Morgunblaðið - 23.01.2019, Blaðsíða 10

10 FRÉTTIRInnlent
MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 23. JANÚAR 2019
Ljósmyndir Rutar og Silju
Skipholti 31 • 105 Reykjavík • Sími 568 0150
Opið virka daga 10-17 • www.rut.is • Ljósmyndir Rutar og Silju
Fyrir ökuskírteinið,
passann, ferilskrána o.fl.
Góð passamynd
skiptir máli
Engar tímapantanir
Skjót
og hröð
þjónusta
Óseyrarbraut 12, 220 Hafnarfirði | Klettagörðum 5, 104 Reykjavík | stolpigamar@stolpigamar.is
Gámaleiga
Er gámur lausnin fyrir þig?
Við getum líka geymt gáminn fyrir þig
568 0100
stolpigamar.is
HAFÐU
SAMBAND
Búslóðageymsla z Árstíðabundinn lager z Lager z Sumar-/vetrarvörur
Frystigeymsla z Kæligeymsla z Leiga til skemmri eða lengri tíma
Baldur Arnarson
baldura@mbl.is
Tæplega tvöfalt fleiri innflytjendur
voru á íslenskum vinnumarkaði í
september en í sama mánuði 2014.
Þá hefur þeim fjölgað um rúm 50%
frá janúar 2016.
Þetta má lesa úr tölum Hagstofu
Íslands um aldur, kyn og uppruna
innflytjenda. Vekur athygli að hátt
hlutfall þeirra er á miðjum aldri.
Rúmlega 40.500 innflytjendur
voru á vinnumarkaði í september
sem er metfjöldi. Til dæmis voru
þeir um 4.600 fleiri en í apríl í fyrra-
vor. Fjölgaði þeim því um tæplega
þúsund á mánuði. Af þessum 40.500
voru 23.155 karlar og 17.379 konur.
Hlutfall karla var því 57%.
Það eitt er athyglisverð stað-
reynd. Með því er körlum að fjölga
hraðar en konum á Íslandi. Mögu-
lega bíða einhverjir þessara karla
þess að fjölskyldur þeirra komi til
landsins og sameinist þeim.
Hefur Karl Sigurðsson, sérfræð-
ingur á Vinnumálastofnun, bent á að
slík sameining sé líkleg.
Fimmti hver er innflytjandi
Samtals voru rúmlega 164 þúsund
launþegar með íslenskan bakgrunn í
september en 40.500 innflytjendur.
Með því var hlutfall innflytjenda á
íslenskum vinnumarkaði um 20%.
Ólafur Már Sigurðsson, sérfræð-
ingur á Hagstofunni, segir tölurnar
sóttar í staðgreiðsluskrá. Launþeg-
arnir séu taldir með óháð því hvort
þeir hafi lögheimili á Íslandi eða
ekki. Hér er því farin önnur leið en í
mánaðarlegri vinnumarkaðsrann-
sókn Hagstofunnar. Þar eru ein-
göngu teknir með einstaklingar sem
hafa lögheimili á Íslandi. En þeir
eiga t.d. rétt á atvinnuleysisbótum.
Vinnumarkaðsrannsóknin byggist
á svörum þátttakenda í reglubundn-
um könnunum og segir Ólafur Már
aðspurður að mögulega hafi það
áhrif á rannsóknina að erfiðara sé að
ná til erlendra launþega. Margir
þeirra starfa til dæmis í byggingar-
iðnaði og ferðaþjónustu. Vinnutími í
þeim greinum kann að vera lengri
hjá innflytjendum en hjá íslenskum
ríkisborgurum að jafnaði. Þetta gæti
aftur haft áhrif á mælda lengd
vinnuvikunnar á Íslandi. Ekki síst
með hliðsjón af því að innflytjendum
hefur fjölgað hratt.
„Þetta er eitt af vandamálunum
við vinnumarkaðsrannsóknina. Inn-
flytjendum fjölgar enda ört sem
hlutfall af vinnumarkaðnum. Við eig-
um erfiðara með að ná í útlendinga
en innlenda,“ segir Ólafur Már.
Samkvæmt vinnumarkaðsrannsókn
Hagstofunnar hefur meðalvinnutími
Íslendinga á viku styst töluvert á
öldinni. Munar þar einkum um að
vinnuvikan hjá körlum hefur styst
um 15% á öldinni. Vinnuvikan á Ís-
landi er þó enn töluvert lengri en
annars staðar á Norðurlöndum.
50% fjölgun innflytjenda í vinnu frá 2016
 Um 40.500 innflytjendur voru á íslenskum vinnumarkaði í september  Tvöfalt fleiri en 2014
 Sex af hverjum tíu eru karlar  Mögulega eiga fjölskyldur margra karla eftir að sameinast hér
Aldur og fjöldi innflytjenda á vinnumarkaði
Fjöldi í september 2018
eftir aldri og kyni
3.197
innflytjendur 55 ára
og eldri voru starf-
andi í september
2018 sem er 7,9%
af heildarfjölda
innflytjenda á
vinnumarkaðinum
14.147
innflytjendur 40
ára og eldri voru
starfandi í sept.
2018 sem er 35%
af heildarfjölda
8.000
7.000
6.000
5.000
4.000
3.000
2.000
1.000
0
40
30
20
10
0
Karlar Konur
Á Íslandi Erlendis
Karlar Konur
Heimild: Hagstofa Íslands
Fjöldi starfandi í september
2005 til 2018, þúsundir innflytjenda
Kynjaskipting
September 2018
Lögheimili
September 2018
Yngri en 15 ára 15-19 ára 20-24 ára 25-29 ára 30-34 ára 35-39 ára 40-44 ára 45-49 ára 50-54 ára 55-59 ára 60-64 ára 65-69 ára 70 ára og eldri
’05 ’06 ’07 ’08 ’09 ’10 ’11 ’12 ’13 ’14 ’15 ’16 ’17 ’18
630
2.478
3.186
2.641
2.272
1.861
1.637
1.170
852
444
586
2.749
4.507
3.938
3.344
2.704
2.149
1.429
948
567
1.216
56
5.227
7.693
6.579
5.616
4.565
3.786
2.599
1.800
1.011
300
86
Alls
40.534
Alls
40.534
57%
83%
43%
17%
41
16
2324
12
Guðrún Erlingsdóttir
ge@mbl.is
„Þessi niðurstaða sýnir það að með
því að ná utan um flókin verkefni
og ýta aðgerðum í framkvæmd þá
náum við árangri,“ segir Svandís
Svavarsdóttir heilbrigðisráðherra,
sem í gær lagði fram á ríkisstjórn-
arfundi upplýsingar frá landlækn-
isembættinu um 14% samdrátt milli
áranna 2017 og 2018 í ávísunum
lækna á lyf sem leitt geta til ávana
og fíknar. Svandís segir að mest
hafi fækkunin verið í ópíóíðalyfjum,
sem eru sterk verkja- og róandi lyf,
og methýlfenidat, sem eru örvandi
lyf. Ávísanir á
slík lyf höfðu
aukist á hverju
einasta ári frá
2008 fram til
2017.
„Árum saman
vorum við búin
að horfast í augu
við vandamálið
og það var löngu
tímabært að
kalla alla að borðinu; lyfsala, heil-
brigðisstarfsfólk, Rauða krossinn
og fleiri til þess að lista upp hverju
við gætum beitt til þess að stemma
stigu við misnotkun á fíkni- og
ávanabindandi lyfjum,“ segir Svan-
dís og bendir á að vakning hafi orð-
ið hjá læknum og starfshópur sem
hún skipaði hafi skilað tillögum að
aðgerðum í maí 2017.
Í kjölfarið hafi ný reglugerð sem
miðaði að því að veita læknum
meira aðhald í lyfjaávísunum og
stuðla að öruggari lyfjanotkun verið
sett sem og takmörk á ávísanir
ávana- og eða fíknilyfja við 30 daga
notkun í senn. Skilyrði voru sett
um að lyfjaskírteini væru til staðar
við ávísun lyfja í ákveðnum lyfja-
flokkum og að einstaklingar sem
leystu út slík lyf sýndu persónuskil-
ríki.
14% fækkun ávísana á
fíkni- og ávanalyf milli ára
 Vakning hjá læknum og tillögur starfshóps skiluðu árangri
Svandís
Svavarsdóttir