Safnablaðið Kvistur - 01.11.2014, Page 11

Safnablaðið Kvistur - 01.11.2014, Page 11
SAFNARÝNI / Harpa Björnsdóttir, myndlistar- og leiðsögumaður Bernskan og breytingar tímans r g á minningar úr barnæsku um Safn Einars Jónssonar sem koma safninu sjálfu býsna lítið við, en mig langar samt að rifja upp. Skólavörðuholtið allt var leik- völlur barnanna í hverfinu þegar ég var að alast þar upp, en fljótt fékk maður að vita að einn staður væri bannsvæði, og það var garðurinn við Hnitbjörg, enda voru öll hlið að þeim garði rammlega læst og háir steinveggir og girðingar meðfram honum. Þess vegna varð garðurinn jafnvel enn meira spennandi og leyndardómsfullur og maður leitaði ákaft að leyndri inngönguleið. í dag er garðurinn einn vinsælasti skúlptúrgarður borgarinnar, opinn öllum, alltaf, og enginn þarf að stelast þangað inn. Bronsafsteypur verka Einars Jónssonar njóta sín lík- lega hvergi betur en einmitt þarna í garðinum. Að færa stytturnar út úr Hnitbjörgum var milcið gæfuspor, þó það bryti í bága við arfleiðsluskrá og fyrirmæli Einars sjálfs, sem hafði sett verk sín upp í safninu samkvæmt eigin hugmyndum áður en hann lést og gefið fyrirmæli um hvernig haga skyldi framtíðar ákvörðunum. Arfleiðsluskrá Einars Jónssonar hefur gert stjórnendum safnsins erfitt fyrir um breytingar, því lista- maðurinn sagði fyrir um að í engu mætti hrófla við þeirri uppröðun verkanna sem hann hafði ákvarðað. Og ef gerðar yrðu bronsafsteypur skyldu þær einnig vera innan safns- ins, sem hefði orðið algert kraðak, því þrengslin voru nóg fyrir í hinni upphaflegu uppsetningu. Ólafur Kvaran, sem var safnstjóri 1980-1991, tók þá ákvörðun að gera safneign- ina aðgengilegri almenningi og víkja í þeim tilgangi frá arfleiðslu- skránni, enda var hún í ýmsum efnum mótsagnakennd. Eigum við þessum breytingum það að þakka að höggmyndagarðurinn varð til og að meira loftar nú um verkin innan- dyra. Einnig var gerð sú breyting að veggir safnsins voru málaðir bláir, sem undirstrikar hvítan lit gifsmynd- anna. Allar þessar breytingar breyttu þessu hálfgerða grafhýsi verka Einars Jónssonar í lifandi og áhugaverðara safn. Átti höggmyndagarðurinn stærstan þátt í því. En af hverju að rifja þetta allt upp, barnæskuna og breytingarnar? Jú, því það er að mörgu leyti kominn tími til nýrrar endurskoðunar á safn- inu að mínu mati, endurskoðunar sem byggir á þessum vangaveltum um garðinn, safnhúsið og það sem laðar að og það sem hrindir frá. Garðurinn hefur ekki misst neitt af aðdráttarafli sínu, þar slær hjartað í safneigninni. Hann laðar til sín fjölda gesta á hverjum einasta degi, jafnt sumar sem vetur. í garðinum er hægt að ganga hringinn í kringum verkin, slcoða þau í krók og kima, sem er nauðsynlegt til að njóta högg- mynda til fulls. En safnhúsið sjálft, Hnitbjörg, virðist enn jafn dimmt og óárennilegt og fyrrum, þrátt fyrir breytingarnar 1983. Uppröðun Einars er á mörgum stöðum þunglamaleg, Ingólfur Arnarson og Alda aldanna horfa út í horn, að því er virðist fyrst og fremst til að koma þeim fyrir frekar en hægt sé að njóta þeirra til fulls með hringskoðun. Eitt atriði sem er sérkennilegt í dag, þegar ferðamenn streyma til landsins á öllum árstímum, er stuttur opnunar- tími safnsins. Sérstaklega lokunin í desember og janúar, en margir ferða- menn koma á þessum árstíma til að upplifa íslensk áramót og þyrpast þá á Skólavörðuholtið. Þarna er beinlínis viðskiptatækifæri fyrir sérpantaða upplifun, en í Hnitbjörgum eru svalir til allra átta og flott útsýni, þar væri gaman að standa og njóta áramótanna. Heimasíða safnsins er aðgengileg og vel sett upp, og höfundarverki og lífs- ferli Einars Jónssonar gerð góð skil. Það var gott að sjá að þar er fjallað ítar- lega um konu Einars, Önnu Jörgensen Jónsson, en fórnfúst starf eiginlcvenna listamanna mætti oftar draga fram eins og þarna er gert. í dag er því ólíkt skemmtilegra og aðgengilegra að skoða verk Einars Jóns- sonar en það var í minni barnæsku. Má þakka það nokkuð djörfum breyting- um á sínum tíma. Síðan eru liðin 30 ár og ef til vill enn komið að tímamótum. Verk Einars eru á margan hátt vel fallin til almennra vinsælda og er garð- urinn góður vitnisburður þess. Þarna gætu því verið ónýtt tækifæri til já- lcvæðra breytinga og ýmsir möguleikar til sjálfstæðrar tekjuöflunar. 11

x

Safnablaðið Kvistur

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Safnablaðið Kvistur
https://timarit.is/publication/1310

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.