Morgunblaðið - 01.06.2018, Blaðsíða 42

Ásgeir Ingvarsson
ai@mbl.is
S
jómannadagurinn er einn af
hápunktum ársins á Ólafs-
firði og tjalda heimamenn
öllu til. Frá aldamótum hef-
ur Sjómannafélag Ólafs-
fjarðar skipulagt hátíðahöldin og séð
til þess að með hverju árinu verður
dagskráin veglegri og enginn skortur
á afþreyingu fyrir fólk á öllum aldri.
Ægir Ólafsson er formaður sjó-
mannafélagsins og segir hann að
gleðin muni að þessu sinni hefjast
strax á föstudeginum. „Föstudag-
urinn byrjar á beinni útsendingu
morgunþáttarins FM95BLÖ úr sam-
komuhúsinu okkar Tjarnarborg og
yfir daginn mun Kaffi Klara bjóða
upp á sjómannadags-tapas. Á föstu-
dagskvöldið kl. 20 verður síðan stór-
viðburður í Tjarnarborg þegar grín-
hópurinn Mið-Ísland flytur sýning-
una Á tæpasta vaði. Rúsínan í
pylsuendanum er svo pöbb-kviss á
veitingahúsinu Höllinni, sem hefst kl.
23,“ útskýrir Ægir.
Dorgað og djöflast
Dagskráin heldur áfram snemma á
laugardag með Sjómannavalsinum,
sem er árlegt golfmót bæjarins.
„Dorgveiðikeppni fyrir börnin hefst
kl. 10 við höfnina. Dorgið þykir alltaf
skemmtilegur viðburður og er vel
sóttur, en sjómannafélagið sér um að
útvega öllum börnunum björgunar-
vesti,“ segir Ægir.
Því næst hefst kvennahlaup, kl. 11,
og er lagt af stað frá íþróttahúsinu á
Ólafsfirði. „Í framhaldinu býður
Ramminn upp á skemmtisiglingu frá
vesturbænum, eins og við hér í
Fjallabyggð köllum Siglufjörð. Sigl-
ingin hefst kl. 11.30 og endar í höfn-
inni á Ólafsfirði þar sem öllum verður
boðið upp á grillaðar pylsur og
pepsí.“
Ein af þeim hefðum sem tengjast
sjómannadeginum á Ólafsfirði er
keppnin um Alfreðsstöngina. Sá
hreppir stöngina sem stendur sig
best í alls kyns aflraunum en stöngin
er veglegur verðlaunagripur og var
fyrst veitt fyrir rösklega sex áratug-
um. „Eftir kappróður sjómanna við
höfnina kl. 13 á laugardag hefst
keppnin um Alfreðsstöngina kl. 14.
Keppendur spreyta sig í björgunar-
sundi, stakkasundi, róðri, knatt-
spyrnu og reiptogi og eftir ákveðinni
formúlu er reiknað út hver fær stöng-
ina.“
Athygli vekur að sumar keppnis-
greinarnar eru einstaklingskeppni á
meðan aðrar etja kempunum saman í
líðum. „Í knattspyrnunni fá meðlimir
beggja liða stig, þó að fleiri stig fáist
fyrir að sigra og gildir það sama um
reiptogið og róðurinn. Flest stig eru
hins vegar gefin fyrir björgunar-
sundið.“
Stöngin má ekki fara
úr kaupstaðnum
Saga Alfreðsstangarinnar hefur ver-
ið nokkuð vel varðveitt og upplýsir
Ægir að það hafi verið Rögnvaldur
Möller og Guðmundur L. Þorsteins-
son sem gáfu stöngina á sínum tíma,
en báðir eru þeir fallnir frá. „Í bókum
félagsins hefur þessi gjöf verið skráð
hinn 5. júní 1955 og einnig skjalfest
að verðlaunagripurinn verði gefinn
þeim sem vinnur þrekraunakeppnina
eftir tilteknum reglum. Stendur
raunar skýrum stöfum að stöngina
megi ekki flytja út úr Ólafsfjarðar-
kaupstað en ég held að það sé búið að
brjóta þá reglu a.m.k. einu sinni því
íbúi á Siglufirði vann keppnina fyrir
nokkrum árum.“
Ekki er með öllu ljóst hvaðan Al-
freðsstöngin fékk nafnið. „Sennileg-
asta skýringin er sú að maður að
nafni Alfreð hafi smíðað stöngina, en
hún er engin smásmíði; gerð úr
þungri koparfánastöng sem situr á
skipsskrúfu.“
Skotfimi og knattspyrna
Enn eru viðburðir laugardagsins
ekki allir upptaldir og má m.a. bæta
við að gestir geta gætt sér á sjávar-
réttasúpu og hlustað á harmoniku-
leik, fylgst með móti í leirdúfu-
skotfimi sem Skotfélag Ólafsfjarðar
stendur fyrir og hvatt sitt lið í knatt-
spyrnuleik kl. 19.30.
„Útiskemmtun við Tjarnarborg
hefst kl. 21 og ætla m.a. Ingó Veð-
urguð, Auddi og Steindi að troða upp,
en kl. 23 skemmtir Ingó gestum á
Höllinni og heldur uppi fjörinu fram
á nótt,“ segir Ægir.
Á sjómannadaginn sjálfan, sunnu-
daginn 3. júní, er byrjað með skrúð-
göngu frá hafnarvoginni að Ólafs-
fjarðarkirkju þar sem haldin verður
hátíðarmessa og sjómenn heiðraðir.
„Fjölskylduskemmtun hefst í Tjarn-
arborg kl. 13.30 og aftur skemmtir
Ingó Veðurguð ásamt Aroni Hann-
esi, Audda og Steinda. Hoppkastalar
verða á svæðinu og stanslaust fjör og
slysavarnadeild kvenna efnir til kaffi-
sölu í Tjarnarborg.“
Sjómenn halda árshátíð í Tjarnar-
borg kl. 19 um kvöldið og er viðburð-
urinn öllum opinn. Sóli Hólm er
veislustjóri og auk þess að gæða sér á
kræsingum frá Bautanum á Ak-
ureyri og njóta skemmtiatriða fá
gestir að sjá hver fær Alfreðsstöng-
ina fyrir afrek helgarinnar. „Hljóm-
sveitin Í svörtum fötum treður síðan
upp í lok dags og má reikna með að
þeim takist að trylla gesti.“
Hver hreppir Alfreðsstöngina í ár?
Til að hreppa forláta
verðlaunagrip frá árinu
1955 þurfa hreystimenni
m.a. að spreyta sig í
róðri, reiptogi og
björgunarsundi.
Kraftar Reipitoginu hefur verið breytt svo að keppendur draga nú vöruflutningabíl. Rætur Ægir Ólafsson flytur ávarp í Ólafsfjarðarkirkju til heiðurs afburða sjómönnum.
Læti Bæjarbúar og heimamen keppa í aflraunum af ýmsu tagi. Mikið fjör skapast í kringum árlegu róðrakeppnina enda veglegur verðlaunagripur í húfi.
Hasar Þyrla landhelgisgæslunnar mun líta við ef veður og annir leyfa.
Hraustur Sigurvegari ársins 2015
sýnir Alfreðsstöngina stoltur.
Stendur raunar skýrum
stöfum að stöngina megi
ekki flytja út úr Ólafsfjarð-
arkaupstað en ég held að
það sé búið að brjóta þá
reglu a.m.k. einu sinni því
íbúi á Siglufirði vann keppn-
ina fyrir nokkrum árum.
42 MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 1. JÚNÍ 2018
Yfir sjómannadagshelgina er bærinn allur undirlagður og almenn þátttaka í
viðburðum hátíðarinnar. „Þetta er hátíðisdagur fyrir allt samfélagið enda
hafa Ólafsfirðingar sterka tengingu við sjávarútveginn,“ segir Ægir. „Und-
anfarin ár höfum við hvatt bæjarbúa til að skreyta hjá sér hverfin og hafa þeir
brugðist við með því að skreyta hátt og lágt þar sem hvert hverfi hefur sinn
lit. Húsin og garðarnir ljóma í öllum regnbogans litum, sem setur mjög
skemmtilegan svip á bæinn.“
Ægir, sem sjálfur sótti sjóinn í fjóra áratugi, segir viðburðinn líka hafa
mikla merkingu fyrir sjómennina sjálfa. „Þetta er okkar stóri hátíðisdagur og
oft eini dagurinn að jólunum undanskildum þar sem allir eru í höfn á sama
tíma og geta hist til að skrafa og skemmta sér. Sjómannadagurinn er þá ekki
bara stanslaus glaumur og gleði heldur tækifæri til að rifja upp liðna tíð og
halda á loft minningu þeirra sem eru fallnir frá.“
Hátíð sem er sjómönnum kær