Skírnir - 01.09.2011, Side 65

SKÍRNIR
AÐ HALDA FORMANN MEÐ KOSTNAÐI
295
undan ofureflinu en Snorri stefndi til Sauðafells öllum bændum
fyrir sunnan Fáskrúð, á sem rennur í Hvammsfjörð, og lét þá segja
sig í þing hjá sér. Hann hefur þá væntanlega látið bændurna segja sig
úr þeim hluta Snorrungagoðorðs sem Sturla fór með og í sinn hluta
goðorðsins eða eitthvert annað af sínum goðorðum. Slíkt hafði fram
að þessu verið talið fullnægjandi, en Snorri taldi greinilega ekki nóg
að gert því að auk þessa lét hann bændur sverja sér trúnaðareiða og
eru ekki til eldri heimildir um slíka svardaga.
Óskar Guðmundsson bendir á að hér kveði við nýjan tón í sam-
skiptum goðorðsmanna og þingmanna og farið að siðum höfðingja
annars staðar í Evrópu, enda Snorri hirðmaður Hákonar konungs
hins gamla og þekkti vel til þess hvernig menn hétu höfðingjum
hollustu í Noregi, en meira um það síðar (Óskar Guðmundsson
2010:281-282).
Eyjafjörður verður héraðsríki
I Eyjafirði hafði Guðmundur dýri eignast nokkur goðorð og lagt
grunn að héraðsríki þótt fleiri menn ættu goðorð þar um sveitir.
Nokkru eftir lát Guðmundar, á árunum 1203-1204, gaf Þorvaldur
sonur hans Sigurði Ormssyni af Svínfellingaætt þessi goðorð af ein-
hverjum ástæðum. Sigurður gaf þau síðan Tuma Sighvatssyni af
Sturlungaætt en hann var fóstursonur Sigurðar og barnabarn konu
hans.7 Tumi var þá ungur að árum og virðist Sigurður hafa farið
með goðorðin næstu árin.
Þegar hér er komið sögu voru goðorðin í Eyjafirði og Þingeyj-
arsýslum komin í eigu þriggja manna.8 Tumi átti flest þeirra en hinir
goðorðsmennirnir voru Hallur Kleppjárnsson og Ögmundur sneis.
Ögmundur hraktist burt úr héraðinu 1209 eða 1210 eftir að hafa
7 Varðandi alla þá atburði sem fjallað er um í þessari grein verður að hafa í huga að
íslensku höfðingjaættirnar voru nátengdar innbyrðis og má sem dæmi nefna að
þeir synir Sighvats Sturlusonar og konu hans Halldóru Tumadóttur sem þeir
Gissur Þorvaldsson og Kolbeinn ungi létu drepa á Orlygsstöðum 1238 voru ná-
skyldir Kolbeini því að Halldóra var föðursystir hans. Synir Sighvats og Halldóru
voru því Ásbirningar að hálfu.
8 Um eignarhaldið á þessum goðorðum, sjá nánar Gunnar Karlsson 2004:257-266;
Lúðvík Ingvarsson III 1986-1987: 453-613.