Morgunblaðið - 30.08.2018, Síða 67

ember. „Verkið fjallar um Júlíu,
sem er ekta íslensk ofurkona sem
gefur sig 110% í allt sem hún tekur
sér fyrir hendur. Hún er eftirsóttur
ferlafræðingur með eigið ráðgjafa-
fyrirtæki en móðurhlutverkið reyn-
ist henni afar krefjandi. Þegar óum-
flýjanlegar breytingar vofa yfir hjá
fjölskyldunni reynir hún að endur-
nýja tengslin við æskuvinukonu
sína, en saman ætla þær að skipu-
leggja grunnskólarejúníon aldar-
innar,“ segir Friðrik. Með hlutverk
Júlíu fer Sólveig Guðmundsdóttir,
en aðrir leikarar eru Sara Marti
Guðmundsdóttir og Orri Huginn
Ágústsson.
Hýsa þrjár hátíðir
„Við hýsum tvær hátíðir fyrir
áramót og stöndum fyrir einni sjálf í
vor. Fyrst í röðinni er sviðslistahá-
tíðin Spectacular dagana 14.-18.
nóvember. Þetta er í fjórða sinn
sem Lókal og Reykjavík Dance
Festival vinna saman að því að
skipuleggja alþjóðlega sviðslista-
hátíð í höfuðborginni,“ segir Friðrik
og bendir á að dagskráin skýrist
þegar nær dregur. „En markmiðið
er að bjóða upp á frumsýningar á ís-
lenskum verkum eftir marga af
framsæknustu sviðslistamönnum
landsins, í bland við ný verk virtra,
alþjóðlegra listamanna. Einnig
verða bráðnauðsynlegar umræður
um listina og lífið, vinnustofur og
aðrir viðburðir á dagskrá sem eiga
við á þeirri mögnuðu stund þegar
glugginn inn í hina litríku veröld
sviðslistanna opnast.“
Seinni hátíðin á þessu ári verður
danshátíðin Ice Hot sem haldin er í
desember. „Hér er um að ræða
tvíæring sem hóf göngu sína í Sví-
þjóð 2010 og fór þaðan til Finn-
lands, Noregs og Danmerkur. Upp-
haflega stóð aðeins til að halda
fjórar hátíðir, en þar sem Ísland
hefur alltaf tekið þátt þótti viðeig-
andi að ljúka verkefninu hérlendis,“
segir Friðrik og tekur fram að til
umræðu sé að halda verkefninu
áfram þar sem þetta sé orðin afar
mikilvæg kaupstefna fyrir norræna
dansheiminn. „Enda er þessi hátíð
orðin það þekkt vörumerki. Við bú-
umst við mörg hundruð listamönn-
um að utan auk stjórnenda danshá-
tíðar erlendis,“ segir Friðrik og
tekur fram að hátíðin sé fyrst og
fremst faghátíð og því ekki opin al-
menningi.
Fókus á danssenuna
„Annað árið í röð stöndum við
fyrir sviðslistahátíðinni Vorblót sem
unnin er í samvinnu við danssenuna
á Íslandi,“ segir Friðrik, en Vor-
blótið verður í apríl. „Markmið okk-
ar með hátíðinni er að vekja aukna
athygli á danssenunni hérlendis,“
segir Friðrik og bendir á að sjálf-
stæðir danshópar séu húsnæðis-
lausir hér á landi. „Í ár verður há-
tíðin unnin í samvinnu við Reykja-
vík Dance Festival,“ segir Friðrik
og tekur fram að dagskráin verði
kynnt þegar nær dregur.
Þriðja árið í röð verður Svanurinn
með jólasýningu í desember. „Svan-
urinn er spunahópur sem var stofn-
aður fyrir fjórum árum og saman-
stendur af sjö metnaðarfullum
spunaleikurum úr röðum Improv
Ísland,“ segir Friðrik og tekur fram
að grín og glens verði að vanda
áberandi í jólasýningunni. Meðal
meðlima Svansins eru Auðunn
Lúthersson, Guðmundur Felixson
og Pálmi Freyr Hauksson.
Árleg aðventusýning
„Á síðasta leikári vorum við með
óvenju margar barnasýningar. Á
komandi leikári verðum við með
eina nýja frumsýningu á vegum
leikhópsins Lottu auk þess sem að
minnsta kosti þrjár eldri sýningar
snúa aftur,“ segir Friðrik.
„Í september sýnir leikhópurinn
Bíbí og Blaka ungbarnadanssýn-
inguna Skýjaborgir, en þar er um
að ræða fyrstu sýningu hópsins sem
frumsýnd var 2012,“ segir Friðrik.
Verkið fjallar um tvær verur, Sunnu
og Storm, sem vakna furðulostnar
upp á dularfullum stað. Þar eru sí-
felld veðrabrigði og verurnar verða
því stöðugt að takast á við nýjar að-
stæður.
„Ævintýrið um Augastein eftir
Felix Bergsson í samvinnu við Kol-
brúnu Halldórsdóttur leikstjóra og
Helgu Arnalds brúðu- og leik-
myndahönnuð er okkar árlega að-
ventusýning,“ segir Friðrik og tek-
ur fram að margir líti á það sem
hluta af jólaundirbúningnum að
koma í Tjarnarbíó og heyra og sjá
söguna í flutningi Felix.
Lotta sló öll aðsóknarmet
„Jólaævintýri Þorra og Þuru úr
smiðju Agnesar Wild snýr aftur,“
segir Friðrik og tekur fram að um
sé að ræða töfrandi jólaleikrit fyrir
yngstu leikhúsgestina og fjöl-
skyldur þeirra. „Í sýningunni er
fjallað um gildi jólanna og hvernig
við eigum það til að gleyma okkur í
neysluhyggjunni.“
Leikhópurinn Lotta frumsýnir
Rauðhettu eftir Snæbjörn Ragn-
arsson í leikstjórn Ágústu Skúla-
dóttur í janúar. „Í Rauðhettu er
ekki aðeins sögð saga Rauðhettu,
heldur blandast Hans og Gréta sem
og grísirnir þrír inn í atburðarásina.
Lotta hefur frá árinu 2007 sýnt nýj-
ar útisýningar yfir sumartímann. Í
fyrravetur tóku þau upp á því að
setja upp eldri verk sín í nýjum
uppfærslum tíu árum seinna.
Fyrsta uppfærslan þeirra hér í
Tjarnarbíói var Galdrakarlinn í Oz
sem sló öll aðsóknarmet hjá okkur
og fyllti húsið 32 sinnum,“ segir
Friðrik. Leikarar eru Andrea Ösp
Karlsdóttir, Anna Bergljót Thor-
arensen, Árni Beinteinn Árnason,
Sigsteinn Sigurbergsson og Stefán
Benedikt Vilhelmsson.
Óttinn við höfnun
Það sem við gerum í einrúmi
nefnist nýtt íslenskt kvikmyndaleik-
húsverk um einsemdina eftir Sig-
rúnu Huld Skúladóttur og Söru
Martí Guðmundsdóttur í leikstjórn
þeirrar síðarnefndu sem Smartílab
frumsýnir í janúar. „Verkið segir
frá fjórum ólíkum einstaklingum
sem búa í sömu blokkinni. Öll eru
þau einangruð, en af mismunandi
ástæðum. Þrá þeirra til að tengja
við aðra drífur þau áfram til að-
gerða, hvert á sinn hátt. Óttinn við
höfnun getur þó verið ansi hávær
þegar safna á kjarki og sumar að-
ferðir eru árangursríkari en aðrar í
mannlegum samskiptum,“ segir
Friðrik. Meðal leikenda eru Árni
Pétur Guðjónsson, Ragnheiður
Steindórsdóttir og Albert Hall-
dórsson.
Annað árið í röð stendur Unnur
Elísabet Gunnarsdóttir fyrir smá-
réttaveislu undir yfirskriftinni Ég
býð mig fram. „Þarna er um að
ræða listahátíð þar sem listafólk
þvert yfir listsviðið skapar hvert sitt
örverk, en alls eru örverkin 14,“
segir Friðrik, en frumsýning verður
í febrúar. Meðal höfunda eru Frið-
geir Einarsson, Gréta Kristín Óm-
arsdóttir, Helgi Björnsson, Ilmur
Stefánsdóttir, Ingvar E. Sigurðs-
son, Kitty Von Sometime og Urður
Hákonardóttir, en listrænn stjórn-
andi og flytjandi er Unnur Elísabet.
Skór og tónleikhús
Í hennar sporum nefnist söng-
dagskrá með leikrænu ívafi úr
smiðju Svanlaugar Jóhannsdóttur
söngkonu sem sýnd verður með vor-
inu. „Hún hefur safnað sögum frá
konum sem hún lítur upp til og not-
ar skópörin þeirra sem farartæki
fyrir þær sögur,“ segir Friðrik.
Síðasta frumsýning leikársins
verður einleikurinn Iður eftir Gunn-
ar Karel Másson í leikstjórn höf-
undar. „Hér er á ferðinni nýtt
íslenskt tónleikhúsverk sem fjallar
um lögreglumanninn og fjölskyldu-
föðurinn Mark Kennedy sem reynir
að lifa tveimur aðskildum lífum sem
uppljóstrari. Í verkinu er velt upp
spurningum um raunveruleikann,
sjálfsímynd og stað okkar í tilver-
unni,“ segir Friðrik og bendir á að
inn í atburðarásina fléttist aríur og
kórlög við texta eftir endurreisnar-
skáldið John Donne sem hafa að
leiðarstefi innri baráttu mannsins
og spurningar um lífið og dauðann.
Leikari sýningarinnar er Hlynur
Þorsteinsson, sem útskrifaðist af
leikarabraut LHÍ í vor sem leið, en
með honum á sviðinu verður
Drengjakór Reykjavíkur.
Reksturinn loks kominn á flug
Aðspurður segir Friðrik rekstur
Tjarnarbíós loks vera kominn á flug
eftir býsna mögur ár. „Þegar húsið
opnaði eftir endurbætur 2010 voru
leikhópar mjög áhugasamir um að
koma hingað inn. Rekstrarmódelið
gekk hins vegar ekki upp þar sem
húsaleigan reyndist of há miðað við
tekjur hópanna,“ segir Friðrik og
rifjar upp að framtíðarhúsaleiga
hafi átt að fjármagna endurbæt-
urnar.
„Sem betur fer rönkuðu borgar-
yfirvöld við sér og ákváðu að leggja
okkur lið, sem breytti öllu. Frá og
með 2014 var innri leiga felld niður
samtímis því sem borgin styrkti
reksturinn árlega um 10 milljónir á
árunum 2014-16, sem hækkað var í
14-15 milljónir fyrir árin 2017-19.
Frá þeim tíma hefur reksturinn far-
ið á flug. Þessir fjármunir hafa skil-
að sér beint í reksturinn og auknum
sýningarfjölda með tilheyrandi lífi
hér í húsinu. Frá 2014 hefur veltan
þannig aukist um 30% milli ára.
Þessi aukna velta fer nær óskipt
beint til listamannanna, enda renn-
ur aðeins lítið brot af henni til
Tjarnarbíós til að halda starfsem-
inni gangandi,“ segir Friðrik og
bendir á að 50% af rekstrarfé
Tjarnarbíós sé sjálfsaflafé.
Úr 4 í 40 þúsund gesti
„Þegar reksturinn var sem
þyngstur komu aðeins um 4.000
áhorfendur í húsið, en á síðasta leik-
ári voru útgefnir leikhúsmiðar um
20 þúsund,“ segir Friðrik og tekur
fram að annar eins fjöldi hafi komið
í húsið á aðra viðburði en leiksýn-
ingar, s.s. á fríar hátíðir, tónleika,
umræðufundi og leiklestra.
„Annar mælikvarði yfir hversu
blómlegt starfið er hér í Tjarnarbíói
birtist í því að tilnefningum til
Grímuverðlaunanna hefur fjölgað
milli ára sem og verðlaunum til
sjálfstæðu leikhópanna,“ segir Frið-
rik, sem samtímis því að vera fram-
kvæmdastjóri Tjarnarbíós er fram-
kvæmdastjóri Bandalags
sjálfstæðra leikhúsa.
Enn svigrúm til að vaxa
Spurður hvort umfang reksturs-
ins í Tjarnarbíói geti haldið áfram
að vaxa svarar Friðrik því játandi.
„Ramminn okkar afmarkast af einu
sviði sem rúmar 180 áhorfendur í
sæti og fjölda daga í árinu. Svig-
rúmið til að vaxa varðandi áhorf-
endafjöldann er enn til staðar auk
þess sem húsið hefur staðið nánast
tómt yfir sumartímann,“ segir Frið-
rik og bendir á að stjórnendur húss-
ins hafi skoðað þann möguleika að
bjóða erlendum leikhópum að æfa
og sýna í Tjarnarbíói yfir sumartím-
ann.
„Mér leiðist að tala um grasrót,
því mér finnst orðið ekki nógu um-
fangsmikið. Vissulega erum við að
næra og gefa fólki tækifæri til að
stíga sín fyrstu skref – en um leið
býr sjálfstæða senan yfir miklum
reynsluboltum. Í raun má segja að
við séum í framvarðarsveit sviðs-
lista, því hér eru teknar listrænar
áhættur, hér er verið að vinna með
nýja hluti hvort sem eru ný íslensk
verk eða nýjar aðferðir auk þess
sem listafólkið þarf að geta unnið
sjálfstætt. Fólk hér er óhrætt við að
sækja fram og tilbúið að hlaupa
fram og mæta áhorfendum.“
» Í raun má segja aðvið séum í framvarð-
arsveit sviðslista, því
hér eru teknar listrænar
áhættur, hér er verið að
vinna með nýja hluti
hvort sem eru ný íslensk
verk eða nýjar aðferðir
auk þess sem listafólkið
þarf að geta unnið sjálf-
stætt. Fólk hér er
óhrætt við að sækja
fram og tilbúið að
hlaupa fram og mæta
áhorfendum.
MENNING 67
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 30. ÁGÚST 2018
Nú finnur þú það
sem þú leitar að á
FINNA.is
Leikarinn góðkunni John Goodman
útskýrir í stóru viðtali við banda-
ríska dagsblaðið New York Times
af hverju persónan Roseanne er
ekki með í sjónvarpsþáttaröðinni
The Conners sem er búin til upp úr
þáttaröðinni vinsælu Roseanne þar
sem leikkonan Roseanne Barr lék
aðalhlutverkið.
„Hún er dáin,“ sagði Goodman.
Þótt Dan Conner, persóna Good-
mans, sé sjálfur risinn upp frá
dauðum í þessari þáttaröð er dauði
Roseanne mun varanlegri.
Sjónsvarpsstöðin ABC hefur lýst
því yfir að Roseanne Barr komi
ekki að gerð þáttanna, hvorki fjár-
hagslega né hugmyndalega séð.
Allt byrjaði þetta á því að Rose-
anne Barr tísti um að fyrrverandi
ráðgjafi Baracks Obamas, Valerie
Jarrett, væri afkvæmi Bræðralags
múslima og Apaplánetunnar. Lásu
flestir út úr þessu líkingu með Jar-
rett, sem er svört, og apa.
Næsta dag var sýningum á Rose-
anne hætt á ABC, og sögðu yfir-
ráðamenn stöðvarinnar frá því að
The Conners myndu hefja göngu,
en án Roseanne.
Goodman segir í viðtalinu að
hann hafi verið mjög hissa á tístinu,
sem Barr hefur sagt að hafi verið
skrifað undir áhrifum svefnlyfja.
„Ég veit að hún er ekki kynþátta-
hatari,“ sagði hann um Barr.
ABC
Conner-hjónin John Goodman og Roseanne Barr í hlutverkum sínum í
þáttaröðinni vinsælu Roseanne sem framleidd var á árunum 1988-1997.
John Goodman segir per-
sónuna Roseanne dána