Morgunblaðið - 11.06.2019, Blaðsíða 10

10 FRÉTTIRInnlent
MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 11. JÚNÍ 2019
Rafstilling ehf
Dugguvogi 23, 104 Reykjavík, sími 581 4991, rafstilling@rafstilling.is • Opið mán.-fim. 8-12 og 13-18, fös. 8-14
Hröð og góð þjónusta um allt land
Startar bíllinn ekki?
Við hjá Rafstillingu leysum málið
Einnig getum við úvegað
startara og alternatora
í allskonar smávélar
frá Ameríku
Rafstilling ehf er sérhæft verkstæði
í alternator og startaraviðgerðum.
Við höfum áratuga reynslu í
viðgerðum fyrir einstaklinga
og fyrirtæki.
Verkstæðið er með öll nauðsynleg
tæki og tól til þessara verka.
Allir viðgerðir hlutir eru prófaðir í
prufubekk til að tryggja að allt sé
í lagi. Þeim er einnig skilað
hreinum og máluðum.
Áratug
a
reynsla
Jón Birgir Eiríksson
jbe@mbl.is
38% hjúkrunarfræðinema töldu sig
vera að miklu eða mjög miklu leyti
útbrunnin vegna námsins að því er
fram kemur í frumniðurstöðum
gagnaöflunar meðal hjúkr-
unarfræðinema sem útskrifuðust ár-
ið 2018 úr Háskóla Íslands og Há-
skólanum á
Akureyri. Með-
alstreitustig voru
17,8 á PSS-
skalanum (Per-
ceived Stress
Scale). 7% fundu
fyrir lítilli streitu
(0-10 stig), 62%
fundu fyrir miðl-
ungs streitu (11-
20 stig) og 31%
fundu fyrir mikilli streitu (21-42
stig). Þeir nemendur sem höfðu ver-
ið sjúkraliðar áður en þeir hófu nám
í hjúkrunarfræði fundu marktækt
fyrir minni streitu en aðrir.
82 af 116 tóku þátt í rannsókninni
og svarhlutfall var 71%. Flestir þátt-
takenda voru á aldrinum 25-29 ára
og langflestir unnu 10-30% starf við
hjúkrun samhliða námi. Ekki var
marktækur munur á streitustigum
eða kulnun milli nemenda í HÍ og
HA.
Fyrstu árin viðkvæmt tímabil
Erlendar rannsóknir sýna að
fyrstu 12-24 mánuðir í starfi nýút-
skrifaðra hjúkrunarfræðinga séu
viðkvæmt tímabil þegar sýn þeirra á
starfinu mótist og hafi áhrif á þá
ákvörðun að starfa við hjúkrun í
framtíðinni.
Einnig sýna rannsóknir að verk-
legur hluti námsins sé talinn sér-
staklega streituvaldandi. Þá þurfi
hjúkrunarfræðinemarnir oft að tak-
ast á við flókin heilbrigðisvandamál
t.d. sjúklinga með mikla verki, sjúk-
linga sem glíma við alvarleg veikindi
og deyjandi sjúklinga. Þá er streita í
verklegu námi líka talin vera vegna
þess að nemendur fari títt milli
deilda og þurfi stöðugt að laga sig að
nýju vinnuumhverfi.
Námstengd streita getur leitt til
kulnunar ef háskólanemar búa ekki
yfir þeim bjargráðum sem þarf til að
takast á við streituvalda, að því er
fram kemur í samantektinni. Náms-
tengd kulnun mældist hæst af þrem-
ur þáttum kulnunar, en hinir þætt-
irnir eru persónutengd kulnun og
kulnun tengd samnemendum.
Erlendar rannsóknir sýna að
kulnun í námi hefur áhrif eftir að
hjúkrunarfræðinemendur eru út-
skrifaðir. Kulnun hefur verið tengd
við lakari faglega færni í starfi eftir
útskrift, upplifun nemenda að þeim
finnast þeir ekki tilbúnir að takast á
við starfið og þá ákvörðun að hætta
að starfa við hjúkrun.
Kanna ýmsar hliðar málsins
Gagnaöflunin er fyrsti hluti rann-
sóknar þar sem tilgangurinn er m.a.
að skanna almenna streitu, streitu
tengda námi, kulnun, bjargráðum
við streitu, framtíðaráformum í
hjúkrun og bakgrunnsbreytur meðal
hjúkrunarfræðinemanna. Enn frem-
ur að kanna vinnu og vinnuumhverfi,
streitu og klunun, bjargráð við
streitu, aðlögun, starfsánægju, festu
í starfi, hversu krefjandi og faglegt
starfið er fyrstu þrjú árin eftir út-
skrift í þeim tilgangi að sjá hvaða
þættir í hjúkrunarnáminu og hjúkr-
unarstarfinu hafa áhrif á ákvörðun
ungra hjúkrunarfræðinga að hætta
að starfa við hjúkrun.
Að rannsókninni standa Birna G.
Flygenring, lektor og Herdís
Sveinsdóttir prófessor. Þá unnu þær
Rakel Dís Björnsdóttir og Salome
Jónsdóttir, lokaverkefni til BS-
gráðu úr gögnunum undir leiðsögn
Birnu.
38% töldu sig útbrunnin vegna námsins
 Kulnun meðal nýútskrifaðra hjúkrunarfræðinga  31% nemendanna fundu fyrir mikilli streitu
 Verklegi hlutinn sérstaklega streituvaldandi  Minni streita hjá þeim sem höfðu verið sjúkraliðar
Morgunblaðið/Golli
Kulnun 38% hjúkrunarfræðinema töldu sig vera að miklu eða mjög miklu leyti útbrunnin vegna náms síns.
Birna G.
Flygenring