Morgunblaðið - Sunnudagur - 07.10.2018, Qupperneq 26

26 MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 7.10. 2018
FERÐALÖG
sögu Churchills órofa böndum. For-
faðir hans, John Marlborough her-
togi, reisti höllina á árunum 1705-
1722 í minningu orrustunnar við
Blenheim í Þýskalandi. Þar fór
hann fyrir her Englandskonungs og
bandamanna hans gegn Frökkum
og konungi Bæjaralands.
Mikilvægar ákvarðanir
Winston Churchill sagði eitt sinn að
hann hefði tekið tvær meiriháttar
ákvarðanir í Blenheim-höll, „þá að
fæðast og að kvænast“. Móðir hans
og faðir, sonur hertogans, voru
gestkomandi í höllinni 30. nóvember
1874, þegar Winston kom í heiminn.
Síðar, árið 1908, bað hann Clement-
ine Ogilvy Hozier. Hún átti á
grundvelli jáyrðis þess eftir að
standa við hlið hans allar götur síð-
an.
Blenheim-höll
er gríðarleg að
vöxtum. Hún er á
heimsminjaskrá
UNESCO og
þangað leggja
nærri milljón
ferðamenn leið
sína á ári. Henni
hefur verið lýst sem glæsilegustu
höll Evrópu sem ekki er í eigu kon-
ungs eða drottningar.
Hópurinn fékk áhrifamikla leið-
sögn í gegnum nokkra helstu sali og
herbergi hallarinnar. Að því loknu
var haldið fótgangandi til Bladon,
sem er smábær sem stendur nærri
höllinni. Þar stendur í miðjum bæn-
um kirkja helguð heilögum Mar-
teini. Það er ekki auðsótt að finna
kirkjuna en það hafðist að lokum.
Leiðin lá þangað af einni ástæðu.
Winston Spencer Churchillvar fyrir margt löngu út-nefndur mesti Breti allra
tíma. Þar ræður mestu sú stað-
reynd að hann leiddi þjóðina í gegn-
um hörmungar síðari heimsstyrj-
aldarinnar og blés henni baráttu-
anda í brjóst þegar öll sund virtust
lokuð. En Churchill var margbrot-
inn maður og á þeim ríflega níu
áratugum sem lífshlaup hans
spannaði (1874-1965) kom hann víða
við og brá sér í ýmis hlutverk.
Vegna útbreidds áhuga á mann-
inum Churchill og þeirrar stað-
reyndar að saga 20. aldar yrði
aldrei að fullu sögð án þess að
minnast á hann lögðu félagsmenn í
Minjum og sögu, vinafélagi Þjóð-
minjasafnsins, upp í ferð til Lund-
úna og nágrennis þar sem sögu-
staðir tengdir Churchill voru sóttir
heim. Í Minjum og sögu eru um 300
félagsmenn og af þeim skráðu 33
sig til leiks. Fararstjóri í ferðinni
var Kristján Garðarsson, arktitekt
og stjórnarmaður í félaginu. Hann
bjó lengi í Oxford og þekkir bæði
vel til sögu Churchills og svæðisins
þar sem hann sleit barnsskónum.
Fyrsti dagur ferðarinnar var
reyndar helgaður öðru efni en því
sem tengist Churchill beint en það
var sem upphitun fyrir það sem á
eftir kom. Þannig kom hópurinn
fyrst við í Victoria & Albert-safninu
við Cromwell-stræti í Lundúnum.
Það á í samstarfi við Þjóðminjasafn
Íslands. Þangað ætti allt safna-
áhugafólk að koma. Þar ægir saman
gripum frá öllum heimshornum og
gefur það einstaka sýn yfir sögu
lista og hönnunar. Í safninu eru um
2,3 milljónir gripa og má þar meðal
annars berja augum eina af fimm
skissubókum sem varðveist hafa úr
fórum Leonardo da Vinci. Að lok-
inni heimsókn þangað var haldið í
sendiráð Íslands þar sem Stefán
Haukur Jóhannesson sendiherra og
starfsfólk hans tók á móti hópnum.
Ásamt því að fá kynningu á starfi
sendiráðsins hlýddu félagsmenn
einnig á fyrirlestur um hinn merka
William Morris, sem ferðaðist til Ís-
lands á síðari hluta 19. aldar og
þýddi Íslendingasögur á ensku.
Á öðrum degi ferðarinnar lá leið-
in til Oxfordskíris en þar stendur
ein glæsilegasta höll Bretlandseyja.
Hún nefnist Blenheim og tengist
Þar hvíla jarðneskar leifar Win-
stons og Clementine konu hans.
Rætt við einkaritarann
Laugardaginn 22. september var
hópnum stefnt í neðanjarðarbyrgin
(Cabinet War Rooms) þaðan sem
ríkisstjórn Churchills stýrði herjum
Breta og raunar stjórnkerfi lands-
ins öllu. Þar hefur flestu verið hald-
ið í upprunalegu horfi þótt ýmsu
hafi verið komið fyrir á haganlegan
hátt svo taka mætti á móti öllum
þeim fjölda gesta sem sækja stað-
inn heim á hverju ári. Þar hefur
einnig verið komið upp safni í minn-
ingu Churchills sem rekur tengsl
hans við stríðið, aðdraganda þess,
og eftirmál.
Í neðanjarðarbyrginu mælti hóp-
urinn sér mót við konu að nafni
lafði Jane Williams.
Hún er á tíræðis-
aldri en var einkarit-
ari Churchills á ár-
unum 1949-1955.
Fékk hópurinn tæki-
færi til að spjalla við
hana, m.a. um kynni
hennar af forsætis-
ráðherranum. Er
hún afar ern og man vel þá tíma
þegar hún sat við löngum stundum
og ritaði upp bréf og ræður
Churchills. Hún er einnig þekkt í
bresku samfélagi fyrir það að hún
er móðir Justins Welby, erkibisk-
upsins af Kantaraborg. Eftir spjall
við lafði Jane hélt hópurinn í eina
skemmtilegustu bókabúð Lundúna
sem nefnist John Sandoe Books.
Þar tók á móti okkur sagnfræðing-
urinn Andrew Roberts. Tveimur
dögum fyrr hafði hann fengið í
Á slóðum
Winstons
Churchill
Saga 20. aldar hefði orðið svipminni ef Winstons
Churchill hefði ekki notið við. Hann kom víða
við á langri ævi og margir sögumerkir staðir í
Bretlandi eru honum tengdir órofa böndum.
Þessa staði er vert að sækja heim ef leiðin
liggur til Lundúna.
Stefán E. Stefánsson ses@mbl.is
’ Í neðanjarðarbyrginumælti hópurinn sérmót við konu að nafnilafði Jane Williams. Hún
er á tíræðisaldri en var
einkaritari Churchills á
árunum 1949-1955.
Chartwell er afar reisulegt
hús eða herragarður.
Churchill byggði við húsið á
þriðja áratug síðustu aldar.
Suðurhrauni 4210 Garðabæ | Furuvellir 3 600 Akureyri | Sími 575 8000 | samhentir.is
Heildarlausnir
í umbúðum og öðrum rekstrarvörum
fyrir sjó- og landvinnslu
u KASSAR
u ÖSKJUR
u ARKIR
u POKAR
u FILMUR
u VETLINGAR
u HANSKAR
u SKÓR
u STÍGVÉL
u HNÍFAR
u BRÝNI
u BAKKAR
u EINNOTA VÖRUR
u HREINGERNINGAVÖRUR
Allt á
einum
stað