Morgunblaðið - 01.09.2018, Blaðsíða 47

MENNING 47
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 1. SEPTEMBER 2018
Ragnhildur Þrastardóttir
ragnhildur@mbl.is
„Mér fannst þegar ég kom þarna inn
að tíminn hefði staðið í stað,“ segir
Bára Kristinsdóttir ljósmyndari um
gamalt nælonhúðunarverkstæði sem
hún myndaði á árunum 2013 til 2016.
Bára stendur nú fyrir sýningunni
Allt eitthvað sögulegt þar sem hún
sýnir afrakstur þriggja ára vinnu.
Sýningin er í Sverrissal Hafnar-
borgar og stendur til 21. október.
„Það var þannig að ég átti erindi á
þetta verkstæði til þess að fá verk
unnið. Þá sögðu þeir mér það að þeir
væru bara varla þarna vegna þess að
þeir væru að fara að hætta. Þá fór ég
að spá í það að þetta væri nú svolítið
sérstakt og að ég ætti nú að fá að
mynda þarna. Þá spurði ég Elías,
eigandann, að því hvort ég mætti
koma og þá sagði hann eins og hans
var von að vísa svolítið hryssings-
lega við mig: „Þú getur alveg mynd-
að allt hér en þú mátt ekki mynda
mig.“ Ég tók hann á orðinu.“
Eftir þetta mætti Bára reglulega í
kaffi á verkstæðið.
„Elías var skemmtilegur karl. Ég
sat og drakk með honum kaffi dag
eftir dag og hlustaði á sögurnar
hans. Svo ákvað ég að gamni mínu
að taka myndbönd af honum þegar
ég var í kaffi. Hann vissi ekkert af
því fyrst en svo sagði ég honum nátt-
úrulega frá því. Hann sætti sig við
það, leyfði mér að taka myndbönd og
fór að segja mér sögur á mynd-
bandi.“ Myndbandið er aðgengilegt
á heimasíðu Báru, www.baraljos.is.
Elías hét fullu nafni Elías Guð-
mundsson en hann lést í fyrra.
„Það var mjög gaman að tala við
hann og ég sakna hans. Það er svo-
lítið leiðinlegt að hann skyldi ekki
sjá bókina en hann sá myndbandið
þegar það var sýnt 2014. Hann hló
alltaf þegar ég sagði að það myndi
koma út bók, honum fannst þetta al-
veg fáránlegt,“ segir Bára en hún
gaf út sína fyrstu bók á dögunum
sem er samnefnd sýningunni og
inniheldur verk sem einnig eru sýnd
á sýningunni í Hafnarborg.
„Ég fékk Jón Kalman Stefánsson
til þess að skrifa texta í bókina.
Hann skrifar textann út frá sinni
upplifun af myndböndunum, öllum
upptökunum og myndunum. Hann
hitti aldrei Elías en ég vildi líka hafa
þetta þannig svo þetta væri ekki
bein heimild heldur frekar þessi
upplifun sem maður verður fyrir
þegar maður kemur inn á einhvern
svona stað og hittir svona menn eins
og Elías og Baldvin,“ segir Bára en
Baldvin var eini starfsmaður verk-
stæðisins, Nælonhúðunar ehf., sem
var eftir þegar Bára fór að venja
komur sínar þangað.
„Þetta er gríðarlega stórt verk-
stæði og hafði verið mannmargt á
sínum tíma. Svo hafði tíminn bara
tekið sinn toll og þeirra vara var
ekki jafn eftirsótt og áður.“
Bára segir að það að ganga inn í
verksmiðjuna hafi verið eins og að
ganga inn í horfinn heim.
„Það var engin tölva þarna, þú
gast ekki borgað fyrir neitt með
kreditkorti, þeir voru svo mikið í
gamla tímanum og myndirnar sýna
það. Allar vélarnar voru að auki svo-
lítið eins og þær væru mennskar.
Maður fann svo mikið fyrir því,
þessu handverki.“
Bára talar um Elías með vott af
söknuði. „Hann Elías var mikill
kattavinur. Var alltaf með einhverja
villiketti hjá sér og segir sögur af því
í myndbandinu. Það er mjög gaman
af því að hlusta á það, hann var mjög
fyndinn, karlinn.“
Einstakur kattavinur
Hún bendir blaðamanni á mynd af
einstaklega fallegri læðu. „Hann
kallaði hana Kímelínusína. Hann var
allur í því að snúa orðum við. Alls
staðar sem kisa hafði verið að brölta
og kannski lagt sig daginn áður eða
vikuna áður þá settu þeir Baldvin
púða daginn eftir svo hún gæti nú
lagst á eitthvað mjúkt.“
Elías segir í myndbandinu að
kattaástin hafi gengið í ættir. „Það
er svo merkilegt með þessa kattaást
að hún er landlæg í móðurættinni
minni. Afi hann var alveg haldinn af
kattarást, ég myndi næstum því
segja heltekinn. Hann var voðalega
góður við ketti, afi.“
Eins og áður sagði fékk Bára ekki
strax að mynda Elías. Aðra sögu er
að segja um Baldvin. „Baldvin er
einstaklega skemmtilegur karakter.
Hann tók strax vel á móti mér, ég
fékk að mynda hann og það kjaftaði
á honum hver tuska.“
Bára sýnir í bók sinni hvernig
verkstæðið tæmist og treginn yfir
því er áþreifanlegur.
„Á þessum tíma sem þeir eru að
gera sér grein fyrir því að þetta sé
allt að vera búið þá fannst mér vera
svolítið þungt yfir þeim, þeir voru
svolítið daprir, báðir.“
Eftir að verksmiðjunni var lokað
endanlega hélt Bára áfram að
mynda. „Þegar verksmiðjan hætti
og allt var tekið þaðan sátu eftir för-
in á veggjunum, ummerki um það líf
sem var.“
Ljósmynd/Bára Kristinsdóttir
Verkfæri Ein ljósmynda sýningarinnar. Bára tók samskonar mynd eftir að verkstæðinu var lokað, þá af tómum vegg.
Morgunblaðið/Arnþór Birkisson
Ljósmyndari Bára hefur tvisvar áður fest horfinn veruleika á filmu.
Horfinn heimur festur á filmu
 Innsýn í líf tveggja eldri manna á nælonhúðunarverkstæði  Tók myndir yfir þriggja ára tímabil
Kvikmyndirnar sem tilnefndar eru
til Lux-verðlaunanna, kvikmynda-
verðlauna Evrópuþingsins, verða
sýndar á Alþjóðlegri kvikmynda-
hátíð í Reykjavík, RIFF, sem hefst
27. september og lýkur 7. október.
Tilkynnt verður um verðlauna-
hafann 14. nóvember og er kvik-
mynd Benedikts Erlingssonar,
Kona fer í stríð, ein þriggja mynda
sem keppa um titilinn besta kvik-
mynd ársins í Evrópu. Hinar tvær
verða sýndar á hátíðinni, þýsk-
austurríska kvikmyndin Styx eftir
leikstjórann Wolfgang Fischer og
The other side of everything, serb-
nesk-, katarísk-frönsk framleiðsla
eftir leikstjórann Milu Turajlic.
Styx Fischer fjallar um konu sem
fer á skútu yfir Atlantshafið og
lendir í stormi. Þegar lægir rekur
hana að fiskibáti sem er fullur af
flóttamönnum. Hin myndin fjallar
um serbneska konu sem fer í gegn-
um flókna fjölskyldusögu sína og
harmi þrungna sögu lands síns í
gegnum móður sína, skv. tilkynn-
ingu frá RIFF.
Kvikmyndirnar þrjár fjalla því
allar um konur sem takast á við
ólíkar áskoranir.
Kvikmyndir tilnefndar til Lux á RIFF
Í stríði Halldóra Geirharðsdóttir fer með
aðalhlutverkið í Kona fer í stríð.
Sönghóparnir Út í vorið og 3 klass-
ískar halda söngtónleika í Háteigs-
kirkju á morgun kl. 16. Sönghóparnir
hafa ekki sungið saman frá því í Flat-
ey á Skjálfanda árið 2001 og því tími
til kominn að þeir stilli saman strengi
sína, eða öllu heldur raddbönd. Þeir
sem koma fram eru Björk Jónsdóttir,
Jóhanna V. Þórhallsdóttir, Signý Sæ-
mundsdóttir, Ásgeir Böðvarsson,
Bjarni Jónatansson, Einar Clausen,
Gunnar Hrafnsson, Halldór Torfason
og Þorvaldur Friðriksson.
Út í vorið og 3 klassískar syngja saman
Listakona Jóhanna V. Þórhallsdóttir.
ICQC 2018-20