Morgunblaðið - Sunnudagur - 16.09.2018, Blaðsíða 30

30 MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 16.9. 2018
E
nginn maður á jarðríki kveikir jafn-
marga elda í heimi frétta um þessar
mundir og Donald Trump. Hann nýt-
ur þess að nærri 80 prósent af ljós-
vakavaldi og áhrifamestu prentmiðlar
leggja á hann stjórnlausa fæð og
kannski fremur hatur en fæð.
Og svo furðulegt sem það er telja fréttamenn hér
heima að þeim beri þá að fylgja því og dansa stjórn-
lausir með. Hvers vegna? Íslenska veikin er handan
við allar skýringar. En ef horft er til Bandaríkjanna
má skilja ofsann þótt réttlætingin sé varla gild.
Margt fer öðru vísi
Þetta samanlagða fjölmiðlaveldi (The Mainstream
media, hér eftir MM), sem lengi hefur nær alfarið
stutt demókrata og leynt því lítt, ólíkt t.d. „RÚV“ sem
er með bjálfaleg látalæti um ótrúlega hlutdrægni sína
með og móti flokkum, einstaklingum og málefnum.
Vandi „RÚV“ er svo aukalega sá að þess atferli er lög-
brot sem líðst og skattgreiðendum er gert að standa
straum af!
Bandarísku fjölmiðlarnir sem eiga í hlut, eru ekki
lögbrjótar með sama hætti. En margir gera sér grein
fyrir því að svo vilhöll framganga, þótt liðin hafi verið
lengi, geti gert þeim sjálfum skaða sé lotan of löng og
án allrar hófstillingar.
En af hverju hafa þessir fjölmiðlar, svo merkir um
margt og með öflugt fjölmiðlafólk í sínum röðum, lent
í þessum ógöngum?
Sennilegasta skýringin er kannski sú að þeir hafi
ekki enn gert upp við sjálfa sig.
Öll vitum við að iðrun er forsenda fyrirgefningar og
ekki aðeins í guðfræðilegum skilningi. Uppgjör við
sjálfan sig er forsenda þess að hægt sé að taka á sínu
máli út á við.
Horft rúm þrjú ár aftur í tíma gæti vandi MM verið
þessi: Þegar Donald Trump hóf þátttöku sína í próf-
kjöri repúblikana vegna forsetakosninga ári síðar, tók
hin einlita fjölmiðla flóra honum fagnandi. Ekki vegna
þess að hún ætti stjórnmálalega samleið með honum.
Fjarri því. En stjórnendur og helstu fréttahaukar
töldu augljóst að aldrei í sögu bandarískra stjórnmála
hefði svo stór minkur komist áður inn í vel girt
hænsnabú Repúblikanaflokksins.
Fagnaðarundur
Hin vinstrisinnaða MM-maskína, sem hefur svo mikla
yfirburði þar vestra, verður svo sannarlega ekki sökuð
um það að hafa ætlað að þegja Donald Trump, eða
ætla sér gera honum minni skil en öðrum í prófkjör-
inu. Frá því að Trump kom niður rúllustiga turns síns
í New York og flutti opnunarræðu sína tók MM hon-
um opnum örmum. Hún sýndi þá ræðu eins oft og
stætt var á. Hvar sem hann fór fylgdi honum her af
fréttamönnum þeirra, þótt 18 aðrir væru í prófkjör-
inu. Og það var þess virði.
Hvert „gullkornið“ hraut frá gullkarlinum.
Það þurfti ekki einu sinni að klippa allt úr samhengi
til að fá krassandi útsendingarefni sem mátti svo fá
„spekinga“ til að velta sér upp úr lengi á eftir og ekki
hætta að tyggja á því fyrr en nýr safaríkur biti skopp-
aði á diskinn.
Engir aðrir frambjóðendur repúblikana fengu
svona þjónustu og voru sumir þeirra, eins og Jeb
Bush, sonur og bróðir fyrrverandi forseta, og Ted
Cruz og Marco Rubio öldungadeildarþingmenn þó í
fystu taldir mun líklegri til að verða forsetaefni.
Of gott til að vera satt
Á þessum tíma ræddu stjörnur MM opinskátt og
feimnislaust um það sín á milli að auðvitað væri óhugs-
andi að slík pólitísk gæfa væri yfir Hillary Clinton að
Trump myndi sigra í prófkjöri andstæðinga hennar.
Að þeirra mati vissu repúblikanir það auðvitað að þá
gæti Hillary einfaldlega sleppt allri kosningabaráttu,
lagt sig og beðið eftir því að kjörstjórnin færði henni
bleðil um stórsigur hennar.
En þótt óraunsætt væri að gæla við slíka niðurstöðu
þá breytti það ekki því að fréttamenn MM töldu sig
vera í veislu hvert kvöld hjá Michelin-verðlaunakokk-
um þegar þeir sóttu fundi Trumps eða sögðu frá kapp-
ræðum repúblikana.
Trump var með óskaopnun að mati MM þegar hann
í upphafi tilkynnti að Mexíkanar sem kæmu heimild-
arlaust inn í Bandaríkin væru upp til hópa glæpa-
menn, morðingjar og nauðgarar. Hann ætlaði því láta
reisa múr á milli landanna sem glæpahyskið yrði í
þokkabót látið borga.
Húrra, húrra hrópuðu MM. „Við höfðum 95 prósent
af kosningabærum blökkumönnum og nú færði bleik-
kollur okkur alla „latínos“ á einu bretti.“
Gefið í
Og Trump var rétt að byrja. Hann ætlaði að segja upp
fríverslunarsamningum sem væru ósanngjarnir.
Hann myndi tukta SÞ til. Hann skyldi setja refsi-
skatta á Kína til að þvinga þá til heilbrigðari við-
skiptahátta, kalla hryðjuverkamenn Isis sínu rétta
nafni og ganga svo á milli bols og höfuðs á þeim.
Því næst færi samningurinn við Íran, versti samn-
ingur sögunnar, í körfuna og svo „loftslagsruglið frá
París“.
Fyrir hverja nýja reglugerð yrði ráðuneytum gert
að ónýta margar aðrar. Í hvelli myndi hann láta leggja
og opna gasleiðslur sem Obama hafði setið á í átta ár.
Hann myndi banna að til Bandaríkjanna kæmi fólk
sem heimaríki þeirra hefði ekki burði til að gera grein
fyrir.
Fréttahaukar MM réðu sér ekki fyrir kæti og réru
sér. Þótt þeir hefðu pantað þetta sjálfir gæti þetta
ekki verið betra. Þeir fjölguðu því upptöku- og útsend-
ingarvélum og reyndu að senda allt út beint. Þessari
ofsalegu sjálfsmorðsárás repúblikana á sjálfa sig
mætt enginn missa af. Þeir þurftu ekki einu sinn að
ljúga neinu sem næmi upp á Trump.
Þorðu ekki að vona það besta
Þótt þeir vissu að fráleitt væri að vona að maður sem
talaði þannig myndi vinna prófkjör repúblikana þá
Morgunblaðið/RAX
Það er að
sökum
að spyrja
Reykjavíkurbréf14.09.18