenn voru. Maddý var
slyng í spilum en reyndi stund-
um laumulega að dumpa með
fingrinum á spilið ef hún henti
hund í slag sem einhver annar
átti. Það tók mig langan tíma að
átta mig á að þá var hún sterk í
þeirri sort. Í heimsóknum okkar
til Maddýjar fengum við svo iðu-
lega að heyra sögur af Dodda
frá fyrstu árunum í lífi hans
heima hjá þeim hjónum Magda-
lenu og Þorvarði heitnum í
sýslumannshúsinu á Ísafirði, en
Ólína tengdamóðir mín bjó þá
enn í foreldrahúsum. Þar svaf
Doddi fyrstu fjóra mánuði æv-
innar allar nætur á bringu
ömmu sinnar svo Ollý gæti
hvílst á nóttunni og gengið í
menntaskólann á daginn, en
þess á milli stóðu allar heldri
frúr bæjarins og dáðust að sápu-
þvegnum drengnum í blúndu-
skreyttri vöggu í stofunni. Ég
held að það hafi reynst Magda-
lenu mjög erfitt þegar að því
kom að Ólína flutti að heiman og
úr bænum með son sinn því hún
mátti varla af dóttursyninum
sjá. En seint á unglingsárum
flutti Doddi aftur til ömmu sinn-
ar sem þá átti heima á Miklu-
brautinni og bjó hjá henni í
nokkur ár. Er því varla furða að
Maddý hafi tengst Dodda nán-
um böndum.
Magdalena var sannur skör-
ungur. Hún sætti sig ekki við
neitt hálfkák enda dugnaðar-
forkur sjálf og stóð vörð um alla
þá sem stóðu hjarta hennar
næst. Hún var greind kona og
ég er þakklát fyrir að hún fékk
að halda reisn sinni allt til enda.
Gengin er góð kona, guð blessi
minningu Magdalenu Thorodd-
sen.
Erla Rún Sigurjónsdóttir.
Ástkær móðir okkar, tengdamóðir, amma
og langamma,
FJÓLA GUÐMANNSDÓTTIR ,
Efstalandi 18, Reykjavík,
áður Hásteinsvegi 55,
Vestmannaeyjum,
sem lést á krabbameinsdeild Landspítalans
þriðjudaginn 8. maí, verður jarðsungin frá Landakirkju í
Vestmannaeyjum laugardaginn 19. maí kl. 11.
Stefán Einarsson Jóhanna G. Guðjónsdóttir
Jón Einarsson Ragna Sigurðardóttir
Einar Fjölnir Einarsson
Davíð Þór Einarsson
Indriði Helgi Einarsson
Rósberg Ragnar Einarsson
Ástkær eiginmaður minn, faðir okkar og afi,
KRISTJÁN PÉTUR GUÐMUNDSSON,
apótekari,
Hagamel 47, Reykjavík,
lést á hjúkrunarheimilinu Mörk þann 29.
apríl.
Útförin fór fram í kyrrþey 11. maí frá Neskirkju.
Kristín Ingiríður Hallgrímsson
Ásta Júlía Kristjánsdóttir Tómas Þór Kristjánsson
og barnabörn.