Morgunblaðið - 08.11.2018, Page 63

MENNING 63
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 8. NÓVEMBER 2018
Guðdómleikinn á þessumárstíma er nær en ella;utandyra halloween-vakameð „trick-or-treat“,
dauðir heiðraðir með litríkum bún-
ingum og ill öfl hrakin á brott. Inn-
andyra, undir hvelfingum Hall-
grímskirkju, lá hins vegar galdur í
loftinu; Schola Cantorum bauð tón-
leikagestum upp á tilkomumikinn
söng á allraheilagramessu með kór-
tónlist án undirleiks úr fortíð og nú-
tíð.
Endurreisnartónskáldið John
Sheppard skrifaði mikið af fjölradda
kirkjutónlist. Þekktasta verk hans,
Media vita í sex radda tónsetningu,
er byggt í kringum einraddaðan
gregorsöng við Lofsöng Símeons,
Nunc dimittis, Nú lætur þú, Drott-
inn, þjón þinn í friði fara. Það sló
mann hvað pólýfónían, fjölröddunin,
var orðin háþróuð 100 árum fyrir
fæðingu Bachs. Schola-kórinn söng
verkið af andakt í hálfhring aftast í
kór og framkallaði slíkan handan-
heimsunað að maður komst við.
Flutningurinn, sem varði í u.þ.b. 20
mínútur, var með öllu áreynslulaus
þrátt fyrir stórbrotna dínamík sem
hneig og féll líkt og sjávarföll.
Karlaraddir voru sérlega hrífandi.
Form verksins er tignarlegt; langar
hendingar, einradda gregorsstef í
bland við spennuþrungna hljóma á
löngum köflum er leita loks lausnar
í kyrrðardúrhljómum. Þrískipt
sanctus-endurtekningin er annar
áhrifaríkur þáttur í verkinu. Því
miður vantaði í efnisskrá Salvator-
sanctusinn (í endurtekningu); list-
vinafélag kirkjunnar hefði mátt
leggja meiri metnað í tónleikaskrá
en hefðbundið skólaljósrit.
Skotinn James MacMillan er án
efa eitt helsta samtímatónskáld
kirkjulegrar kórtónlistar í dag.
Miserere frá árinu 2009 er fyrir
fjögurra til átta radda kór án undir-
leiks, uppbyggt að hluta við sama
tónlag og Allegri notaði í einu feg-
ursta verki allra tíma, Miserere frá
um 1630. Texti verksins er 51. Dav-
íðssálmur; Drottinn er ákallaður um
miskunn. Kórinn söng frá grátum
ýmist gregorstóna eða máttuga
hljómstrúktúra sem minntu á hand-
bragð Schnittkes; í senn nærgöngul
en þrúgandi og kröftug sálar-
hreinsun (kaþarsis). Líkt og í tilfelli
Media vita hlýddu tónleikagestir að
öllum líkindum á frumflutning
verksins á Íslandi.
Norska tónskáldið Kjell Mørk
Karlsen skrifaði Sálumessu fyrir
kór án undirleiks til minningar um
eiginkonu sína. Hann var við-
staddur flutninginn sl. sunnudag.
Kaflar verksins eru nokkuð mis-
jafnir að gæðum. Introitus kveikti
ekki undir til hlítar og opnun verks-
ins var því lítt áhrifarík, en Offer-
torium bauð hins vegar upp á skap-
hita og flókna ómstríða hljóma
manns í vonleysi.
Greinilegt er að Schola Cantor-
um-liðar sluppu óskaddaðir undan
höndum heiðingja í vor, ef svo má
að orði komast, eftir meðferðina á
flutningi Eddu II. Kórinn hefur
sjaldan sungið af jafn stílhreinni
fegurð og nú við flutning á Media
vita. Og maður spyr sig hvað þessi
mannkostakór gæti áorkað í fram-
haldinu; er ekki kominn tími á Ís-
landsfrumflutning á Vespers –
Vespro della Beata Vergine – meist-
ara Monteverdis?
Hljómfegurð Greinilegt er að Schola Cantorum-liðar sluppu óskaddaðir undan höndum heiðingja í vor, segir gagnrýnandi.
Hallgrímskirkja
Kórtónleikar bbbbn
Kórperlur í Hallgrímskirkju á allra heil-
agra messu. Kammerkór Hallgríms-
kirkju, Schola cantorum, söng Media
vita eftir John Sheppard, Miserere eftir
James MacMillan og Missa defunc-
torum eftir Kjell Mørk Karlsen. Stjórn-
andi: Hörður Áskelsson. Hallgrímskirkja
sunnudaginn 4. nóvember 2018.
INGVAR
BATES
TÓNLIST
Úr höndum heiðingja
„Þetta er eiginlega lítill kabarett,“ segir María Sigurð-
ardóttir, leikstjóri sýningarinnar Fjallkonan fríð eða hef-
ur hún hátt?, sem frumsýnd var í Þjóðleikhúskjall-
aranum um liðna helgi og verður aftur sýnd um helgina.
„Þetta er í tali og tónum og það er
fjallað um fjallkonuna samanborið við
venjulegar konur í sögu Íslands. Við
tökum þetta í stórum stökkum frá
1918 fram til dagsins í dag í smærri
atriðum,“ útskýrir hún.
Sýningin er hluti af opinberri dag-
skrá aldarafmælis fullveldis Íslands
og er hún ekki þung og dramatísk að
sögn Maríu. Heldur er slegið á létta
trengi á meðan reynt er að máta fjall-
konuna við baráttu kvenna, með því
að kynna til sögunnar peysufatakonur sem endurspegla
hinar raunverulegu íslensku konur. „Við gerum þetta á
ansi skemmtilegan og hlýjan hátt,“ staðhæfir hún.
Puntudúkka
„Það er mjög létt yfir þeim. Þetta skiptist á. Við heyr-
um fjallkonuna flytja falleg ljóð eins og maður hefur gert
í gegnum tíðina. Svo eru þær [peysufatahópurinn] að
syngja og dansa og gera ýmislegt skemmtilegt, þær eru
mjög fyndnar. Síðan hittir fjallkonan peysufatahópinn
þegar líður á sýninguna, þær fara aðeins að vinna saman
og það mætti hugsanlega hafa verið meira af því í sög-
unni. Vegna þess að fjallkonunni og ímynd hennar hefur
verið stjórnað af karlmönnum, hvaða ljóð hún las og svo
framvegis,“ segir María.
Spurð hvort fjallkonan hafi þá verið hálfgerð puntu-
dúkka, svarar María: „Þær voru það svolítið. Þetta var
ofsalega flott og fallegt tákn, en það sem við erum að
benda á er að þær voru búnar til af körlum.“
Passlega löng
Sýningin er frekar stutt að mati Maríu sem upplýsir
að hún er aðeins klukkutími. „Það sagði nú einhver á
frumsýningunni að hún vildi að sýningin væri lengri,
henni fannst þetta svo gaman,“ segir hún og hlær. María
bætir því þó við að klukkutími sé hugsanlega passlega
langur tími fyrir kabarett.
María segir góðan anda hafa verið í leikhópnum sem
allur kemur úr félaginu Leikhúslistakonur 50+ og að vel
hafi verið tekið á móti þeim í Þjóðleikhúsinu, en æfingar
hafa staðið yfir á kvöldin. Hún bætir við að konurnar séu
misjafnlega langt komnar fram yfir fimmtíu ára aldurinn
og að ein hafi „rétt náð að vera með,“ enda einungis 51
árs. Meðlimir félagsins eru um 60 og samanstendur það
af konum sem unnið hafa hin ýmsu störf í leikhúsi.
„Verkið er skrifað af Helgu Thorberg og við höfum
unnið þetta saman. Hún er reyndar að leika í þessu líka
vegna þess að leiklistarkonur á þessum aldri eru svo
uppteknar að ég setti bara Helgu í eitt hlutverkið,“ segir
María. gso@mbl.is
Máta ímynd fjallkonunnar
 Kabarett um 100 ára baráttu kvenna á léttum nótum
Peysufatahópurinn Sungið dátt á frumsýningu.
María
Sigurðardóttir
Ronja Ræningjadóttir (Stóra sviðið)
Sun 11/11 kl. 13:00 18. s Sun 2/12 kl. 17:00 24. s Sun 20/1 kl. 16:00 33.sýn
Sun 11/11 kl. 16:00 19. s Sun 9/12 kl. 14:00 Auka Sun 27/1 kl. 13:00 34.sýn
Lau 17/11 kl. 14:00 Auka Sun 9/12 kl. 17:00 25. s Sun 27/1 kl. 16:00 35.sýn
Lau 17/11 kl. 17:00 Auka Lau 29/12 kl. 13:00 Auka Sun 3/2 kl. 13:00 36.sýn
Sun 18/11 kl. 13:00 20. s Lau 29/12 kl. 16:00 Auka Sun 3/2 kl. 16:00 37.sýn
Sun 18/11 kl. 16:00 21. s Sun 30/12 kl. 13:00 26. s Sun 10/2 kl. 13:00 38.sýn
Lau 24/11 kl. 17:00 Auka Sun 30/12 kl. 16:00 27. s Sun 10/2 kl. 16:00 39.sýn
Sun 25/11 kl. 14:00 Auka Sun 6/1 kl. 13:00 28.sýn Sun 17/2 kl. 13:00 40.sýn
Sun 25/11 kl. 17:00 22. s Sun 6/1 kl. 16:00 29.sýn Sun 17/2 kl. 16:00 41.sýn
Lau 1/12 kl. 14:00 Auka Sun 13/1 kl. 13:00 30.sýn Sun 24/2 kl. 13:00 42.sýn
Lau 1/12 kl. 17:00 23. s Sun 13/1 kl. 16:00 31.sýn Sun 24/2 kl. 16:00 43.sýn
Sun 2/12 kl. 14:00 Auka Sun 20/1 kl. 13:00 32.sýn
Stórskemmtilegur og æsispennandi söngleikur fyrir alla fjölskylduna!
Samþykki (Stóra sviðið)
Fim 15/11 kl. 19:30 5.s Fös 23/11 kl. 19:30 7. s Fös 30/11 kl. 19:30 9.s
Fös 16/11 kl. 19:30 6.s Fim 29/11 kl. 19:30 8.s Fös 7/12 kl. 19:30 10.sýn
Kraftmikið, splunkunýtt verk sem sló í gegn í Breska þjóðleikhúsinu.
Fly Me To The Moon (Kassinn)
Sun 11/11 kl. 19:30 15. s Lau 17/11 kl. 19:30 18.s Fös 23/11 kl. 19:30 20.sýn
Fös 16/11 kl. 19:30 17.s Fim 22/11 kl. 19:30 19.sýn Lau 1/12 kl. 19:30
Nýtt verk eftir höfund hins geysivinsæla leikrits Með fulla vasa af grjóti
Insomnia (Kassinn)
Mið 14/11 kl. 19:30 Frums Sun 25/11 kl. 19:30 4.sýn Sun 9/12 kl. 19:30 7.sýn
Fim 15/11 kl. 19:30 2.sýn Fim 29/11 kl. 19:30 5.sýn
Lau 24/11 kl. 19:30 3.sýn Fös 30/11 kl. 19:30 6.sýn
Brandarinn sem aldrei deyr
Klókur ertu Einar Áskell (Brúðuloftið)
Lau 10/11 kl. 11:00 Lau 10/11 kl. 13:00
Nokkrar gamlar spýtur og góð verkfæri geta leitt mann inn í nýjan heim
Leitin að jólunum (Leikhúsloft)
Lau 17/11 kl. 11:00 313.s Sun 2/12 kl. 12:30 323.s Lau 15/12 kl. 14:30 333.s
Lau 17/11 kl. 12:30 314.s Lau 8/12 kl. 11:00 324.s Sun 16/12 kl. 11:00 334.s
Lau 24/11 kl. 11:00 315.s Lau 8/12 kl. 13:00 325.s Sun 16/12 kl. 13:00 335.s
Lau 24/11 kl. 13:00 316.s Lau 8/12 kl. 14:30 326.s Sun 16/12 kl. 14:30 336.s
Lau 24/11 kl. 14:30 317.s Sun 9/12 kl. 11:00 327.s Lau 22/12 kl. 11:00 337.s
Sun 25/11 kl. 11:00 318.s Sun 9/12 kl. 12:30 328.s Lau 22/12 kl. 13:00 338.s
Sun 25/11 kl. 12:30 319.s Fös 14/12 kl. 17:30 329.s Lau 22/12 kl. 14:30 339.s
Lau 1/12 kl. 11:00 320.s Fös 14/12 kl. 19:00 330.s Sun 23/12 kl. 11:00 340.s
Lau 1/12 kl. 12:30 321.s Lau 15/12 kl. 11:00 331.s Sun 23/12 kl. 13:00 341.s
Sun 2/12 kl. 11:00 322.s Lau 15/12 kl. 13:00 332.s Sun 23/12 kl. 14:30 342.s
Grímuverðlaunasýningin Leitin að jólunum.
Reykjavík Kabarett (Þjóðleikhúskjallarinn)
Fös 9/11 kl. 22:00
Daður og dónó
Improv Ísland (Þjóðleikhúskjallari)
Mið 14/11 kl. 20:00 Mið 28/11 kl. 20:00 Mið 12/12 kl. 20:00
Mið 21/11 kl. 20:00 Mið 5/12 kl. 20:00
Spunasýningarnar vinsælu snúa aftur - engin sýning eins!
Fjallkonan fríð (Þjóðleikhúskjallarinn)
Lau 10/11 kl. 20:00 3.sýn Sun 11/11 kl. 17:00 4.sýn
Fjallkonan skoðuð á fullveldisafmæli
leikhusid.is | midasala@leikhusid.is | 551 1200
Elly (Stóra sviðið)
Fim 8/11 kl. 20:00 aukas. Sun 18/11 kl. 20:00 171. s Lau 1/12 kl. 20:00 176. s
Fös 9/11 kl. 20:00 164. s Fim 22/11 kl. 20:00 172. s Sun 2/12 kl. 20:00 177. s
Sun 11/11 kl. 20:00 aukas. Fös 23/11 kl. 20:00 173. s Fim 6/12 kl. 20:00 178. s
Fim 15/11 kl. 20:00 aukas. Sun 25/11 kl. 20:00 174. s Fös 7/12 kl. 20:00 179. s
Lau 17/11 kl. 20:00 165. s Fim 29/11 kl. 20:00 175. s
Stjarna er fædd.
Allt sem er frábært (Litla sviðið)
Lau 10/11 kl. 20:00 19. s Fös 23/11 kl. 20:00 21. s
Lau 17/11 kl. 20:00 20. s Fös 30/11 kl. 20:00 22. s
Gleðileikur um depurð.
Kvenfólk (Nýja sviðið)
Fim 22/11 kl. 20:00 1. s Lau 1/12 kl. 20:00 6. s Sun 16/12 kl. 20:00 11. s
Fös 23/11 kl. 20:00 2. s Fös 7/12 kl. 20:00 7. s Fim 20/12 kl. 20:00 aukas.
Lau 24/11 kl. 20:00 3. s Lau 8/12 kl. 20:00 8. s Fös 21/12 kl. 20:00 aukas.
Sun 25/11 kl. 20:00 4. s Fim 13/12 kl. 20:00 9. s Fös 28/12 kl. 20:00 12. s
Fös 30/11 kl. 20:00 5. s Fös 14/12 kl. 20:00 10. s Lau 29/12 kl. 20:00 13. s
Drepfyndin sagnfræði með söngvum.
Tvískinnungur (Litla sviðið)
Fös 9/11 kl. 20:00 Frums. Sun 18/11 kl. 20:00 3. s Sun 25/11 kl. 20:00 5. s
Fim 15/11 kl. 20:00 2. s Fim 22/11 kl. 20:00 4. s Lau 1/12 kl. 20:00 6. s
Ást er einvígi.
Jólaflækja (Litla sviðið)
Lau 24/11 kl. 13:00 1. s Lau 1/12 kl. 13:00 3. s Lau 8/12 kl. 13:00 5. s
Sun 25/11 kl. 13:00 2. s Sun 2/12 kl. 13:00 4. s Sun 9/12 kl. 13:00 6. s
Litrík jólasýning fyrir þau yngstu.
Rocky Horror (Stóra sviðið)
Lau 10/11 kl. 20:00 66. s Lau 24/11 kl. 20:00 68. s
Fös 16/11 kl. 20:00 67. s Fös 30/11 kl. 20:00 69. s
Sýningum lýkur í nóvember.
BORGARLEIKHÚSIÐ
Kynntu þér nýjan tapas-matseðil Leikhúsbarsins
á borgarleikhus.is
Miðasala | 568 8000 | borgarleikhus.is
Atvinna