Skírnir - 01.09.2001, Qupperneq 272

KRISTJÁN KRISTJÁNSSON
Handan sjálfdæmis og samdæmis
Logi Gunnarsson
Making Moral Sense:
Beyond Habermas and Gauthier
Cambridge University Press 2000
Logi Gunnarsson
Wittgensteins Leiter:
Betrachtungen zum Tractatus
PHILO Verlagsgesellschaft 2000
I
Á síðasta ári 20. aldar komu út tvær bækur eftir Loga Gunnarsson,
heimspeking við Humboldt-háskólann í Berlín, önnur útgefin í Englandi
og fjallar um siðfræði en hin í Þýskalandi og fæst við málspeki. Eg leyfi
mér að fullyrða strax í upphafi að báðar þessar bækur sæti tíðindum í
heimspeki, ekki aðeins á landsvísu (þar eð Logi er íslendingur) heldur
heimsvísu. Þótt siðfræðiritið sé margfalt efnismeira en kverið um Witt-
genstein eru áhöld um hvort brjóti stærri björg. Það er ekki í krafti annars
en bessaleyfis til að þjóna eigin lund sem ég einskorða mig hér að mestu
við ensku bókina en geri hinni þýsku aðeins stundarskil undir lokin.
Ekki þarf lengi að blaða í bókinni, sem er ítarlega endurskoðuð og
endursamin gerð doktorsritgerðar Loga frá Pittsburgh-háskóla í Banda-
ríkjunum, til að skilja hví hún komst í gegnum nálarauga hins virta for-
lags á Kambárbryggju. Logi, sem ekki hefur birt mikið af efni á alþjóð-
legum vettvangi áður, stekkur hér út úr Seifshöfðinu sem fullskapaður
heimspekingur, brimandi af andagift en um leið agaður og fádæma skipu-
legur í framsetningu. Ekkert skortir á hugtakaskerpu og smásmygli grein-
ingarhefðarinnar, er Logi hefur fengið góða skólun í vestanhafs, en um
leið er vænghafið víðara en oftast á hinum ensk-amerísku flugleiðum og
viðfangsefnið að sama skapi umfangsmeira.
Spakur maður lét eitt sinn þau orð falla að engin ný, frumleg gagnrýni
ætti að geta hrinið á góðu fræðiriti; höfundurinn ætti þegar í ritinu sjálfu
að hafa orðað öll hugsanleg gagnrýnisefni og svarað þeim. Það lætur
nærri að Logi hafi tekið þessi fyrirmæli (of) bókstaflega. Gagnrýninn les-
andi fyllist örvæntingu þegar hann fikrar sig í gegnum bókina og í hvert
sinn sem andmæli koma í hug birtast þau ljóslifandi - og glögg svör við
þeim - á næstu síðu. Því skal virt til vorkunnar að mér verði nokkuð
Skírnir, 175. ár (haust 2001)