Jökull - 01.01.2009, Blaðsíða 50

Leó Kristjánsson
í hraunlagastafla V.-Barðastrandarsýslu, milli Arnar-
fjarðar og Breiðafjarðar. Fyrirliggjandi voru einnig
niðurstöður úr fyrri sýnasöfnun úr um 70 hraun-
lögum í tveim sniðum þar, og kortlagningarvinna
einkum framkvæmd af J. Preston á árunum 1970–
1973 (Kristjánsson og fl., 1975). Preston fann þarna
ýmis auðþekkjanleg lög sem hægt er að rekja talsverð-
ar vegalengdir eftir fjörðunum og milli þeirra, svo sem
ankaramit, mjög feldspatríkt blágrýti, syrpur þunnra
hrauna, og þykk gróf set með surtarbrandi. Kannað
var nú hvort nota mætti þá umsnúninga og meirihátt-
ar flökt jarðsegulsviðsins, sem skráð eru í hraunlög
staflans, til stuðnings við slíkar tengingar. Hin varan-
lega segulmögnun bergsins er óvenju stöðug og sjálfri
sér samkvæm í hverju hraunlagi á þessu svæði, lík-
lega að hluta vegna þess að engin megineldstöð er þar
og ummyndun með minnsta móti. Í ljós hefur komið
meðal annars, að umsnúningur sviðsins sem skráður
er í hraunlögum tveggja sniða sunnan Tálknafjarðar,
kemur að líkindum einnig fyrir í sniðum beggja vegna
Örlygshafnar sunnan við Patreksfjörð, allt að 12 kíló-
metrum frá. Hraun frá öðrum yngri atburði í jarðseg-
ulsviðinu má hugsanlega finna bæði norðan Tálkna-
fjarðar og sunnan Patreksfjarðar. Alls eru ummerki
um a.m.k. sex umsnúninga sviðsins í þeim 2,0 km
stafla sem safnað var sýnum úr. Lauslega má áætla
að aldur þess stafla nái yfir tímabilið frá um 13,6 til
12,2 milljón ára með hliðsjón af niðurstöðum úr vest-
ara sniði McDougalls og fl. (1984). Upphleðslan hef-
ur verið nokkuð rykkjótt, því að mjög líkar segul-
stefnur í tveim eða fleiri hraunum í röð koma oft fyrir
sem bendir þá til varla meira en nokkur hundruð ára
aldursmunar. Frekari kortlagningar, sýnasöfnunar og
helst aldursgreininga er hinsvegar þörf áður en hægt er
að tengja saman einstök jarðlög eða segulstefnusyrpur
hinna samsettu sniða á Vestfjörðum.
REFERENCES
Friedrich, W. 1966. Zur Geologie von Brjánslækur
(Nordwest-Island) unter besonderer Berücksichtigung
der fossilen Flora. Sonderveröff. Geol. Inst. Univ.
Köln 10, 108 pp.
Grímsson, F. and L. A. Símonarson 2008. Upper Tertiary
non-marine environments and climatic changes in Ice-
land. Jökull 58, 303–314.
Hald, N., A. Noe-Nygaard and A. K. Pedersen 1971. The
Króksfjörður central volcano in north-west Iceland.
Acta Nat. Isl. II(10), 29 pp.
Harðarson, B. S., J. G. Fitton, R. M. Ellam and M.
S. Pringle 1997. Rift relocation – A geochemical
and geochronological investigation of a palaeo-rift in
northwest Iceland. Earth Planet. Sci. Lett. 153, 181–
196.
Harðarson, B. S., J. G. Fitton and Á. Hjartarson 2008. Ter-
tiary volcanism in Iceland. Jökull 58, 161–178.
Jóhannesson, H. and K. Sæmundsson 1998. Geological
map of Iceland, 1:500 000. Bedrock geology, 2nd edi-
tion. Icelandic Institute of Natural History, Reykjavík.
Kristjánsson, L. 1967. On the Paleomagnetism and Geol-
ogy of North-west Iceland. Unpublished M. Sc. thesis,
University of Newcastle upon Tyne, 59 pp.
Kristjánsson, L. 1992. Saga hugmynda um aldur Íslands
(History of opinions on the age of Iceland). Jökull 42,
45–64.
Kristjánsson, L. 2002. Estimating properties of the pal-
eomagnetic field from Icelandic lavas. Phys. Chem.
Earth 27, 1205–1213.
Kristjánsson, L. 2008. Paleomagnetic research on Ice-
landic lava flows. Jökull 58, 101–116.
Kristjánsson, L. and H. Jóhannesson 1996. Stratigraphy
and paleomagnetism of the lava pile south of Ísafjarð-
ardjúp, NW-Iceland. Jökull 44, 3–16.
Kristjánsson, L. and G. Jónsson 2007. Paleomagnetism
and magnetic anomalies in Iceland. J. Geodyn. 43, 30–
54.
Kristjánsson, L., R. Pätzold and J. Preston 1975. The
paleomagnetism and geology of the Patreksfjörður-
Arnarfjörður region of Northwest Iceland. Tectono-
phys. 25, 201–216.
Kristjánsson, L., B. S. Harðarson and H. Auðunsson 2003.
A detailed paleomagnetic study of the oldest (c. 15
Myr) lava sequences in Northwest Iceland. Geophys.
J. Int. 155, 991–1005.
McDougall, I., L. Kristjánsson and K. Sæmundsson 1984.
Magnetostratigraphy and geochronology of Northwest
Iceland. J. Geophys. Res. 89, 7029–7060.
Pálmason, G. and K. Sæmundsson 1974. Iceland in rela-
tion to the Mid-Atlantic ridge. Ann. Rev. Earth Planet.
Sci. 2, 25–50.
Walker, G. P. L. 1959. Geology of the Reydarfjördur area,
Eastern Iceland. Quart. J. Geol. Soc. London 114,
367–393.
50 JÖKULL No. 59