Skírnir - 01.09.2011, Qupperneq 42

272
SVANUR KRISTJÁNSSON
SKÍRNIR
þorski. „Meiri fiskur fannst einfaldlega ekki. Allar góðar spár brugð-
ust og hrakspárnar sem áður höfðu verið afskrifaðar virtust vera að
koma fram í sinni verstu mynd. Litlu meira hald var í fiskifræðingum
en stjórnmálamönnum í þessum áföllum. Þeir áttu engin svör þótt
ýmsir væru með bollaleggingar um að þorskstofninn hefði gengið
til Grænlands" (Dagur B. Eggertsson 1999: 177-178).
Hafrannsóknarstofnun endurmat nú þorskstofninn og minnkaði
ráðlagða þorskveiði fyrir árið 1983 um 50 þúsund tonn, 300 þúsund
í stað 350. Heildarþorskveiðin það ár varð hins vegar einungis ríf-
lega 290.000 lestir; hin lakasta síðan 1947 og 1948. f ljósi nýrra
upplýsinga um stærð þorskstofnsins gerði Hafrannsóknarstofnun
tillögu um að einungis yrðu veidd 200 þúsund tonn af þorski á árinu
1984. Veturinn 1983 voru heldur engar loðnuveiðar leyfðar. Mörg-
um fannst að við íslandi blasti kreppa og landauðn yrði ekkert að
gert þegar í stað.
í ljósi þessara aðstæðna verður að skilja skyndilega stefnubreyt-
ingu Fiskifélags íslands varðandi stjórn fiskveiða. Fulltrúar Aust-
firðinga á Fiskiþingi höfðu árangurlaust lagt til að fiskveiðum væri
ekki einungis stjórnað með setningu heildarkvóta fyrir hvert ár
heldur yrði einnig ákveðinn árlega veiðikvóti fyrir hvert skip. Engar
veiðar yrðu leyfðar án sérstakra leyfa. Á 42. Fiskiþingi árið 1983
sneru fulltrúar við blaðinu og samþykktu með yfirgnæfandi meiri-
hluta atkvæða ítarlegar tillögur um nýtt fiskveiðistjórnarkerfi þar
sem byggt var á tillögum Austfirðinga frá fyrri þingum. „Á fundi
sínum þann 8. desember 1983 samþykkti stjórn LÍU (Landsamband
íslenskra útvegsmanna) með 13 atkvæðum gegn 3 að mæla með að
sett yrði aflamark á allar veiðar á árinu 1984“ (Kristinn Hugason
2001: 95).
Alþingi samþykkir kvótalög
I apríl 1983 var kosið til Alþingis og urðu úrslitin söguleg, ekki síst
vegna þess að tveir nýir flokkar fengu þingmenn kjörna. Bandalag
jafnaðarmanna undir forystu Vilmundar Gylfasonar hlaut ríflega
7.0% og fjóra þingmenn en Samtök um kvennalista 5.5% og tvær
þingkonur. Var þetta í fyrsta sinn síðan fjórflokkakerfið varð til —