Jökull


Jökull - 01.01.2009, Blaðsíða 68

Jökull - 01.01.2009, Blaðsíða 68
Hannesdóttir et al. coastal sites contain evidence for fluctuating tidewater glacier termini occupying paleo fjords and bays (e.g., Geirsdóttir et al., 1997; Geirsdóttir et al., 2000; Geirs- dóttir et al., 2007; Norðdahl and Pétursson, 2005; Hannesdóttir, 2006). The deglaciation in Iceland also coincided with an increase in volcanic activity (Jak- obsson et al., 1978; Sigvaldason et al., 1992; Jull and McKenzie, 1996; Sinton et al., 2005). Subglacial lakes and subaerial ice-dammed lakes drained in re- peated jökulhlaups (e.g. Kjartansson, 1964; Tómas- son, 1993) that delivered large pulses of sediment to lake basins and the marine environment (Geirsdóttir et al., 1997; Lacasse et al., 1998; Geirsdóttir et al., 2000; Hannesdóttir, 2006). The history of glacier growth and retreat in Ice- land during the last deglaciation and the Holocene is mostly based on morphological studies of glacial features and palynological studies of peat sections and raised shorelines/terraces showing the step-wise retreat/advance of the main ice sheet through the Allerød/Bølling, Younger Dryas and the PreBoreal times (Rundgren et al., 1997; Ingólfsson and Norð- dahl, 1994; Norðdahl and Pétursson, 2005). The Búði moraine complex in South Iceland is probably the strongest evidence for this step-like retreat (or ad- vance) of the main ice sheet and the associated se- ries of relative sea-level changes. Although most 14C dates indicate a Preboreal age for their formation (Hjartarson and Ingólfsson, 1988), a recent study of the moraine complex, supported by studies on sed- iment cores obtained from Hestvatn, a lake located 25 km in front of the moraines, suggests parts of the moraines were formed during Younger Dryas time when the southern lowlands were a marine embay- ment (Geirsdóttir et al., 1997, Geirsdóttir et al., 2000; Harðardóttir et al., 2001a). A tephra layer geochemi- cally identified as the Vedde Ash (11.8 ka (calibrated years before present), Grönvold et al., 1995) found in Hestvatnt’s marine deposits underlying lacustrine sediment confirms local deglaciation prior to Younger Dryas time (Geirsdóttir et al., 1997, 2000; Harðar- dóttir et al., 2001a; Hannesdóttir, 2006). In this paper we examine the sedimentation pat- tern in Hestvatn from before the deposition of the Vedde Ash to present day based on over 100 km of seismic reflection profiles of the sediment fill, a new high-resolution multibeam survey, and sediment cores. Isopach maps built on the re-evaluation of the seismic survey indicate striking shifts in sediment source and depositional environments from the ear- liest phase of sediment infill and after isolation of the lake basin. Hestvatn is ideally positioned to pro- vide information on the shift from glacial to inter- glacial regime, isostatic rebound, andmarine to terres- trial environment. Efficient glacial erosion of the soft bedrock of Iceland has resulted in high sedimentation rates, approaching 1 m ka!1 for most of the Holocene. Seismic reflection surveys on the lake, studies of new sediment cores and underlying marine sediment pro- vide essential information on sediment distribution, thickness and depositional processes where acoustic properties allow tracing of seismic units within the lake. A change in depositional environment is seen from glacial to glacial marine and lacustrine sedimen- tation with episodic turbidite formation concurrent to isostatic uplift and catastrophic release of meltwater from a retreating ice margin. PHYSICAL SETTING Hestvatn (6.8 km2) is situated 49.5 m a. s. l. in the lowlands of South Iceland, seaward of the Búði moraines (Figure 1). Basalt and hyaloclastite consti- tute themain rock types of the Hestvatn basin (Tómas- son, 1961). Mt. Hestfjall (319m a. s. l.), partly formed subglacially, shows classic table mountain character- istics, with glacial striations on top, dominantly a southwesterly direction, but westerly and southerly striations exist as well (Tómasson, 1961). Marine ter- races are preserved on the western side of the moun- tain, at 94 m, 75 m and 60 m a. s. l. (Kjartansson, 1939; Tómasson, 1961) and an excavation on the south shore of the lake reveals a sandy gravelly ma- rine delta (Figure 1b). The lake basin has been subject to both tectonic activity as well as glacial erosion, resulting in a N-S orientation, with two >60 m deep basins, separated by a deep but narrow (200 m wide) channel (Figure 2). In the present regime inflow is limited to a few small creeks on the northern side of the lake. Slauka, for- merly known as Hestlækur is the only outflow (Fig- 68 JÖKULL No. 59
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108
Blaðsíða 109
Blaðsíða 110
Blaðsíða 111
Blaðsíða 112
Blaðsíða 113
Blaðsíða 114
Blaðsíða 115
Blaðsíða 116
Blaðsíða 117
Blaðsíða 118
Blaðsíða 119
Blaðsíða 120
Blaðsíða 121
Blaðsíða 122
Blaðsíða 123
Blaðsíða 124
Blaðsíða 125
Blaðsíða 126
Blaðsíða 127
Blaðsíða 128
Blaðsíða 129
Blaðsíða 130
Blaðsíða 131
Blaðsíða 132
Blaðsíða 133
Blaðsíða 134
Blaðsíða 135
Blaðsíða 136
Blaðsíða 137
Blaðsíða 138
Blaðsíða 139
Blaðsíða 140
Blaðsíða 141
Blaðsíða 142
Blaðsíða 143
Blaðsíða 144

x

Jökull

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Jökull
https://timarit.is/publication/1155

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.