Hlynur - 15.07.1986, Qupperneq 9

KEA
unum kippt undan útflutnings-
verslun félagsíns og horfðí nú
mjög ógnvænlega um sínn og
viðskipti minnkuðu óðum.
Stefndí í gjaldþrot þegar Hall-
grimur Krístínsson var ráðinn
kaupfélagsstjóri 1904.
Hallgrímur var stórhuga og
slyngur kaupsýslumaður og sá
að skjótt þurftí að bregðast víð.
Hann var kostaður tíl Danmerk-
urferðar þar sem hann kynntí
sér rekstur samvinnufYrirtækja
og Ieíddí það til skípulagsbreyt-
inga hjá KEA árið 1906. Þá var
pöntunarkerfið lagt niður en
opnuð skyldí sölubúð sem seldí
vörur á sanngjömu verðí en
félagsmönnum úthlutaður arð-
ur í hlutfalli víð viðskiptí sín.
Helming arðsins skyldí leggja í
stofnsjóð sem settar voru
ákveðnar reglur. Deíldarábyrgð-
ir vom felldar níður en ákvæðí
sett um „solídariska" ábyrgð
eða samábyrgð félagsmanna.
Deildirnar urðu þar með „kjör-
dæmí'' við kosningu fulltrúa á
aðalfund, en valdsvíð stjórnun-
ar og framkvæmdastjóra stór-
um aukið.
Nú fóru að gerast stórir hlutir.
Þegar á næsta ári eða 1907
kaupír félagið lóð Bjarna Eínars-
sonar, skipasmiðs þar sem nú
stendur aðal verslunar- og skrif-
stofuhús kaupfélagsíns, og áríð
1918 er næstum allt Grófargílíð
komið í eigu þess. Árið 1907
var líka reíst sláturhús við Torfu-
nesbryggju og sama ár var
innlánsdeíld stofnuð. Næsta ár
eða 1908 gekk KEA í Samband
ísl. samvinnufélaga, sem þá
hét að vísu Sambandskaupfé-
lag íslands.
Kreppa skellur yfir
í lok heimsstYrjaldarinnar
1914—1918 hækkaðí mjög verð
á útfluttri vöru. Hagur bænda
var því góður og þegar vöru-
skortur styrjaldaráranna var hjá
liðinn hefur efíaust einhver leyft
sér þann „munað" að kaupa
dálítið umfram brýnustu Iífs-
nauðsynjar. Getur hver séð
sjálfan sig í því efni. En 1920
kemur bakslagíð, þá verður
verðhrun á öllum afurðum og
stefndi nú í algert svartnætti
fyrir bændur og félag þeirra.
Sigurður Kristinsson haíðí
í hvtta húsintt
fremst t.h. er fyrsta
hús KEA. Myndín
er tehin um 1909
Eflaust hafa margir
satt hungur sitt
eftir heimsókn í
kjötbúð KEA. Þessi
mynd mun tekin
laust eftir 1960
Ostinum
pakkað.
Myndin er frá
um 1980.
HLYNUR 9