Morgunblaðið - Sunnudagur - 20.05.2018, Qupperneq 30

Þ
ekktur þingmaður forðum tíð þótti
sækja jarðarfarir í kjördæmi sínu
betur en flest ef ekki öll starfssystkin
hans. Sá var eitt sinn spurður um
þennan dugnað. Svar hans var efn-
islega þetta: „Ef þú ferð ekki í jarð-
arför þessa fólks mun það ekki koma í þína jarðarför.“
Svarið þótti skondið. En meiningin var ljós. Þingmað-
urinn vildi sýna ræktarsemi, virðingu og vinsemd.
Ekki til að tryggja að þeir sem hann hefði fylgt til
grafar myndu síðar mæta og kveðja hann við sama
tækifæri. Það voru annmarkar á því. En væntanlega
hafði hann, auk ræktarsemi sinnar, sem þarf ekki að
draga í efa, annað augað á því, að viðveran í jarðar-
förum í kjördæminu, þar sem hverjum manni í erfi-
drykkjunni var heilsað, gæti orðið til þess að ein-
hverjir ættingjar eða vinir „hins látna“ myndu síðar
fylgja þingmanninum. Ekki til grafar en að málum í
pólitískum átökum og einkum þó kosningum. Og það
sýndi sig oftar en einu sinni að þingmaðurinn hafði
óneitanlega verulegt persónufylgi, þótt ekki megi af
öryggi skrifa það allt á útfarir og erfidrykkjur.
Fast þeir sækja jarðarfarir
Það er stundum haft orð á því að við Íslendingar
sækjum jarðarfarir betur en annarra þjóða menn.
Ekki er þá verið að vísa í rannsóknir á fyrirbærinu.
Frekar að miðað sé við kvikmyndir og sjónvarps-
seríur sem virðast sýna að einungis örfáar hræður
fylgi mönnum að jafnaði síðasta spölinn og það þótt
töluvert af fólki hafi verið í kringum viðkomandi.
Varla er hægt að skrifa það allt á það, að framleið-
endur séu að spara við sig „statista“ þótt þeir vilji að
öðru leyti draga upp sem trúverðugasta mynd. Þann-
ig leggja þeir mikið á sig til að hafa bifreiðar, húsmuni
og umhverfi sem taka mið af réttum tíma, sem hlýtur
að kosta blóð, svita og tár, en einkum þó mikla fjár-
muni. Sjálfsagt eru góðar skýringar til á því hvers
vegna fleiri fylgja gjarnan náunga sínum síðasta spöl-
inn hér en þar. Sem er gott og notalegt. Ættrækni er
ríkulegur þáttur í þjóðareðlinu. Landið er lítið og ná-
lægðin mikil og fólk fylgist lengi að, jafnvel þótt störf
breytist og skipt sé um húsnæði og flutt á milli hverfa
eða byggðarlaga. Jafnvel menn sem hafa tekist á í
hvunndeginum, í viðskiptalífi, stjórnmálum eða í bar-
áttunni á milli Manchester United og Liverpool eða
öðrum þáttum daglegs og opinbers lífs, kjósa við leið-
arlok að horfa til heildarkynna og þess sem best fór í
samskiptunum fremur en til hins.
Sjálfsögð háttvísi
Stundum er hent gaman að því hversu frábærir allir
verða þegar kemur að eftirmælum í leiðarlok. En það
fer vel á því. Bæði gagnvart þeim sem er farinn, ást-
vinum hans og vinum og gagnvart þeim sem kveður.
Því þótt hann gæti tínt eitt og annað til bætir það ekk-
ert úr, eins og komið er.
Það er vissulega þekkt annars staðar frá að ekkert
þykir að því í minningarorðum að leggja til þess sem
kvaddur er, en kunna sér hóf á samferðarskeiðinu.
Hér ganga menn stundum hart fram í dómum og
oftar en ekki sleggjudómum hver í annars garð. Ekki
hefur netið gert tilverunni gagn í þeim efnum. Það
þekkir þó hver af sjálfum sér að með tímanum er holl-
ara en hitt að horfa til þess sem bjart er yfir en á það
dimma og drungalega. Það bætist við þá tillitssemi
sem flestir kjósa að mæta og sýna því öðrum. Það sem
forðum varð að ólund og illsku breytist smám saman í
smælki, rétt eins og fjarlægð lækkar þverhnípt fjöll
um leið og þau blána.
Hulda
Í vikunni sem var að líða kvaddi bréfritari góðan vin
frá yngri árum og úr þeim þætti lífsins sem alllengi
var hliðargrein í tilveru hans og gælt var við á ungl-
ingsárum að gera að aðalbraut hennar. Um Ketil hef-
ur þegar verið skrifað í blaðið.
Góð vinkona, Hulda Valtýsdóttir, var kvödd tveim-
ur dögum síðar. Hún tengdist Morgunblaðinu ríku-
legri böndum en flestir og nánast frá fyrstu stundum
sínum. Dóttir þess manns sem sameinaði eignarhald á
blaðinu og ritstjórn þess um langt skeið og mótaði það
í öndverðu og byggði upp. Hulda hafði sams konar að-
komu að blaðinu og faðirinn, en ekki sömu fyrirferð.
Hún var bæði einn aðaleigenda og blaðamaður um
langa hríð. Bæði hlutverkin tók hún mjög alvarlega.
Bréfritari kynntist þeim þáttum vel. En þess utan
voru þau Hulda samstarfsmenn í borgarstjórn
Reykjavíkur á borgarstjóraárum hans, þegar Hulda
var borgarfulltrúi meirihlutans „sem vann borgina
aftur“ og síðar varaborgarfulltrúi og öflugur forystu-
maður, ekki síst í hennar helstu hugðarefnum, um-
hverfis- og menningarmálum, þótt önnur svið væru
einnig undir. Hulda var mjög vel heima í þeim málum
sem hún lét til sín taka. Þrátt fyrir að ögun og kurteisi
væru henni í blóð borin, og kannski vegna þess,
hlustuðu félagar hennar í borgarstjórninni mjög eftir
hennar sjónarmiðum og tóku oft mið af þeim.
Gunnar Hansson, maður hennar, starfaði í bygging-
arnefnd borgarinnar og reyndist mjög öflugur og út-
sjónarsamur. Hann var skemmtilegur og bætandi á
góðum stundum, eins og þau hjón bæði, og er því ekki
að undra þótt margir sakni þeirra. Þótt Hulda væri
kurteis og stillt var hún fylgin sér og ekki fór fram hjá
neinum væri henni misboðið. Hún bar með sér góðvild
og trúði því að með samstilltu átaki og heilindum
mætti þoka réttum hlutum fram.
Jón E.
Með árunum fjölgar „þeim sem farnir eru“ úr hópi
samferðamanna. Atvik, mynd eða stikkorð verða ein-
att til þess að til þeirra er hugsað. Þá koma svipur,
augnatillit, göngulag eða eftirminnileg tilsvör upp í
huga. Sumt af þessu er maður einn um að muna og
það hverfur með honum. En tilsvörin, eða „sögurnar“
til að mynda, mætti geyma og gefa öðrum hlutdeild í.
Margir muna enn mann eins og Jón E. Ragnarsson
lögmann. Fyrir áratugum kunni fjöldi manna sögur
tengdar honum. Sjálfsagt hafa margar þeirra þegar
týnst eftir því sem kvarnast úr hópnum. Og lífs-
Reykjavíkurbréf18.05.18
Víða komið við
30 MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 20.5. 2018