Skessuhorn - 08.06.2016, Blaðsíða 19

MIÐVIKUDAGUR 8. JÚNÍ 2016 19
Frambjóðendur til forseta svara spurningum Skessuhorns
sinni mótar hins vegar embættið með sín-
um hætti. Ég hef lagt áherslu á að á komandi
árum eigi forsetinn að „horfa heim“ og fær-
ast nær fólkinu í landinu. Þetta verður meðal
annars gert með því að opna Bessastaði fyrir
öllum landsmönnum – bjóða alla velkomna
til Bessastaða. Um leið þarf forsetinn að huga
að hinum andlegu innviðum þjóðarinnar og
fást við þennan óróa og þessa skrýtnu tilfinn-
ingu sem hefur verið að grípa um sig í land-
inu allt allt of lengi. Forsetinn, hafi hann til
þess burði og þrek, getur stuðlað að meiri sátt
í þjóðfélaginu og hann getur stöðvað þöggun
um mikilvæg mál - verið í fararbroddi þess að
knýja á um umræðu, sem leiðir til athafna -
jákvæðra athafna í þágu lands og þjóðar.
3. Hvernig á forsetinn að haga synjunar-
valdinu? Ef hann á að taka mark á áskor-
unum, hversu hátt hlutfall kosningabærra
Íslendinga þarf þá að skora á hann?
Forseti skal beita svokölluðum málskotsrétti
af hófsemd og aðeins þegar um er að ræða
mál sem eru mikilvæg land og þjóð og eru
óafturkræf.
4. Finnst þér þurfa að breyta Stjórnarskrá
Íslands. Ef já, hverju vildir þú helst breyta?
Það á aldrei að kollvarpa stjórnarskrá lýð-
veldis. Breytingar kunna að vera nauðsynleg-
ar, líkt og 1995 þegar nýr mannréttindakafli,
sem styrkti stöðu og réttindi borgaranna, var
samþykktur. Það er eðlilegt framhald af þeim
breytingum að setja inn í stjórnarskrá rétt al-
mennings til að kalla fram þjóðaratkvæða-
greiðslur í ákveðnum málum.
5. Ertu trúuð/aður?
Já.
6. Trúir þú á líf eftir dauðann?
Upprisan er forsenda trúarinnar.
7. Hversu sýnilegur á forsetinn að vera á al-
þjóðavettvangi?
Forsetinn á að tala máli Íslands og gæta hags-
muna lands og þjóðar utan land og innan.
8. Ef þú kemst til valda, munt þú beita þér
í embættinu til að tala fyrir einhverjum
ákveðnum málum. (T.d. utanríkismálum,
mannréttindamálum, velferðarmálum eða
öðru?)
Forseti er fyrst og fremst forseti allra Íslend-
inga, en hann getur talað máli þeirra sem
eiga undir högg að sækja. Hann getur einn-
ig tryggt að raddir sem flestra Íslendinga fái
að heyrast en ekki aðeins raddir örfárra sem
hæst hrópa.
9. Er eitthvað sem Ísland hefur sem önnur
lönd hafa ekki? Þurfa Íslendingar að breyta
markaðssetningu landsins á einhvern hátt?
Ef já, hvar eigum við að leggja áherslurn-
ar?
Við eigum bókmenntirnar og menninguna,
náttúruna og síðast en ekki síst íslenska
tungu.
10. Hverjir eru þínir helstu kostir?
Reynsla og þekking á íslenskri stjórnsýslu,
stjórnmálum, menningu og listum. Kjarkur
að nýta reynsluna og þekkinguna til að taka
ákvarðanir af yfirvegun í erfiðum málum.
11. Hverjir eru þínir helstu veikleikar?
Ég læt aðra um dæma um það, en mínir gallar
ættu að vera öllum ljósir og engir leyndir.
12. Hvers vegna vilt þú verða forseti Ís-
lands?
Vegna þess að ég tel mig geta unnið þjóðinni
gagn.
13. Hvenær tókst þú ákvörðun um að bjóða
þig fram?
Stuttu áður en framboðsfrestur rann út.
14. Hvert yrði þitt fyrsta verk ef þú yrðir
kosin/n forseti?
Þakka fyrir mig.
15. Munt þú breyta áherslum í orðuveiting-
um forseta?
Það á alltaf að gæta ákveðinnar íhaldssemi við
orðuveitingar en við eigum að vera óhrædd
að veita þeim viðurkenningu sem unnið hafa
gott verk fyrir land og þjóð.
16. Hvaða forseti á lýðveldistímanum finnst
þér hafa skarað fram úr?
Hver með sínum hætti stóð vaktina af prýði.
17. Hvað er það sem þú ert stoltust/stoltast-
ur af að hafa gert á ævinni?
Að hafa lifað lífinu.
18. Hver eru þín helstu áhugamál?
Bridge, trjárækt, bókmenntir, náttúran og
dýr.
20. Hvaða staður á Vesturlandi finnst þér
fallegastur?
Fátt er fegurra en Snæfellsjökull.
Halla Tómasdóttir
1. Hverjir eru fjölskylduhagir þínir?
Ég er gift Birni Skúlasyni úr Grindavík,
hann er menntaður stjórnunarsálfræðingur
og heilsukokkur og rekur verslunina Nóa-
tún í Austurveri. Við eigum tvö börn, Tóm-
as Bjart 14 ára og Auði Ínu 12 ára.
2. Hvernig skilgreinir þú hlutverk Forseta
Íslands?
Forseti á að vera jákvætt afl sem getur sætt og
sameinað og verið farvegur fyrir vilja þjóð-
arinnar. Ég sé forseta sem leiðtoga sem leið-
ir samtal um stór mál er varða framtíð okk-
ar allra. Þá veitir forseti stjórnsýslunni einn-
ig ákveðið aðhald og er mikilvægur málsvari
lands og þjóðar á alþjóðlegum vettvangi.
3. Hvernig á forsetinn að haga synjunar-
valdinu? Ef hann á að taka mark á áskor-
unum, hversu hátt hlutfall kosningabærra
Íslendinga þarf þá að skora á hann?
Beiting málskotsréttarins á ekki að vera háð-
ur geðþótta forseta á hverjum tíma held-
ur tæki sem hann getur beitt í þágu þjóð-
arinnar þegar eindregið ákall hefur kom-
ið fram um beitingu málskots í mikilvægum
málum. Æskilegt er að rammi verði settur
um málskotsréttinn í stjórnarskrá en þangað
til er rétt að forseti setji sér nokkuð skýran
og málefnalegan ramma um beitingu hans
þar sem fyrirsjáanleiki er afar mikilvægur á
þessu sviði eins og í öllu stjórnarfari.
4. Finnst þér þurfa að breyta Stjórnar-
skrá Íslands. Ef já, hverju vildir þú helst
breyta?
Ég tel komna þörf á að breyta stjórnar-
skránni. Breið, þverpólitísk sátt þarf hins
vegar að vera um breytingar á stjórnarskránni
þar sem henni er ætlað að vera grundvall-
arrammi um samfélagið um ókomin ár og
standa vörð um grunngildi þess. Hún má þó
ekki standa í vegi nýrra viðhorfa og framfara.
Ég tel ráðlegast að breyta stjórnarskránni í
tveimur skrefum: Byrja á að ná sátt um ný,
umdeild ákvæði sem löngu er orðið tímabært
að fjallað sé um um í stjórnarskránni, svo
sem náttúruna, auðlindirnar og beint lýð-
ræði. Þegar það hefur tekist er rétt að færa
texta stjórnarskrárinnar í heild til nútímans
og skerpa á því sem óljóst hefur verið talið í
henni. Stjórnarskráin er í grunninn 19. ald-
ar skjal, margt í henni er torskilið öðrum en
löglærðum og jafnvel mótsagnakennt. Óljós
ákvæði um valdheimildir æðstu ráðamanna
svo sem forseta geta skapað hættu á að þeir
verði fyrirferðarmeiri en æskilegt er. Óvissa
um verkaskiptingu æðstu stjórnenda ríkisins
getur beinlínis verið hættuleg á viðsjárverð-
um tímum.
5. Ertu trúuð/aður?
Ég trúi því að hver manneskja eigi rétt á að
rækta sinn anda og sína sál með sínum hætti.
Við fjölskyldan erum í Þjóðkirkjunni.
6. Trúir þú á líf eftir dauðann?
Manneskjur lifa áfram í minningu samferða-
fólks síns og því tel ég mikilvægt að koma
fram af heiðarleika, réttlæti, umhyggju og
hlýju, þannig minningar vil ég að lifi eftir
minn dag og þannig sál vil ég vera.
7. Hversu sýnilegur á forsetinn að vera á
alþjóðavettvangi?
Nokkuð sýnilegur. Forseti getur gegnt mik-
ilvægu hlutverki í að kynna landið og koma á
framfæri því sem við höfum upp á að bjóða.
Þá tel ég einnig mikilvægt að forseti tali fyrir
því á alþjóðavettvangi að jafnrétti og mann-
réttindi séu í heiðri höfð og leggi sitt af
mörkum í þeim efnum. Það er mikilvægt að
hafa hugfast að forseti er þjónn og fulltrúi
þjóðarinnar og á fyrst og fremst að koma
fram sem slíkur á erlendum vettvangi.
8. Ef þú kemst til valda, munt þú beita þér
í embættinu til að tala fyrir einhverjum
ákveðnum málum. (T.d. utanríkismálum,
mannréttindamálum, velferðarmálum eða
öðru?)
Ég mun áfram leggja áherslu á þau málefni
sem ég hef unnið ötullega að í nær tvo ára-
tugi. Ég vil vinna að jafnrétti fyrir alla, öfl-
ugu og fjölbreyttu menntakerfi, og sköpun
og frumkvæði á öllum sviðum okkar samfé-
lags. Ég trúi því að þessi atriði skipti sköpum
fyrir bjarta framtíð okkar allra og ákvörðun
unga fólksins um að búa hér. Ég á mér þann
draum að Ísland verði fyrst til að brúa kynja-
bilið og fyrirmynd annarra þjóða í því að hér
fái allir jöfn tækifæri óháð kyni, aldri, bú-
setu, uppruna og fjárhagslegri stöðu.
9. Er eitthvað sem Ísland hefur sem önn-
ur lönd hafa ekki? Þurfa Íslendingar að
breyta markaðssetningu landsins á ein-
hvern hátt? Ef já, hvar eigum við að leggja
áherslurnar?
Við eigum geysimiklar auðlindir í landinu
okkar og náttúrunni. Hreint loft, vatn og
orka eru meðal okkar helstu auðlinda og
þær ber að standa vörð um, en ég tel okkar
stærstu auðlind vera fólkið, tungumálið og
menninguna. Við höfum heilmargt uppá að
bjóða fyrir þá sem vilja sækja okkur heim og
þannig getum við skapað verðmæti, en við
verðum að finna leiðir til þess að hér verði
byggð upp sjálfbær ferðaþjónusta sem ekki
ógnar samfélaginu okkar, náttúrunni, frið-
sældinni og öðrum þeim þáttum sem gera
okkur einstök og eftirsóknarverð. Við eig-
um að leggja áherslu á gæði í ferðaþjónustu
fremur en magn. Einungis þannig getum
við skapað starfsgrein sem ber arð til lengri
tíma litið, bæði efnahagslega og samfélags-
lega séð.
10. Hverjir eru þínir helstu kostir?
Ég er dugleg, heiðarleg og læt verkin tala.
Ég hef verið óhrædd að taka að mér verk-
efni og ábyrgð og þannig hef ég öðlast mikla
og fjölbreytta reynslu. Ég hef hæfileika til
að leiða fólk saman, sætta og sameina. Ég
hlaut heilbrigt uppeldi á venjulegu heimili
þar sem heiðarleiki, dugnaður og hlýja réðu
för og bý að góðri alþjóðlegri menntun og
starfs- og lífsreynslu frá Íslandi, Bandaríkj-
unum, Bretlandi og Norðurlöndum.
11. Hverjir eru þínir helstu veikleikar?
Sumum finnst ég eiga það til að tala of mik-
ið, enda er ég ekki mikið fyrir það að liggja
á skoðunum mínum, og einhverjum kann
að finnast ég full ákveðin. Ég hef líka heyrt
því fleygt að það sé ekki endilega heppilegt
fyrir forsetaframbjóðanda að hafa starfað í
viðskiptalífinu, ég er því ósammála. Ég tel
stjórnunarreynslu af hinu góða og sé það
sem ótvíræðan kost að þekkja til innviða
viðskiptalífsins til að geta veitt því hæfilegt
aðhald og hvatt það til jákvæðra umbreyt-
inga. Ég var ekki þátttakandi í vafasömum
verkefnum í aðdraganda hrunsins, nafn mitt
kemur hvergi fram í Rannsóknaskýrslu al-
þingis og ég hef aldrei átt aflandsreikninga.
12. Hvers vegna vilt þú verða forseti Ís-
lands?
Ég ákvað að gefa kost á mér í kjöri til forseta
Íslands vegna þess að í þessu mikilvæga hlut-
verki er hægt að gera gagn og koma góðu til
leiðar. Í þessu embætti er hægt að vinna að
hagsmunum heildarinnar þvert á alla flokka
og hagsmunaöfl. Ég veit að ég get gert mik-
ið gagn fyrir íslenska þjóð, bæði hér heima
og að heiman. Ég vil leggja mig fram um
að græða sárin í samfélaginu og byggja upp
traust á ný. Ég vil líka að við Íslendingar get-
um áfram verið stolt af okkar einstöku nátt-
úru, tungu og ríka menningararfi og verið
öðrum þjóðum fyrirmynd hvað varðar jafn-
rétti og sjálfbærni.
13. Hvenær tókst þú ákvörðun um að bjóða
þig fram?
Hugmyndin kviknaði fyrst fyrir tæpu ári
síðan þegar ungt fólk sem aðstoðaði mig við
ráðstefnuna „WE 2015 - samtal um brú-
un kynjabilsins“ setti fram þessa hugmynd.
Ég tel að þau hafi séð mikilvægi þess að tala
fyrir framtíðarmálefnum. Í byrjun desemb-
er var stofnuð áskorunarsíða á Facebook, en
það var ekki fyrr en að Ólafur Ragnar til-
kynnti í nýársávarpi sínu að hann hygðist
ekki gefa kost á sér að ég fór að hugsa mál-
ið af alvöru. Ákvörðun var svo tekin fyrstu
vikurnar í mars og framboð tilkynnt þann
17.mars.
14. Hvert yrði þitt fyrsta verk ef þú yrðir
kosin/n forseti?
Þakka kjósendum og stuðningsfólki mínu og
sjálfboðaliðum fyrir traustið. Síðan myndi
ég byrja strax að leggja línurnar fyrir fram-
tíðina, fyrir opnari Bessastöðum og fyrir ár-
legum Þjóðfundum um stór mál sem varða
framtíð okkar allra. Ég vil vera forseti sem
horfir til framtíðar og horfir til þess að virkja
þjóðina með sér í mótun hennar.
15. Munt þú breyta áherslum í orðuveit-
ingum forseta?
Ég er fylgjandi því að veita þeim viðurkenn-
ingu sem leggja sig fram um að láta gott af
sér leiða í okkar samfélagi og þá er ég fyrst
og fremst að hugsa um hvunndagshetjurnar
sem leggja mun meira af mörkum en hægt er
að gera ráð fyrir að starfið kalli á. Ég myndi
vilja hvetja fólk sérstaklega til þess að til-
nefna slíkar manneskjur, því þær eru sam-
félaginu okkar ómetanlegar. Ég myndi líka
vilja auka gagnsæi í störfum orðunefndar og
kynna þjóðinni ferlið.
16. Hvaða forseti á lýðveldistímanum
finnst þér hafa skarað fram úr?
Hver og einn forseti hefur haft sín sérkenni
og allir hafa staðið sig vel á sinn hátt. Ég
neita því þó ekki að forsetatíð Vigdísar á sér
sérstakan sess í hjarta mínu, kannski vegna
þess að ég var þá sjálf á mótunarárum og
hún var sterk fyrirmynd, en ekki síður vegna
þess að hún braut blað með því að vera kos-
in þjóðhöfðingi fyrst kvenna og tókst á ein-
stakan og einlægan hátt að gera embættið að
sínu.
17. Hvað er það sem þú ert stoltust/stoltast-
ur af að hafa gert á ævinni?
Ég er stoltust af börnunum mínum, ekkert
kemst í hálfkvisti við það. En ég er líka stolt
af því að hafa komið með virkum hætti að
uppbyggingu Háskólans í Reykjavík, að hafa
barist fyrir jafnrétti, ekki bara í orði held-
ur á borði, í verkefnum eins og Auði í krafti
kvenna og Auði Capital, og að hafa verið ein
af þeim sem leiddi Þjóðfundinn 2009, þar
sem slembiúrtak þjóðarinnar fékk tækifæri
til að ræða sín grunngildi og framtíðarsýn.
18. Hver eru þín helstu áhugamál?
Ég æfði handbolta og fótbolta í æsku, og
áhugi á íþróttum er allnokkur á heimilinu.
Sonur okkar æfir fótbolta og dóttir okk-
ar fimleika og við foreldrarnir verjum tölu-
verðum tíma með þeim í því. Ég var lengi
í kór og lærði á píanó og nýt fjölbreyttrar
tónlistar hvar sem tækifæri gefst. Við höf-
um öll gaman af ferðalögum og ýmiskonar
útivist og mér finnst fátt betra en að komast
uppí bústað þar sem næði gefst til að lesa.
Þá kunnum við öll vel að meta góðar stund-
ir við matarborðið í hópi vina og eiga með
þeim uppbyggilegar og fróðlegar samræður
um öll heimsins mál.
19. Hefur þú einhverja tengingu við Vest-
urland?
Pabbi minn fæddist í Skagafirði, en varð
snemma munaðarlaus og var orðinn vinnu-
maður í sveit 8 ára gamall. Hann kom í
Borgarfjörðinn 16 ára gamall og bjó þar í 2
ár og sagði alla tíð að Borgarfjörðurinn væri
einstakur í fegurð og að þar hefði sér liðið
best. Foreldrar mínir keyptu sér því sumar-
bústað þar og börnin mín og við öll eyddum
mörgum góðum stundum þar.
20. Hvaða staður á Vesturlandi finnst þér
fallegastur?
Það eru svo margir fallegir staðir á Vest-
urlandi að það er ekki einfalt að velja, en
mér hefur alltaf fundist einstaklega fallegt í
kringum Hreðavatn, við Norðurá og í sjálfri
Pardísarlaut.