Morgunblaðið - Sunnudagur - 26.08.2018, Blaðsíða 16

Í MYNDUM
16 MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 26.8. 2018
Frá örófi alda hafa Færeyingar veittgrindhvali sér til matar og hafa forn-leifarannsóknir leitt það í ljós að allt frá
því á víkingaöld hafa grindhvalir verið hluti af
matarmenningu Færeyinga. Menn hafa haldið
ítarlegar skrár um veiðarnar frá árinu 1584 og
er haldið til haga hversu mörg dýr eru veidd
og hvar.
Veiðarnar fara þannig fram að þegar sést til
hvala er sent út boð til þeirra bátaeigenda sem
vanalega taka þátt í veiðunum. Þeir sigla út til
móts við hvalina og reka þá svo að landi þar
sem best er að drepa dýrin. Á ströndinni bíða
menn sem hafa hlotið þjálfun í að drepa hval-
ina og einungis þeir mega taka þátt í drápinu.
Nokkrar sekúndur tekur að drepa hvern hval
og yfirleitt er búið að drepa alla hvalavöðuna á
innan við tíu mínútum.
Eftir drápið eru hvalirnir hífðir upp á
bryggju þar sem gerðar eru rannsóknir á
þeim. Hvalirnir eru t.a.m. aldursgreindir og
gerðar á þeim eiturefnarannsóknir. Eftir það
fer skiptingin fram. Alla jafna eru það þeir
sem taka þátt í veiðunum sem fyrst fá kjöt en
ef veiddir eru nógu margir hvalir njóta fleiri
góðs af. Hverjum hval er skipt í einingar sem
kallast skinn og í hverju skinni eru 50 kg af
kjöti og 25 kg af spiki. Þeir sem fá úthlutað
skinn þurfa sjálfir að gera að hvalnum. Safnast
þá fólkið saman í kringum hvern hval og sker
hann í réttar einingar.
Þó svo að grindhvalaveiðar séu enn stór
hluti af menningu Færeyinga hefur umræða
farið af stað um hver framtíð veiðanna sé. Ein
helsta ástæða umræðunnar er að samkvæmt
rannsóknum er í kjötinu mikið magn kvikasilf-
urs og PCB og hefur heilbrigðisstofnun Fær-
eyja ráðlagt fólki að takmarka neyslu á grind-
hvalakjöti og er sérstaklega bent á að óléttar
konur ættu ekki að borða slíkt kjöt. Þrátt fyrir
þessa umræðu hafa kannanir sýnt að mikill
meirihluti Færeyinga er enn hlynntur veið-
unum.
Áætluð stofnstærð grindhvala í austurhluta
Atlantshafsins er um 778.000 dýr og í kringum
Færeyjar er stofninn um 100.000 dýr. Árlega
veiða Færeyingar að meðaltali um 800 grind-
hvali.
Eftir drápið
Fjöldi fólks er samankominn niður við
bryggju, bæði heimamenn og ferðamenn,
og grindaformaðurinn stendur uppi á palli
og kallar yfir hópinn nöfn þeirra sem fá
hlut af hval. Stemningin er mikil og fólk
stekkur af stað þegar nöfn þeirra eru köll-
uð upp. Handan mannfjöldans liggja rúm-
lega 66 grindhvalir á blóðugri bryggjunni.
Mávarnir sveima um fyrir ofan og lyktin af blóði, iðrum
og sjónum blandast saman í ólýsanlegan kokteil
Meira en 60 hvalir voru
veiddir í þetta skipti.
Þegar heim er komið þarf að
ganga frá kjötinu. Hluti þess
er þurrkaður og spikið saltað.
Ljósmyndir
KRISTINN
MAGNÚSSON