Morgunblaðið - 29.08.2019, Blaðsíða 43

UMRÆÐAN 43
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 29. ÁGÚST 2019
Vatnagörðum 22 | 104 Reykjavík | Sími 585 8300 | sala@postdreifing.is | postdreifing.is
FJÖLPÓSTUR
SEM VIRKAR
*könnun Zenter apríl 2016.
61% landsmanna lesa fjölpóst
70% kvenna lesa fjölpóst
58% neytenda taka eftir tilboðum á
vöru og þjónustu í gegnum fjölpóst*
Dreifum sex daga vikunnar inn á 80.000 heimili
MARKHÓPURINN ÞINN BÍÐUR
EFTIR TILBOÐI FRÁ ÞÉR
Hafðu samband og við gerum þér tilboð í þá þjónustu sem þér hentar
Forysta Sjálfstæð-
isflokksins hefur sagt,
m.a. á opnum fundum
um orkupakkamálið,
að það sé varasamt að
festast í „bergmáls-
helli“ í umræðum líð-
andi stundar. Þessu
var beint til okkar
sem getum ekki fellt
okkur við innleiðingu
hins yfirþjóðlega og
íþyngjandi regluverks
orkupakkanna. En mikið má sá
hellir vera rúmgóður sem gleypir
auðveldlega yfirgnæfandi meiri-
hluta þjóðarinnar skv. skoð-
anakönnunum.
Flokksforystan segir að innleið-
ing op3 brjóti ekki í bága við
stjórnarskrá okkar. Þá er rétt að
minnast þess að innleiðing EES-
samningsins var á sínum tíma rétt-
lætt þannig að með „tveggja stoða
kerfinu“ bryti sá samningur ekki
gegn stjórnarskránni. Hvað op3
varðar eru þessar tvær stoðir ann-
ars vegar ESA, þ.e. eftirlitsstofnun
EFTA og þannig stoðin okkar, og
hins vegar ACER, orkustofnun
ESB og stoðin þeirra. Í Úlfljóts-
skýrslunni svokölluðu, sem heitir
„Áhrif innleiðingar þriðja orku-
pakka ESB í íslenskan rétt“ eftir
Rögnu Árnadóttur, stendur neðst í
1. mgr. kafla 4.4: „ESA tekur full-
an þátt í starfi ACER, þó án at-
kvæðisréttar“. Dæmi svo hver fyr-
ir sig um þetta „tveggja stoða
kerfi“ sem gætir þess að op3
stangist ekki á við stjórnarskrá
okkar.
Flokksforystan segir að engar
valdheimildir yfir orkumálum okk-
ar flytjist til ESB með innleiðingu
op3. Hér vísast fyrsta lagi til
næsta liðs hér fyrir ofan, þar sem
ESA, stoðin okkar í „tveggja stoða
kerfinu“, er svipt sínum valda-
heimildum í samstarfinu við
ACER. Þá gengur op3, ásamt með
næstu orkupökkum, beinlínis út á
að binda hendur ríkisvaldsins
þannig að því sé ekki leyfilegt að
hindra frjálst flæði orku milli
landa. Því verður ekki heimilt að
sporna á nokkurn hátt við
markaðslögmálunum, hvernig svo
sem þau munu henta
íslensku þjóðinni.
Orkupakkinn gerir
ríkisvaldinu ekki skylt
að leggja sæstreng
eins og flokksforystan
vænir okkur ranglega
um að halda fram. En,
ríkinu verður ekki
heimilt að hefta slíkar
framkvæmdir, ef og
þegar utanaðkomandi
aðilar (einkaaðilar)
vilja ráðast í verkið.
Flokksforystan
heldur því fram að
það sé óvissuferð og ógni jafnvel
EES-samningnum að hafna inn-
leiðingu op3 og vísa málinu þar
með til sameiginlegu EES-
nefndarinnar. Þess í stað býður
hún okkur upp á fyrirvara um
samþykki Alþingis áður en sæ-
strengur yrði lagður hingað og lát-
ið með það eins og slíkt sé nú
aldeilis ekki á dagskrá. Þessu er
haldið fram þrátt fyrir að sjálfur
EES-samningurinn feli í sér sér-
staka heimild til að fara fyrr-
nefndu leiðina. Þrátt fyrir að síð-
arnefnda leiðin hafi áður verið
reynd og gefist illa, sbr. kjötmálið
sem hefur kostað okkur milljarða í
skaðabætur skv. dómi. Og þrátt
fyrir að nú er komið í ljós að sæ-
strengsverkefnið hefur verið á döf-
inni í mörg ár, ekki síst af hálfu ís-
lenskra stjórnvalda og
Landsvirkjunar, ásamt ESB. Er-
lend risafyrirtæki, fleiri en eitt,
eru langt komin með undirbúning
og fjármögnun þessa verkefnis.
Jarðvegurinn fyrir þetta verkefni
heitir orkupakki 3 og 4 og 5.
Flokksforystan hefur haldið því
fram að okkar helstu lögspekingar
og álitsgjafar ríkisstjórnarinnar
styðji þessa leið innleiðingar op3
með fyrirvörum. Staðreyndin er þó
sú að þeir Stefán Már Stefánsson
og Friðrik Árni Friðriksson Hirst,
hafa í álitsgerð sinni og viðtölum,
m.a. hjá utanríkismálanefnd lýst
verulegum vafa á því að innleiðing
op3 standist stjórnarskrá okkar, að
vísun málsins til sameiginlegu
EES-nefndarinnar sé hin eina lög-
formlega leið til að hliðra okkur
hjá fullum áhrifum op3 og að þessi
innleiðing feli í sér valdaframsal til
ESB. Álitsgerð þeirra tveggja hef-
ur mjög verið afflutt í málflutningi
ráðherra Sjálfstæðisflokksins sem
og þingmanna og fylgismanna
þeirra.
Þá hefur flokksforystan haldið
því fram að orkuverð muni ekki
hækka hér á landi við þessa inn-
leiðingu. Jafnvel hafa verið keypt-
ar skýrslur sem halda hinu gagn-
stæða fram varðandi fyrri
orkupakka sem innleiddir hafa ver-
ið, þ.e. nr. 1 og 2. Það er nú lengi
hægt að hagræða forsendum í að-
keyptum skýrslum, en fyrir liggur
þó að fyrri orkupakkar leiddu til
kostnaðarauka með uppskiptingu
raforkufyrirtækja og með aðskiln-
aði framleiðslu- og flutningsaðila.
Afskekkt svæði hafa sérstaklega
orðið fyrir barðinu á þessu þó ekki
sé um það getið í áðurnefndum
skýrslum. Pakki nr. 3 mun hækka
flutningskostnað rafmagns. Sæ-
strengurinn mun tengja okkur við
orkunet þar sem ein grunnreglan
verður jöfnun kostnaðar milli
svæða. Tengingar við þennan
streng mun þar að auki kosta sitt
og er okkur sjálfum ætlað að bera
þann kostnað. Okkur nægir að líta
til nágranna okkar í Noregi eftir
fyrirliggjandi nöturlega reynslu í
þessu.
Forysta Sjálfstæðisflokksins
heldur því blákalt fram að sam-
þykktir landsfunda flokksins gegn
framsali yfirráða á auðlindum okk-
ar til ESB eigi ekki við um op3 og
notfæra sér þannig þá staðreynd
að op3 er ekki nefndur sérstaklega
í viðkomandi bókunum. Öllum er
þó ljóst að þarna var einmitt átt
sérstaklega við op3!
Loks hefur borið á því í um-
ræðunni að við, andstæðingar op3
og þeirra afleiðinga sem flokksfor-
ystan þrætir nú ákaft fyrir, séum
kallaðir hinum ýmsu nöfnum, m.a.
af ráðherrum. Segir það einhverja
sögu?
Lygar flokksins míns
Eftir Þorkel Á.
Jóhannsson »Mikið má sá berg-
málshellir vera rúm-
góður sem gleypir auð-
veldlega yfirgnæfandi
meirihluta þjóðarinnar.
Þorkell Á.
Jóhannsson
Höfundur er flugmaður.
Ríkisstjórn Íslands,
undir forsæti VG, hef-
ur ákveðið að nota 300
m.kr. úr ríkissjóði, sem
fara áttu í stuðning við
fátækustu ríki heims
til þess að koma til
móts við Bandaríkja-
menn, sem hyggjast
verja þúsundum millj-
óna króna til uppbygg-
ingar og viðhalds hern-
aðarmannvirkja á
Keflavíkurflugvelli. Varaforseti
Bandaríkjanna ákveður síðan að
heimsækja íslensk stjórnvöld að eig-
in sögn til þess að ræða hernaðar-
uppbyggingu á svæðinu og varnar-
þarfir. Forsætisráðherra og for-
maður VG – sem eru á móti þessu
öllu saman – getur þá allt í einu ekki
hitt varaforsetann, því formaðurinn
þarf að ávarpa þing norrænna verka-
lýðssamtaka, SAMAK, sem Alþýðu-
flokkur var og Samfylkingin er aðili
að, en VG ekki. Formaðurinn getur
því alls ekki komið til móts við vara-
forseta Bandaríkjanna né átt við
hann orðastað því hún kemur ekki
heim fyrr en daginn eftir að hann
hugðist fara. Þessi íslenski forsætis-
ráðherra kemst á forsíður heims-
pressunnar fyrir þessa
afstöðu, sem túlkuð er
sem andstaða hans við
stefnu USA á norður-
slóðum.
Nýr sendiherra
lætur að sér kveða
Þá kemur til kasta
nýs sendiherra USA á
Íslandi. Hann lætur frá
sér fara, að varaforset-
inn geti svo sem frestað
brottför sinni frá Ís-
landi um svo sem hálfan
sólarhring til þess að geta hitt for-
sætisráðherrann. Og hvað segir for-
sætisráðherrann? Fyrst hreint ald-
eilis hissa – svo mjög jákvæður. Vill
gjarna ræða við Pence um varnarmál
á norðurslóðum staldri hann við. Því-
líkur farsi! Þvílíkt umfjöllunarefni í
heimspressunni? Eða í áramóta-
skaupi á Íslandi? Gerist ekki betra.
Katrín sem
kemur og fer
Eftir Sighvat
Björgvinsson
Sighvatur
Björgvinsson
» Þessi íslenski
forsætisráðherra
kemst á forsíður heims-
pressunnar fyrir þessa
afstöðu.
Höfundur er fv. alþingismaður.
Allt of mörg mál
hafa verið til umfjöll-
unar síðustu vikur og
mánuði vegna aðstöðu-
mála grunnskólabarna
í borginni. Og ekki að
ástæðulausu enda
skólum lokað vegna
myglu og að auki eru
fyrirætlanir um að
loka skólum í sparnað-
arskyni. Þá á jafn-
framt að fresta nauðsynlegum fram-
kvæmdum í öðrum skólabyggingum
svo fátt eitt sé nefnt.
Óþarfa rask veldur
óþarfa áhyggjum
Þetta óþarfa rask veldur fólki
óþarfa áhyggjum sem hægt hefði
verið að koma í veg fyrir hefði fjár-
munum verið forgangsraðað í þágu
grunnþjónustu síðustu ár. Þegar
upplýsingar um húsnæði skóla eru
skoðaðar og rýnt er á einfaldan hátt
í þau samskipti sem hafa átt sér stað
milli þeirra sem tilheyra skólasam-
félaginu annars vegar og borginni
hins vegar kemur ljós að ekkert hef-
ur verið hlustað. Mætti í raun halda
því fram að borgaryfirvöld hafi
skellt skollaeyrum við öllum þeim
viðvörunum sem bæði starfsfólk og
foreldrar hafa komið með inn á borð
borgaryfirvalda af þessu tilefni.
Samtalið er á þann veg að skóla-
samfélagið kallar eftir því að á það
sé hlustað (og brugðist við) en við-
brögðin eru lítil sem engin.
Ekki flókin hagfræði
Þetta eru þættir sem skerða og
draga úr gæðum grunnþjónustu
sveitarfélagsins. Það er ekki boð-
legt. Á sama tíma og hundruð, ef
ekki þúsundir, milljóna
eru sett í ólögbundinn
verkefni hjá sveitarfé-
laginu, er þjónustu-
skerðing annars staðar.
Þetta er ekkert flókin
hagfræði. Núverandi
valdhafar gera iðulega
lítið úr því þegar rætt
er um að miklir fjár-
munir fari í ólögbundin
verkefni. Nokkur af
þessum verkefnum hef-
ur verið mikið í um-
ræðunni síðastliðna
mánuði sem allir ættu að þekkja.
Fyrir utan heimili
borgarstjóra
Nýjasta dæmið er í 101 Reykja-
vík, endurgerð Óðinstorgs, sem er
fyrir utan heimili borgarstjóra, en
það verkefni mun a.m.k. kosta rúm-
ar 300 milljónir. Framkvæmdin hef-
ur verið keyrð áfram á ógnarhraða
inni í borgarkerfinu á meðan grunn-
þjónusta hefur fengið að sitja á hak-
anum. Hvers vegna farið er strax í
slíkt verkefni á meðan skólasamfé-
laginu víða um borg blæðir er
óskiljanlegt.
Röð mannlegra mistaka?
Rekstur grunnskólanna er ein
mikilvægasta þjónusta sem sveit-
arfélög bera ábyrgð á. Útsvarsgreið-
endur í borginni hljóta því að spyrja
sig hvort um sé að ræða röð mann-
legra mistaka eða hvort forgangs-
röðun meirihlutans sé einfaldlega í
bakgarði borgarstjórans, í 101
Reykjavík.
Þá er jafnframt rétt að spyrja sig,
svona í ljósi alls þessa, hvort það
liggi raunverulega meira á að draga
úr eða hætta að bjóða upp á dýra-
afurðir í öllum skólum borgarinnar
áður en þaki er komið yfir höfuð
grunnskólabarna í borginni. Sú hug-
mynd fékk í það minnsta töluvert
meiri athygli meirihlutans í borginni
en öll áköll skólasamfélagsins um úr-
bætur.
Flestir, ef ekki allir sjá að for-
gangsröðunin er í besta falli undar-
leg en lítið virðist ætla að breytast í
þessum efnum.
Forgangsröðun 101
Eftir Egil Þór
Jónsson
Egill Þór Jónsson
»Útsvarsgreiðendur
hljóta því að spyrja
sig hvort um sé að ræða
röð mannlegra mistaka
eða hvort forgangs-
röðun sé einfaldlega í
bakgarði borgarstjór-
ans.
Höfundur er borgarfulltrúi
Sjálfstæðisflokksins.
egill.thor.jonsson@reykjavik.is