Morgunblaðið - Sunnudagur - 01.07.2018, Side 4

4 MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 1.7. 2018
Eftirmálar ævintýrisins
Félagsfræðingurinn Viðar Halldórsson tel-ur þátttöku Íslands á HM hafa haftmjög góð áhrif á líðan þjóðarinnar.
„Fólk gleymir daglegu amstri, það talar saman
og hittist til að horfa á leiki. Það hefur verið
mikil eftirvænting í loftinu og mikil samstaða
hefur myndast, ákveðin þjóðhátíðarstemning.“
Aðspurður hvort Íslendingar séu frábrugðnir
öðrum smáþjóðum þegar kemur að þessu segir
Viðar að við séum það að vissu leyti. „Það eru
hvergi hærri tölur áhorfenda á íþróttaviðburði
og Eurovision en á Íslandi sem þýðir að við
tökum þetta kannski skrefinu lengra. Kannski
vegna þess að við erum afskekkt eyja á Atl-
antshafi þá skiptir þetta okkur meira máli en
þjóðir í Evrópu sem hafa landamæri hver að
annarri og líta ekki jafn einangrað á sig. Við
finnum fyrir svo miklu þjóðarstolti þegar kem-
ur að íþrótta- og tónlistarmönnum okkar, sem
sést á þessu mikla áhorfi.“
Allt skilið eftir á vellinum
„Sem smáþjóð getum við eiginlega ekki gert
þá kröfu að við séum að vinna stórþjóðir í
íþróttum. En ef leikmennirnir okkar á al-
þjóðavettvangi sýna góðan karakter, leggja sig
fram og skilja allt eftir á vellinum þá erum við
alltaf stolt af þeim, sama hvernig úrslit leikj-
anna eru,“ segir Viðar. „Til að mynda fór ís-
lenska landsliðið í körfubolta karla í fyrsta
skipti á stórmót fyrir nokkrum árum. Þar
kepptu strákarnir á móti liðum sem voru með
stærri leikmenn en við sem spiluðu margir
með liðum í NBA-deildinni. Íslenska liðið tap-
aði öllum leikjunum, en við vorum samt stolt af
þeim því það var góð liðsheild, góð stemning
og þeir gáfust aldrei upp. Þeir voru frábærir
fulltrúar fyrir Ísland.“
Viðar segir að sama eigi nú við með lið Ís-
lands á HM. „Það vita allir að við erum ekki
með bestu íþróttamenn í heimi, en við erum
með íþróttamenn sem bera mörg jákvæð per-
sónueinkenni sem við viljum standa fyrir. Við
erum alltaf stolt af þeim þótt auðvitað sé
skemmtilegast þegar við vinnum.“
Í takkaskóm í leikskólann
Árangur liðsins hefur mikil áhrif á yngri kyn-
slóðina. „Ég er sjálfur með einn sem er að
verða fjögurra ára sem hefur aldrei verið í fót-
bolta. Hann fer alltaf í íslenska landsliðsbún-
ingnum í leikskólann og vill helst fara í takka-
skóm á hverjum einasta degi. Að eignast
afreksfólk sem við lítum upp til með þessum
augum hefur mikil áhrif á iðkun íþrótta. Svona
viðburðir ýta undir að börn og unglingar fari í
íþróttir og í kjölfar svona viðburða fara fleiri
að æfa. Til lengri tíma þá eru það kannski
helstu áhrifin,“ segir Viðar, en bætir við að
önnur og síður æskilegri áhrif fylgi líka í kjöl-
farið. „Þegar við erum komin á þetta stóra svið
íþrótta þá fara sumir að sjá íþróttir sem leið til
frægðar og frama. Sumir foreldrar fara að
setja meiri kröfur á börnin sín í íþróttum, sem
og íþróttafélögin, og vilja sérhæfa þau fyrr til
að vera meira eins og löndin í kringum okkur.
Þetta er hættuleg þróun og svo erum við ein-
mitt að ná árangri í íþróttum af því að við erum
ekki að gera þetta að sama marki og þessar
stórþjóðir sem við erum að keppa við.“
Gullöld íslenskra íþrótta
Aðspurður segir Viðar að þessi mikla upp-
sveifla í íslensku íþróttalífi haldi ekki endilega
áfram. „Ég held við séum mögulega búin að ná
hámarkinu. Í víðara samhengi þá hafa síðustu
tíu ár verið gullöld íslenskra íþrótta og ekki
bara í fótbolta. Á tímabilinu milli 1958 til 2008
komst íslenska landsliðið í handbolta karla á
einhver 24 stórmót en Íslendingar komust
ekki á stórmót í neinni annarri íþrótt. Á síð-
ustu tíu árum höfum við áfram farið á flest
stórmót í handbolta karla, en líka á þrjú stór-
mót í handbolta kvenna, þrjú stórmót í knatt-
spyrnu kvenna, tvö stórmót í knattspyrnu
karla og tvö stórmót í körfubolta karla. Við er-
um að upplifa algjöran hápunkt í íslensku
íþróttalífi og það er mjög ósennilegt að við
höldum dampi í öllum þessum íþróttum á
næstu árum. Það væri frábær árangur að
halda áfram að komast á þessi mót og ná
stundum langt, en við getum ekki gert ráð fyr-
ir að gera það alltaf.“
Höfðatalan horfin
Viðar segir að það vinni með Íslandi að þessi
mót séu að stækka og liðum að fjölga. „Þetta
eykur möguleika okkar á að komast inn á þessi
mót en nú erum við líka komin með meiri
þekkingu og reynslu á þessum mótum, og
meira sjálfstraust. Fyrir 10-15 árum vorum við
alltaf að tala um hvað við vorum góð miðað við
höfðatölu en í dag heyri ég engan tala um það,
einfaldlega vegna þess að við erum komin svo
miklu lengra en við vorum. En það þýðir ekki
að við verðum alltaf þar því að á alþjóðlegum
vettvangi breytast íþróttir mjög hratt,“ segir
Viðar og bætir við að stóru löndin sem hafi áð-
ur misst fótanna séu nú að koma betur saman
sem lið.
„Þegar við skutum Englendinga út á síðasta
EM voru þeir ekki með ákveðin prinsipp á
hreinu, en nú eru þeir með mörg af þessum
eiginleikum sem íslenska liðið býr yfir eins og
stemningu og liðsheild. Sumir vilja jafnvel
meina að tapið fyrir Íslandi sé það besta sem
gat komið fyrir enska knattspyrnu. Þetta
snýst ekki bara um hvað við gerum, heldur
hvað gerist í íþróttum almennt séð. En nú er-
um við komin með sterkt bakland – sjálfs-
traust og þekkingu til að taka næstu skref, svo
framarlega sem við pössum upp á þessi gildi
sem hafa komið okkur á þann stað sem við er-
um á í dag.“
Morgunblaðið/Valli
Þótt þátttaka Íslendinga á HM í knattspyrnu sé á enda skilur þessi frumraun eftir sig mark á þjóðarlundinni.
Hver eru áhrifin á andrúmsloftið til lengri og skemmri tíma? Eru Íslendingar samheldnari þjóð fyrir vikið?
Viðar Halldórsson
segir að nú sé gullöld í
íslenskum íþróttum.
Áhorfendur á Ingólfstorgi
fylgjast með síðasta leik
Íslands á HM.
AFP
’
Ævintýri eru ómaksins virði.
Esóp.
INNLENT
ARNAR TÓMAS VALGEIRSSON
arnart@mbl.is