Skírnir - 01.09.2011, Side 67

SKÍRNIR
AÐ HALDA FORMANN MEÐ KOSTNAÐI
297
Til þess beitti hann án efa meðfæddum sjarma sínum og kímnigáfu,
enda kunnur húmoristi, og tókst á næstu misserum að laða Eyfirð-
inga að sér og líkaði bændum æ betur við hann eftir því sem þeir
kynntust honum meir segir í Islendingasögu (Sturlunga saga 1 1946:
288).11 Hitt er jafnljóst að heimildir Sighvats á goðorðunum eru
undirstaða þess að hann nær völdum á svæðinu, án þeirra hefði það
verið ógerlegt fyrir hann. Þetta tvennt er mikilvægt að hafa í huga
þegar það sem síðar gerðist er skoðað.
Nýr höfðingi tekur við gömlu héraðsríki
í kaflanum hér að framan höfum við séð tvö dæmi um það hvernig
höfðingjar mynduðu ný héraðsveldi. Á sama tíma og þetta var að
gerast á Vesturlandi og í Eyjafirði höfum við líka gott dæmi um
hvernig það gekk fyrir sig þegar nýr höfðingi tók við völdum í
gömlu héraðsríki.
Eftir að Kolbeinn Tumason féll í Víðinesbardaga 9. september
1208 fyrir mönnum Guðmundar biskups Arasonar tók Arnór
bróðir hans við ríki Ásbirninga. Hann lést síðan 1221 án þess að
eiga sér neinn augljósan arftaka í héraði. Tumi Sighvatsson gerði þá
tilraun til að fylla í það tómarúm sem myndast hafði við lát hans en
það endaði með ósköpum og hlaut Tumi sömu örlög og Kolbeinn
frændi hans áður og féll fyrir mönnum biskups árið 1222.
Árið 1224 kom til landsins frá Noregi Kolbeinn Arnórsson af
Ásbirningaætt sem nefndur hefur verið hinn ungi. Hann mun þá
hafa verið 15 vetra gamall. Kolbeinn átti goðorð á valdasvæði Ás-
birninga í Skagafirði og Húnaþingi en nokkuð vantaði upp á að
hann gæti farið með þau með sómasamlegum hætti því hann var
ungur að árum og virðist auk þess hafa verið eignalítill. Kolbeinn fór
því ekki beint til Skagafjarðar heldur til Eyjafjarðar og settist upp hjá
föðursystur sinni, Halldóru Tumadóttur, og Sighvati Sturlusyni,
eiginmanni hennar, en þau höfðu þá, eins og áður sagði, sett saman
bú á höfuðbólinu Grund. Dvaldist Kolbeinn hjá þeim um veturinn.
11 Helgi Þorláksson (1982: 94) telur að Sighvatur hafi notið stuðnings bræðra sinna
til héraðsvalda í Eyjafirði auk Ásbirninga og Svínfellinga sem fyrr er getið.