Skessuhorn - 17.01.2007, Blaðsíða 12

12
MIÐVIKUDAGUR 17. JANÚAR 2007
gBESS|jIii©EH
Prufan stóð í tíu ár
Rætt við Gunnar Björnsson sem nú hættir verslunarrekstri í Búðardal
í Búðardal hafa hjónin Gunnar
Björnsson og Erla Sigurðardóttir
rekið verslunina Dalakjör um tíu
ára skeið. Börnin þrjú eru flogin úr
hreiðrinu og hjónin hafa lítið tekið
sér frí undanfarinn áratug. Nú eru
þau komin að vegamótum í lífi
sínu, þar sem rekstur verslunarinn-
ar og húsnæði hefur verið selt.
Dalakjör er verslun þar sem flest
fæst, eins og tíðkaðist í kaupfélög-
unum í gamla daga. I einu rými
gefur að líta kjöt, brauð, matar-
stell, vefnaðarvöru, gúmmískó
með hvítum sóla og ýmis mat-
vinnslutæki tróna yfir öllu. Enda er
raunin sú að margir Dalamenn tala
enn um að fara í „kaupfélagið" og
ferðamönnum finnst sem þeir
komi inn í töfraheim, þegar komið
er inn fýrir dyrnar. Svona verslanir
þekkjast ekki lengur úti í hinum
stóra heimi.
Blaðamaður Skessuhorns brá sér
í heimsókn í vikunni sem leið,
heilsaði upp á granna sína í Dölum
og settist jafhframt inn á kontór-
inn hjá Gunnari matreiðslu- og
verslunarmanni í Dalakjör. Hann
er ættaður af Vesturlandi, móður-
ættin úr Dölum, föðurættin frá
Hítardal á Mýrum.
ílengdist við
bakka Laxár
„Þó ég eigi ættir að rekja hingað,
var það ekki ástæðan fýrir því að ég
flutti í Dalina fýrst,“ byrjar Gunn-
ar. „Móðir mín var ráðskona í
veiðihúsinu við Laxá hér í Dölum í
mörg ár. Eg lærði matreiðslu og
þegar ég útskrifaðist 1973 vildi
hún hætta í ráðskonustarfinu. Við
gerðum samkomulag um að við
ynnum þarna bæði, ég við mat-
reiðsluna og hún með aðra þjón-
ustu í húsinu. Eg hvarf síðan til
annarra verkefna. En þegar Pepsí
Cola tók ána á leigu var mér boðið
starfið að nýju og sló til árið 1975.
Þar var ég í tuttugu og þrjú ár en
bjó alltaf í Reykjavík á veturna. Við
hjónin vorum þarna með börnin
okkar, öll þessi sumur. Svo þau eru
eiginlega, að hálfu leiti að minnsta
kosti, alin upp á bakka laxveiðiár."
Breytt til
Á meðan Gunnar vann í veiði-
húsinu á sumrin var verslunin
Dalakjör rekin í Búðardal. Hann
hafði hins vegar ekkert frekar
hugsað sér að fara að stunda versl-
un sjálfur.
„Þegar allt var til sölu, húsið og
reksturinn ákváðum við hjónin að
prófa þetta í eitt ár,“ segir Gunnar
og bætir við: „Sú prufa stóð í tíu ár.
Þegar við tókum við var ýmislegt
gert hér, bæði á planinu fýrir utan
og eins við húsið. Eg fór í samstarf
við Olíufélagið Essó um að laga til
í kringum eldsneytistankana hér
úti, skipt var um jarðveg, steypt
upp og einu og öðru breytt innan
dyra. Eg byggði glerskála við búð-
ina þar sem viðskiptavinir geta sest
niður því sala á mat hefur alltaf
verið stunduð hér, bæði grill og oft
einnig súpa dagsins. Það voru ekki
allir bjartsýnir á að þetta myndi
ganga. Ymsir voru með hrakspár,
en sem betur fer hafa þær ekki
gengið eftir.“
Húsnœði Dalakj'órs í Búðardal hefur tekið stakkaskiptum í tíð Gunnars.
Afköst Sementsverksiniðjunnar
aukin verulega
Sementsverksmiðjan á Akranesi.
Á næstu mánuðum mun stjóm
Sementsverksmiðjunnar á Akranesi
taka ákvörðun um hvort ráðist
verði í breytingar á verksmiðju fé-
lagsins sem auka munu framleiðslu-
getu hennar um allt að 50%. Að
sögn Gunnars H. Sigurðssonar
framkvæmdastjóra Sementsverk-
smiðjunnar hefur undirbúnings-
vinna staðið yfir að undanförnu í
samvinnu við danskan framleið-
enda búnaðar verksmiðjunnar.
A síðasta ári vom framleidd um
140 þúsund tonn af sementi í verk-
smiðjunni og miðast hugmyndir nú
við að auka framleiðslugetu hennar
í yfir 200 þúsund tonn á ári. Verði
af framleiðsluaukningu í verksmiðj-
unni munu framkvæmdir við breyt-
ingar taka um 10 mánuði og reikn-
að er með að kostnaðurinn verði
um 150 milljónir króna. Verði af
framkvæmdum gæti þeim því verið
lokið næsta vor. Þá verður fram-
kvæmdum hagað á þann veg að ekki
komi til framleiðslustöðvunar hjá
verksmiðjunni enda efdrspum mik-
il að sögn Gunnars.
Ekki er um eiginlega stækkun
verksmiðjunnar að ræða heldur
aukningu á afköstum núverandi
búnaðar. Stærsta breytingin felst í
stækkun á rafsíu við brennsluofin
verksmiðjunnar og við það er talið
að rykmagn í útblæstri verksmiðj-
unnar lækki um tvo þriðju eða úr
100 millgrömmum á normal-
rúmmeter í 30 milligrömm.
Gunnar segir að stöðug aukning
hafi verið í sölu sements á undan-
fömtun árum í réttu hlutfalli við
aukna þenslu í íslensku efhahagsh'fi
og markmiðið með ffamleiðslu-
aukningunni sé að tryggja bygging-
ariðnaðinum nægt ffamboð af sem-
enti. Mikil efdrspum efrir sementi
víða í Evrópu hafi að undanfömu
leitt tíl verðhækkana. Og nefhir
hann í því sambandi að sements-
verð hafi hækkað um 25% í Dan-
mörku á einu ári og það sé tvöfalt
meiri hækkun en orðið hefur á ís-
lensku sementi á sama tímabili.
Starfsmenn Sementsverksmiðj-
unnar em í dag 44 að tölu en verða
um 50 ef ráðist verður í þessar
breytingar.
Strompur Sementsverksmiðj-
trnnar er helsta kennileitið á Akra-
nesi og útblástur hans veðurviti
margra. Gunnar segir að þrátt fýrir
að rykmagn í útblæstri muni
minnka umtalsvert við fýrirhugaðar
breytingar verði engin breyting á
útblæstrinum sjálfum enda er hann
að mestu vatnsgufa sem áffam mun
berast um strompinn.
HJ
Gunnar Björnsson í Dalakj'ór, að jálfsögðu í kokkagallanum.
Eins og kaupfélagsbúð
Það er nokkuð sérstakt að koma
inn í Dalakjör. Óneitanlega minnir
búðin blaðamann á ýmsar þær
kaupfélagsverslanir sem inní var
komið á bernskuárum.
„Það er enn talað um kaupfélag-
ið,“ segir Gunnar kíminn, „enda
margt hér sem minnir á gamla
tíma og skipulag verslana í þá daga
þótt vörurnar séu nýjar. Ferða-
mönnum finnst gaman að koma
hingað inn og gramsa og margir
taka andköf yfir „Horninu" sem
við köllum svo, þar sem við höfum
komið vefnaðarvörunni fýrir. Þetta
er að flestu leiti eins verslun og sú
sem við keyptum, að undanskilinni
matsölunni.“
Bónus breytti litlu
Töluverðar breytingar hafa orð-
ið á umhverfí verslunar í Búðardal.
Þegar Gunnar og Erla hófu sinn
verslunarrekstur, fyrir tíu árum
síðan, voru fleiri verslanir starf-
andi, eins og Ásubúð og bakarí,
sem ekki eru lengur við líði.
„Þegar bakaríið hætti, fórum við
að baka brauð,“ heldur Gunnar
áfram. „Það gekk ekki að hafa Dal-
ina brauðlausa, þótt enginn lifi á
brauði einu saman, eins og þar
stendur. En við erum eina mat-
vöruverslunin hér og mér fannst
okkur bera skylda til að þjóna vel
okkar svæði.“
Talið berst að lágvöruverslunum
og hvort tilkoma þeirra hafi breytt
einhverju í rekstri Dalakjörs sem
eðli málsins samkvæmt getur ekki
keppt við slík veldi.
„Það kom mér á óvart hvað til-
koma Bónuss í Borgarnesi breytti
litlu hér hjá okkur,“ heldur Gunn-
ar áfram. „Auðvitað fann ég fýrir
þessu í sumum vöruflokkum, en
ekkert sem skipti miklu máli. Eg
skipti engu út, en lagði bara meiri
áherslu á aðra hluti í staðinn.“
Aldrei firí
Margir sjálfstæðir atvinnurek-
endur finna fýrir því að lítill tími
gefst til að sinna fjölskyldu sinni
og öðrum hugðarefnum. Erfitt er
að komast ffá í lengri tíma og hjá
Erlu og Gunnari hefur þetta ekk-
ert verið öðruvísi. Núna þegar
búið er að selja verður annað uppi
á teningnum.
„Lengsta frí sem við Erla höfum
átt saman, voru tvær vikur sem við
tókum síðasta vor þar sem við
fengum góða manneskju til að
leysa mig af við matargerðina.
Annars hafa þetta verið 3-4 dagar
sem við höfum getað tekið saman.
Við höfum verið að fara sitt í
hvoru lagi. Það verður yndislegt að
komast saman í langt frí. Kíkja á
börnin og barnabörnin. Mig
hlakkar mikið til.“
Saknar Dalamanna
Þegar einhver hefur verið svona
lengi við eigin rekstur gæti hvarfl-
að að manni að margs verði að
sakna þegar honum verður hætt.
Ekki er þó svo að heyra á Gunnari.
„Eg verð afskaplega feginn og ég
held að það eigi við okkur bæði.
Við höfum aldrei átt hér heimili
þótt lítil íbúð sé uppi á efri hæð-
inni. Það hefur eiginlega verið
svefnstaður. Heimili okkar hefur
verið í Reykjavík. Hinsvegar mun
ég sannarlega sakna margra í hópi
fólksins hér. Dalamenn eru gott
fólk sem gott er að eiga samneyti
við og margt jákvætt hefur gerst
sem geymist áfram í minningunni.
Lán okkar hefur verið hversu gott
starfsfólkið er og tryggð þess við
okkur. Það hefur hinsvegar ekkert
verið ákveðið hvað við tökum okk-
ur fýrir hendur þegar þessum kafla
lýkur. Tíminn leiðir það bara í ljós.
Það er mál til komið að við ljúkum
þessari prufu, sem við hófum fýrir
tíu árum,“ sagði Gunnar Björnsson
matreiðslu- og veitingamaður að
lokum.
Blaðamaður bregður sér í búð-
ina á leiðinni út. Fær sér kaffi í
boði eigandans og sest við borð til
að hlýða á sögurnar úr Dölunum.
Heyrir á Dalamönnum að þeir
komi til með að sakna matarins
sem Gunnar hefúr eldað fýrir þá
mörg undanfarin ár. Þakkað er fyr-
ir sig og haldið á Brekkuna sem
býður snjóþung og sambandslaus.
BGK