Ægir - 01.10.2018, Síða 160

160
tækið útgerð og festi einnig kaup á fram-
leiðslutækjum Samvinnufélags útgerðar-
manna – fiskvinnslustöð og síldarsöltun-
arstöð. Með tilkomu útgerðarinnar og
kaupunum á framleiðslutækjum Sam-
vinnufélagsins var Síldarvinnslan orðin
fjölþætt útgerðar- og fiskvinnslufyrir-
tæki og hefur hún verið það síðan.
Útgerð Síldarvinnslunnar hófst með
kaupum á tveimur síldarbátum, Barða og
Bjarti, og öfluðu þeir strax vel. Árið 1967
voru síldarbátarnir í eigu fyrirtækisins
orðnir fjórir þegar Börkur og Birtingur
höfðu bæst í flotann.
Síldarævintýrinu svonefnda lauk í
reynd árið 1967 og þá þurfti fyrirtækið
að bregðast skjótt við nýjum aðstæðum.
Aukin áhersla var lögð á bolfiskveiðar
og – vinnslu og eins fóru loðnuveiðar og
loðnuvinnsla að skipta miklu máli. Fyrst
var tekið á móti loðnu til vinnslu í verk-
smiðju Síldarvinnslunnar árið 1968.
Vegna breyttra aðstæðna var floti Síld-
arvinnslunnar algerlega endurnýjaður á
árunum 1970-1973. Í stað síldarbátanna
festi fyrirtækið kaup á skipum sem hent-
uðu til bolfiskveiða og loðnuveiða.
Árið 1970 festi Síldarvinnslan kaup á
skuttogaranum Barða, en hann var
fyrsti hefðbundni skuttogarinn í eigu Ís-
lendinga. Árið 1973 bættist annar skut-
togari, Bjartur, í flota fyrirtækisins og
einnig stórt uppsjávarskip sem bar nafn-
ið Börkur. Börkur var ætlaður til loðnu-
og kolmunnaveiða og var burðargeta
skipsins yfir 1000 tonn. Nauðsynlegt
þótti að eiga burðarmikið skip þegar
flytja þurfti afla langa leið til vinnslu í
Neskaupstað.
Árið 1974 var Síldarvinnslan að ná
sér vel á strik eftir síldarhvarfið og
gengið hafði vel að laga fyrirtækið að
nýjum aðstæðum. Þá dundi mikið áfall
yfir; snjóflóð féllu á helsta athafnasvæði
bæjarins 20. desember og eyðilögðust
eða stórkemmdust mikilvægustu at-
vinnufyrirtæki bæjarbúa. Tólf fórust í
snjóflóðunum, þar af sjö fastir starfs-
menn Síldarvinnslunnar. Fiskimjölsverk-
smiðjan var rústir einar og fiskvinnslu-
stöðin stórskemmd. Áfallið var gífurlegt
en þegar var hafist handa við að undir-
búa enduruppbyggingu.
Uppbyggingarstarfið gekk vel.
Áhersla var lögð á framkvæmdir við
fiskvinnslustöðina svo vinnsla gæti haf-
ist þar sem fyrst og ný fiskimjölsverk-
smiðja var reist á nýju hafnarsvæði fyrir
botni Norðfjarðar. Hóf hún móttöku á
loðnu til vinnslu hinn 12. febrúar árið
1976. Í kjölfar snjóflóðanna glímdi Síldar-
vinnslan við mikla efnahagslega örðug-
leika enda hafði tjón fyrirtækisins ein-
ungis verið bætt að hluta þrátt fyrir yf-
irlýsingar snjórnvalda um fullar bætur.
Segja má að allt til ársins 1994 hafi
starfsemi Síldarvinnslunnar einkennst
af varnarbaráttu og erfiðum rekstri.
Fyrirtækið var engu að síður mikilvægt
og gegndi lykilhlutverki í atvinnulífi
Neskaupstaðar. Oft aflaðist vel en af-
urðaverð voru gjarnan lág, rekstrar-
kostnaður hár, gengisþróun óhagstæð
og verðbólga mikil. Árin 1986-1989 voru
fyrirtækinu sérlega erfið.
Árið 1994 var horft fram á bjartari
tíma en ljóst var að ef átti að efla fyrir-
tækið mikið varð fjármagn að koma utan
frá. Ákveðið var að fyrirtækið færi á
markað og við það breyttist eignarhaldið
mjög. Fjárfestingartímabil hófst og upp-
byggingarskeið. Síldarvinnslan var á
markaði til ársins 2004.
Árið 1995 hófust viðamiklar endur-
bætur á fiskimjölsverksmiðju Síldar-
vinnslunnar. Þá var meðal annars settur
upp rafskautaketill til gufuframleiðslu og
drjúgur hluti búnaðar endurnýjaður. Við
framkvæmdirnar jukust afköst verk-
smiðjunnar í 1.000 tonn á sólarhring.
Reist var fullkomið fiskiðjuver sem
tók til starfa árið 1997 en það var sér-
staklega byggt með vinnslu á uppsjávar-
tegundum í huga. Eins voru reistar stór-
ar frystigeymslur á árunum 2000 og
2005.
Árið 1997 var sú stefna mótuð hjá
fyrirtækinu að leggja skyldi fyrst og
fremst áherslu á að efla starfsemina á
sviði veiða og –vinnslu á uppsjávarteg-
undum. Uppbygging fyrirtækisins á
næstu árum tók mið af þessari stefnu
með skýrum hætti.
Síldarvinnslan og SR-mjöl voru sam-
einuð undir nafni Síldarvinnslunnar árið
2003 og jók það mjög hlutdeild Síldar-
vinnslunnar í vinnslu á uppsjávarteg-
undum. Um var að ræða stærsta fyrir-
tæki lansins á því sviði.
Síðustu ár hafa verið bestu afkomuár
Síldarvinnslunnar og hafa þau ein-
kennst af vexti og uppbyggingu. Mikið
hefur verið fjárfest í skipum og vinnslu-
búnaði. Hvað vinnslu á uppsjávarteg-
undum varðar hefur mikil áhersla verið
lögð á manneldisvinnslu en eins hefur
fyrirtækið rekið þrjár fiskimjölsverk-
smiður; í Neskaupstað, á Seyðisfirði og í
Helguvík. Þá hefur verið lögð áhersla á
að fjárfesta í fullkomnum og burðarmikl-
um uppsjávarveiðiskipum.
Á allra síðustu árum hefur verið lögð
áhersla á að efla Síldarvinnsluna á sviði
bolfiskveiða og –vinnslu. Hefur það bæði
verið gert með kaupum á fyrirtækjum og
veiðiheimildum. Þannig festi Síldar-
vinnslan til dæmis kaup á fyrirtækinu
Bergur-Huginn í Vestmannaeyjum árið
2012 og Gullbergi á Seyðisfirði árið 2014.
Síldarvinnslan er nú á meðal öflug-
ustu sjávarútvegsfyrirtækja landsins.
Fiskvinnslustöðvar Síldarvinnslunnar hafa verið fjölmennir vinnustaðir. Myndin
er tekin í saltfiskverkunarstöðinni árið 1983. Starfsfólkið var af báðum kynjum og
á ýmsum aldri. Ljósm. Jóhann Gunnar Kristinsson.
Rústir síldarverksmiðju Síldarvinnslunnar eftir snjóflóðið 20. desember 1974.
Ljósmynd í eigu Skjala- og myndasafns Norðfjarðar.
Sjávarútvegur
á 100 ára afmæli fullveldis Íslands