Skessuhorn - 22.04.2015, Side 24

24 MIÐVIKUDAGUR 22. APRÍL 2015
„Ég kann á flestan hátt mjög vel við
mig hérna á Fellsenda og í Dölun-
um. Nær allan minn starfsferil hef
ég verið í stjórnunarstöðum en það
er nýtt fyrir mig að hér ber ég alfar-
ið ábyrgð á rekstri heimilisins. Hér
get ég því ekkert skotið mér und-
an og vísað á einhvern annan,“ seg-
ir Jóna Helga Magnúsdóttir hjúkr-
unarforstjóri á hjúkrunarheimilinu
Fellsenda í Dölum. Hún kom þar
til starfa fyrir rétt rúmu ári frá Eir
hjúkrunarheimili í Reykjavík þar
sem hún vann frá árinu 1998. Þrett-
án árin þar á undan starfaði Jóna
Helga á Sjúkraskýlinu í Bolungar-
vík. Jóna Helga, sem er hjúkrun-
arfræðingur með geðhjúkrun sem
sérgrein auk stjórnunarmenntun-
ar, er fædd og uppalin á Hvamms-
tanga. Hún segir að Búðardalur sé
að mörgu leyti líkur sínum gamla
heimabæ í Húnaþingi vestra og að
hún kunni ágætlega við sig.
Íbúarnir frjálsir
ferða sinna
Eins og margir vita er Fellsendi
hjúkrunarheimili fyrir geðfatlaða.
Þar eru jafnan 26 heimilismenn víða
af landinu. Skrifstofa Jónu Helgu
er í eldri byggingunni á Fellsenda.
Í þeirri nýrri búa íbúar og þar er
deildarstjóri Bryndís Kristjánsdótt-
ir hjúkrunarfræðingur. Starfar hún
fjóra daga vikunnar og Jóna Helga
er þar á móti hina daga vikunn-
ar. „Hér eru íbúar það mikið veikt
fólk að búseta með stuðningi dug-
ar þeim ekki til að höndla sitt líf.
Sérstaða þessa heimilis er að það er
fjarri þéttbýli. Þetta er opið heimili
að því leyti að íbúarnir eru frjálsir
ferða sinna, geta farið inn og út eins
og þeir vilja en að sjálfsögðu óskum
við eftir að þeir séu innan dyra yfir
nóttina. Ákveðnir íbúar hér myndu
ekki ráða við það að búa í opn-
um rýmum í þéttbýlinu eins og til
dæmis á höfuðborgarsvæðinu þar
sem áreiti og freistingar eru meiri.
Ókostur við Fellsenda er staðsetn-
ing fjarri höfuðborginni þar sem
flestir aðstandendur íbúanna eru.
Aðstandendur tjá sig um að langt
sé hingað og segjast myndu koma
hingað oftar í heimsókn ef styttra
væri að fara.“ Jóna Helga segir að
samt sem áður líki mörgum dvölin
vel á Fellsenda. „Allflestir eru mjög
sáttir. Í sumum tilfellum er heim-
ilið hérna millilending meðan fólk
bíður eftir hentugu úrræði á höfuð-
borgarsvæðinu. Það er líka dálítið
um að fólk komi hingað til hvíldar-
innlagna. Þá í fjórar til átta vikur og
nokkrir ílengjast síðan.“
Mörgum liði betur í
minna rými
Aðspurð segir Jóna Helga að vax-
andi þörf sé á úrræðum fyrir unga
geðfatlaða í landinu, en íbúar á
Fellsenda tilheyra þó ekki þeim
hópi. „Þörfin er greinilega vaxandi.
Það er til dæmis ungt fólk sem hef-
ur verið í neyslu og er mikið skert af
henni. Þannig að það getur ekki séð
um sig sjálft eða höndlað sitt eigið
líf. Fleiri svona úrræði mun þurfa
innan ákveðins tíma. Hins vegar er
gallinn við Fellsenda að rýmið er
of stórt. „Í stærri rýmum þarf ekki
nema einn einstakling sem með
áreiti sínu skerðir lífsgæði annarra
íbúa. Minni einingar í kringum
kjarna þykja hentugri meðal ann-
ars vegna þess að með þeim er hægt
að deildaskipta. Slík úrræði eru
reyndar dýrari en það er samt trú-
lega framtíðin varðandi geðhjúkrun
þeirra sem þurfa varanlega vistun,“
sagði Jóna Helga Magnúsdóttir að
endingu. þá
Vaxandi þörf á úrræðum fyrir unga geðfatlaða

Spjallað við Jónu Helgu Magnúsdóttur hjúkrunarforstjóra á Fellsenda
Jóna Helga Magnúsdóttir kom til starfa á Fellsenda fyrir rúmu ári. Vinalegt umhverfi er á Fellsenda og heimilið vel í sveit sett.
Fólki gengur misjafnlega vel að finna
sér viðfangsefni og afþreyingu þegar
starfsævinni lýkur. Ásgeiri Samúels-
syni, íbúa við Leynisbraut á Akra-
nesi, hefur gengið það ágætlega. Eftir
að Ásgeir hætti að vinna fór hann að
skera út í tré og náði fljótlega góðu
valdi á útskurðarlistinni. Síðastliðinn
föstudag var yfirlitssýning á verkum
hans opnuð í Bókasafni Akraness og
verða þau til sýnis gestum safnsins
næstu vikurnar. Ásgeir hefur lengst
ævinnar verið á sjónum. Hann er Ís-
firðingur að uppruna en flutti sautj-
án ára gamall árið 1956 með foreldr-
um sínum til Akraness. Blaðamaður
Skessuhorns leit við á Leynisbraut-
inni á dögunum og spjallaði við sjó-
manninn og útskurðarmeistarann
Ásgeir Samúelsson.
Tíu sumur í sveit á
Snæfjallaströnd
Spurður um uppvöxtinn á Ísafirði
segir Ásgeir að hann hafi verið góður
en reyndar var hann í sveit á sumrin
alveg frá fjögurra ára aldri hjá frænd-
fólki í Lyngholti á Snæfjallaströnd.
„Ég fór þangað strax að vorinu með
Djúpbátnum Fagranesinu og kom
svo til baka með lömbunum þegar
leið á haustið. Þau fóru í sláturhús-
ið en ég í skólann. Ég var samfleytt
í sveit í tíu sumur á Snæfjallaströnd-
inni og undi mér þar vel. Tvö síð-
ustu sumrin fyrir vestan var ég svo
farinn að vinna fyrir mér. Þá var ég
með föður mínum í vinnu á Straum-
nesfjalli við radarstöðina sem þá var
byrjað að byggja. Fyrra sumarið vor-
um við hjá bandaríska verktakafyrir-
tækinu Hamilton og það seinna hjá
Íslenskum aðalverktökum. Á þessum
tíma var samt minnkandi vinna á Ísa-
firði. Bæði foreldrar mínir og afi og
amma fluttu til Akraness vorið 1956.
Það var leigður bátur frá Akranesi til
að ná í fólkið og búslóðina vestur.“
Fór í báta- og
trilluútgerð
Ásgeir segir að faðir sinn hafi feng-
ið vinnu í frystihúsi Heimaskaga en
sjálfur fór hann á sjóinn. „Ég byrj-
aði á báti hjá Ragnari gamla Frið-
rikssyni og var svo á nokkrum bát-
um þar til ég tók þátt ásamt tveim-
ur öðrum að stofna eigin útgerð.
Með mér voru Hafsteinn Engil-
bertsson og Birgir Jónsson. Við
keyptum saman trébátinn Reyni
AK 18 af útgerð í Vestmannaeyj-
um. Þann bát áttum við í nokk-
ur ár og okkur gekk ágætlega. Það
vel að við stækkuðum við okk-
ur og keyptum 150 tonna stálbát.
Þann bát keyptum við af útgerðar-
mönnum úr Garðinum en sá bát-
ur var upphaflega smíðaður fyrir
Þórð Óskarsson útgerðarmann á
Akranesi og hét þá Sólfari. Þegar
við keyptum þennan bát var Haf-
steinn reyndar kominn út úr út-
gerðinni hjá okkur Birgi. Hjá okk-
ur hélt báturinn Reynis-nafninu og
við gerðum hann út með ágætum
árangri í nokkur ár. Þá seldum við
hann austur á Hornafjörð. Þremur
mánuðum eftir að við seldum bát-
inn austur sökk hann. Hann var að
koma af síldveiðum þegar óhappið
varð, það var eins og kæmi á hann
gat. Í sölusamningnum var gert ráð
fyrir að kaupverðið yrði greitt á sjö
árum. Vegna skipsskaðans fengum
við peningana beint frá trygginga-
félaginu. Eftir það gerði ég út mína
eigin báta og átti alls fjórar trillur. Í
minni sjómennsku voru þetta þess-
ar hefðbundnu veiðar; á síld, línu,
net og handfæri. Aflabrögð voru
yfirleitt góð og til dæmis vorum við
oft að veiða vel á handfærin suður
með Eldey.“
Lærir líka af bókum
og Youtube
Síðustu ár starfsævinnar vann Ás-
geir í landi, mest við trésmíðar.
Hann fann sér síðan það frístunda-
gaman árið 2007 að skera út. Guð-
mundur Þorsteinsson frá Efri-
Hrepp var þá að leiðbeina með
tréskurð hjá Félagi eldri borgara
á Akranesi. Ásgeir fann sig strax
í handverkinu og hefur síðan far-
ið tvisvar á námskeið í útskurði
hjá Jóni Adolf Steinólfssyni lista-
manni. Þá hefur hann keypt sér
bækur um útskurð sem hann kallar
biblíurnar sínar. Hann segist blaða
í þeim stundum á kvöldin milli þess
sem hann horfir á sjónvarpið. „Svo
finn ég líka ýmislegt á Youtube
um útskurð. Þar eru handbrögð-
in sýnd mjög vel. Það er mjög gott
að hafa skemmtilega afþreyingu og
nauðsynlegt að hafa eitthvað fyrir
stafni. Aðalmálið hjá mér er að fara
í göngutúr á morgnana. Svo byrja
ég í útskurðinum eftir hádegi og er
í honum oft svona fram á fimmta
tímann,“ segir Ásgeir.
Næstu vikurnar geta gestir Bóka-
safns Akraness skoðað verk Ásgeirs.
„Halldóra í bókasafninu tók því
vel að sýna verkin mín. Þar koma
margir og það er ágætt að sýna þau
þar sem umferðin er,“ sagði Ásgeir
að endingu.
þá
Nauðsynlegt að hafa eitthvað fyrir stafni
- segir gamli sjómaðurinn og útskurðarmeistarinn Ásgeir Samúelsson
Ásgeir með útskurðarbækur, sem hann kallar biblíurnar sínar.
Ásgeir hefur líka skorið út klukkur.
Stálbáturinn Reynir AK sem Ásgeir gerði út með Birgi Jónssyni í nokkur ár en sá
bátur sökk skömmu seinna fyrir austan.
Skeiðar sem Ásgeir hefur skorið út.