Hlynur - 15.07.1986, Qupperneq 47

lífeyrir
eyrissjóðí verkalýðshreYfingarinnar. Þannig tel
ég stöðuna vera í dag í lífeYrissjóðum
samvinnustarfsmanna. SamvínnuÍYrírtækin
greiða iðgjöld af öllum launum og eins hefur
þeírra hlutí íðgjaldsíns verið hækkaður úr 6% í
7%. Þessu reiknar verkalýðshreYfingin með að
ná í áföngum á nokkrum árum.
Reynt að látajafnt yfír alla ganga
— Taka lífeyrís er færð úr 67 ára aldrí til 70 ára.
Er ekki þarna komið aflan að því fólkí sem nú
er að hætta störfum og átti von á fullum lífeyrí
eftir eitt tíl tvö ár og gæti þá dregið úr vinnu. Þetta
fólk sér nú fram á, að þurfa að vínna fulla vinnu
næstu þqú árín, jafnvel heílsulítíð?
LífeYrisaldurínn er færður frá 67 ára tíl 70 ára,
eins og almennt gerist hjá lífeYrissjóðunum.
Þessi samræming er nauðsYnleg því að flestir
eiga réttindi í mörgum sjóðum. Þriggja ára
aðlögunartímí er hafður til að koma ekkí aftan
að því fólkí, sem hefur verið komið nálægt því
að fara á elIílífeYri.
— Nú hætta framkvæmdastjórar samvínnu-
hreyfíngarínnar við 65 ára aldur og að því að
sagt er á betrí lífeyri en almennt geríst. Hafa þeír
betrí kjör hjá lífeyríssjóðunum ?
Neí, þeír hafa algjörlega sömu kjör og aðrir
sjóðfélagar, bæði hvað varðar IffeYri og lífeYrís-
mörk. Að því marki sem þeír hætta fyrr eða
kunna að fá hærri lífeYrí, þá eru það alfarið
sérsamningar millí þeírra og fyrírtækjanna og þá
á kostnað fyrirtækjanna.
— Hver er grunnhugsunín að baki punktakerf-
inu?
Grunnhugsunin að bakí punktakerfinu er að
meta iðgjaldagreíðslur hvers árs og gefa þvf
punkta í hlutfalli við meðallaun. Þegar kemur að
því að meta IffeYrír eru punktarnír frá öllum
árunum lagðir saman og fundið meðaltal. Þanníg
er IffeYrírínn metínn út frá iðgjaldagreiðslum
allrar starfsævinnar, en ekki tilfallandi þeírra
kjara, sem fólk hefur seínasta starfsár, eíns og
áður var. Með þessu mótí getur fólk jafnvel
dregið úr vínnu seinustu árin, án þess að
lífeYririnn skerðist stórlega.
— Því eru punktar margfaldaðír með 1.8 til að
fá út upphæð lífeyrís?
TrYggingafræðingar lögðu til að fara þessa leíð
þ. e. að nota margfeldisstuðul til að reíkna gengi
stiganna, þannig að útkoman gefi hæfilegan
IífeYri míðaðan víð getu sjóðanna.
Lífeyrir ættí að skíptast jafn míílí hjóna
— Er þörf á því að greíða makalífeyri uns börn
ná 23 ára aldrí?
Þegar ákveðið var að greíða makalífeYri þar til
börn hafa náð 23 ára aldri, var einkum haft í
huga fjárhagslegur þungi af námskostnaðí barna
fram að þeim aldri.
— Er ekkí eðlílegt að makalífeyrír sé greiddur
til dauðadags t. d. eftir fímmtugt. Einkum eiga
konur oft vont með að fá sæmílega vínnu eílír
þann aldur ef þær eru ekkí þegar I starfi?
Þessu sjónarmíðí er mætt að nokkru leYti þ.
e. makí sem er orðinn fimmtugur fær skertan
IffeYrí tíl dauðadags.
- Væri ekki eðlilegt að lífeyrísréttur hjóna
væríjafn án tíllits tílþess hvort þeirra hefur unníð
fyrír honum?
Ég er þeirrar skoðunar að það sé mikið Réttlætismál
réttlætísmál að sá lífeYrisréttur sem hjón ávinna að hjón hafi
sér saman, skiptist jafnt á mílli þeirra og skráist jafnan
á nafn hvors fyrir sig án tíllíts til þess hvort þeirra Ufmmsrétt
vínnur fyrír réttindunum. I dag eru öll lífeYrísrétt- '
índí hjóna skráð á þann aðila, sem vinnur fyrir
þeim. Við skilnað skapast míkið óréttlætí, þegar
annar aðílínn fer með öll lífeYrísréttindín á sfnu
nafni. Þetta verður ekki leíðrétt nema allír
sjóðirnir geri það.
Þurfum fáa en stóra lífeyrisjóðí
— Sagt er að á síðasta landsþíngí LÍS hafi aðeíns
legíð fyrír drög að reglugerð lífeyríssjóðsíns og
því hafi menn ekkí veríð að samþykkja þá
skerðíngu sem nú er staðreynd. Hefði ekkí þurft
að kynna reglugerðina betur áður en frá henní
var gengið að fullu?
Á síðasta landsþingi LÍS lágu fYrír drög að
reglugerð. Þar komu fram og voru rædd og
skyrð öll þau meginatriðí í lífeYrisréttindum,
sem endanlega tóku gildí. Víst hefði veríð
æskílegt að geta kynnt þetta mál betur og fyrr,
en víð það varð ekki ráðíð. Endanleg afgreiðsla
var gerð í fullu samráði víð stjórn LÍS, eíns og
LlS þíng samþYkktí.
- Er ekkí allt þetta lífeyrissjóðakerfí aðeins
smákóngaveldiþar sem nokkur hundruð manns
rígheldur í úrelt vald?
Ég er þeírrar skoðunar að fækka þurfi lífeYris-
sjóðunum í fáa öfluga sjóðí. Samvinnustarfs-
menn hafa á öllum þíngum LÍS frá því það var
stofnað gert samþykkt um lífeYrísmál. Meðal
annars sem þar hefur verið samþykkt er sú
skoðun að stefna beri að því að það verði
eínungís einn IffeYrissjóður fyrir Samvínnustarfs-
menn. Ég er aftur á mótí þeirrar skoðunar að
ekki sé æskilegt að stefna að einum lífeYrissjóði
fyrír alla landsmenn. Áfangar í baráttunni fyrir
bættum lífeYri nást oft með því að eínum tekst
að ná samníngi um bætt kjör, sem aðrir fá svo
samníng um á eftír.
Starfsfólk
Samvínnalífeyrís-
sjóðsins f.v.:
Gunnar Valvesson,
Alda Hjartardóttír,
Guðjón B. Jónsson,
Margeír
Daníelsson,
framkvæmdastj.,
Klara
Sigurðardóttir og
Þröstur
Friðfinnsson.
HLYNUR 47