Morgunblaðið - 11.10.2019, Síða 26
26 MINNINGAR
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 11. OKTÓBER 2019
✝ Dóra Jakobs-dóttir Guðjohn-
sen fæddist í
Reykjavík 29. maí
1938. Hún lést á
Líknardeild Land-
spítalans 28. sept-
ember 2019.
Foreldrar henn-
ar voru Jakob Guð-
johnsen, rafmagns-
stjóri í Reykjavík, f.
23. janúar 1899 á
Húsavík, d. 11. október 1968, og
Ellý Hedwig Guðjohnsen (fædd
Novottnick), f. 3. mars 1903 í
Halle í Þýskalandi, d. 12. nóv-
ember 1962. Systkini Dóru eru
Kristín, f. 10. maí 1928, Stefán,
f. 27. maí 1932, d. 7. mars 2008,
og Þórður, f. 23. október 1936,
d. 18. nóvember 1998.
Dóra giftist Bergþóri Jó-
hannssyni grasafræðingi, f. 11.
desember 1933, d. 10. desember
2006, þann 25. janúar 1957.
Dætur þeirra eru 1) Kolbrún
blaðamaður, f. 25. júlí 1957. 2)
Brynhildur rekstrarhagfræð-
ingur, f. 4. desember 1958.
Maður hennar var Jens Ingólfs-
son, f. 18. desember 1953, d. 19.
öldungadeildar Menntaskólans
við Hamrahlíð og útskrifaðist
þaðan 1975. Hún lauk námi í líf-
fræði frá Háskóla Íslands árið
1980. Að loknu námi vann hún á
Rannsóknastofu í lífeðlisfræði
og Líffræðistofnun háskólans,
auk þess sem hún var aðstoðar-
kennari við líffræðideild Há-
skóla Íslands. Dóra starfaði
lengst af sem líffræðingur í
Grasagarði Reykjavíkur, eða í
22 ár, frá 1986-2008. Þar vann
hún að því að greina, skrásetja
og merkja plöntusafnið. Hún sá
einnig um íslenska safnhluta
garðsins, safnaði íslenskum
plöntum og villtu fræi.
Dóra vann merkt starf í þágu
íslenskrar tungu með því að
taka saman íðorðasöfn á sínu
fræðasviði, samdi einnig mörg
ný nöfn yfir mosa, í samvinnu
við eiginmann sinn, plöntur og
plöntuættir. Hún var stofnaðili
að Orðabanka íslenskrar mál-
stöðvar árið 1997 með Ættaskrá
háplantna, vann við orðasafnið
Nytjaviðir og með öðrum við
orðasafnið Plöntuheiti. Dóra sat
í Íslenskri málnefnd frá 2011-
2015. Í haust gaf Dóra út ritið
Nöfn háplöntuætta, orðasafn
með skýringum, sem hún hafði
unnið að síðustu 20 ár.
Útför Dóru fer fram frá Dóm-
kirkjunni í Reykjavík í dag, 11.
október 2019, og hefst athöfnin
klukkan 15.
september 2015.
Stjúpdóttir Bryn-
hildar er Þóra
Jensdóttir, f. 13.
október 1978. Dótt-
ir Brynhildar er
Auður Ákadóttir, f.
12. apríl 1989.
Eiginmaður Auðar
er Sigursteinn Jó-
hannes Gunnars-
son, f. 3. júní 1989.
Dætur þeirra eru
Brynja, f. 30. október 2015 og
Vaka Björg, f. 3. júlí 2018. 3) Ás-
dís, sálfræðingur og kerfisfræð-
ingur, f. 17.2. 1967. Sonur henn-
ar er Ólafur, f. 8. febrúar 1999.
4) Anna, tölvu- og kerfisfræð-
ingur, f. 17.2. 1977. Unnusti
hennar er Christopher Nandea,
f. 29. september 1985.
Dóra ólst upp í Reykjavík og
gekk í Laugarnesskóla, Gagn-
fræðaskólann við Hringbraut og
Menntaskólann í Reykjavík.
Hún starfaði um árabil við rit-
arastörf, m.a. á Atvinnudeild
háskólans, Handritastofnun Ís-
lands, Stofnun Árna Magn-
ússonar og Rauða krossinum.
Dóra var í hópi fyrstu nemenda
Dóra Jakobsdóttir var grasa-
fræðingur og það var hún af lífi
og sál. Hún starfaði um árabil í
Grasagarði Reykjavíkur og
vann þar mikið og gott starf
sem enn sér merki. Plöntum
var sinnt af alúð og þær flokk-
aðar og merktar svo engu
skeikaði.
Dóra hafði mjög góða tilfinn-
ingu fyrir íslensku máli og var
orðhög. Það kom því ekki bein-
línis á óvart að hún tók sér fyrir
hendur að rita bók um nöfn há-
plöntuætta þar sem haldið er til
haga nöfnum sem birst hafa á
prenti og ný nöfn búin til þar
sem þeirra var þörf. Bókin kom
út nýlega og er mikill fengur í
henni. Þetta er mikið eljuverk
og ber vitni um málvísi Dóru og
þau vönduðu vinnubrögð sem
henni voru eiginleg. Ég kynnt-
ist líka málsmekk hennar og
vandvirkni vel þegar hún las yf-
ir handrit að bókum mínum og
gaf góð ráð.
Minnisstæðar eru dagsferðir
um Vesturland og Suðurland
sem ég fór með Dóru og Þórdísi
Þorgeirsdóttur. Í þessum ferð-
um nutu góðir frásagnarhæfi-
leikar Dóru sín vel og hennar
einstaka skopskyn. Hún brá
upp litríkum myndum af fólki
og atburðum og hversdagsleik-
inn var á bak og burt. Síðan
fékk grasafræðin sinn tíma.
Ég er þakklátur Dóru fyrir
vináttuna og góðar samveru-
stundir. Aðstandendum sendi
ég innilegar samúðarkveðjur.
Guðmundur Eggertsson.
Dóra kom óvænt inn í líf
mitt, þegar ég var bara sextán
og nýsloppin inn í MR – Lærða
skólann í Reykjavík – feimin
og hlédræg. Hún var hávaxin,
grannholda, laus við allt tildur
og full sjálfstrausts. Hún var
satt að segja allt öðruvísi en
flestar hinar stelpurnar í
bekknum, bæði frumleg í hugs-
un, skemmtilega sérviskuleg
og býsna fyndin þegar vel lá á
henni. Og ekki skorti hana
sjálfstraustið. Hún leyfði sér
jafnvel að sproksetja kennar-
ann, sem gerði því skóna að við
værum bara komnar í MR sem
biðsal hjónabandsins, í leit að
hinum rétta – eða þá til að ná
máli sem flugfreyjur í háloft-
unum!
Ég laðaðist ósjálfrátt að
Dóru. Hún var gömul sál í
ungum líkama, vitrari en við
hinar, æðrulaus þegar eitthvað
bjátaði á.
En eftir þennan fyrsta vetur
í MR hvarf hún sjónum mínum
og lífið varð einhvern veginn
hversdagslegra fyrir vikið. Það
liðu mörg ár þar til við hitt-
umst á ný, reynslunni ríkari.
Báðar höfðum við gengið
menntaveginn þrátt fyrir börn
og buru.
Hún varð líffræðingur frá
HÍ árið 1980 og kenndi við þá
stofnun í framhaldinu. Svo átti
hún sæti í íslensku málnefnd-
inni í fimm ár. Þar með lagði
hún sitt af mörkum til þess að
okkar ástkæra og ylhýra, sem
við tókum í arf, fái lifað af á
ókominni tíð. Sagði ég ekki að
hún hefði snemma verið
skemmtilega sérviskuleg?
Dóra skrifaði mér fallegt og
einlægt bréf í sumar. Hún lýsir
þjáningum sínum, en kveður
sátt, södd lífdaga: „Enginn
getur sagt til um, hve lengi ég
lifi, sjálf reikna ég með að fara
í haust. En mér líður vel, og
það er vel hugsað um mig.“
Æðrulaus sem fyrr – og ótta-
laus.
Þetta seinasta bréf lýsir vel
mannkostum Dóru. Á sama
tíma og hún horfðist sjálf í
augu við dauðann átti hún enn
í hjarta sínu nóg örlæti til að
beina hughreystandi orðum að
æskuvinkonu sinni, sem þá var
höfuðsetin af hatri og mann-
vonsku. Ég gat ekki hætt að
gráta, var gripin sárum sökn-
uði eftir því sem einu sinni var
– og aldrei kemur til baka.
Og nú á ég bara þessa ljós-
mynd af mér við hlið Dóru, þar
sem við erum uppáklæddar á
leið á grímuball í MR þetta
eina vor sem við áttum saman
þar. Hún brosir svo fallega,
full tilhlökkunar og eftirvænt-
ingar. Við báðar svo ungar og
óreyndar – og lífið fram undan.
Að leiðarlokum kveð ég vin-
konu mína þakklátum huga
fyrir gjöful kynni og ógleym-
anlegar samverustundir.
Bryndís Schram.
Minningar um sumarhita og
grósku.
Skjannabirtu og hlátrasköll.
Kaffi og sígó.
Vinnan í Grasagarðinum í
Laugardal fyrir löngu, löngu er
eins og draumsýn. Getur verið
að það hafi verið svona ynd-
islegt? Sé svo áttir þú þinn hlut
í því, Dóra. Við unga fólkið þáð-
um endalausan fróðleik frá þér,
enda alvitur á plöntur. Svo
varstu líka skemmtileg og góð.
Takk fyrir allt og allt.
Arna Emilía.
Dóra var einstök kona. Hún
var leiftrandi gáfuð, sannur
náttúruunnandi, næm á íslenskt
mál, skilningsríkur ræktandi,
orðheppin og húmoristi.
Ég sá Dóru fyrst haustið
1976 þegar við hófum nám í líf-
fræði við Háskóla Íslands. Það
vakti strax athygli hve ófeimin
hún var að spyrja hina há-
menntuðu kennara að hverju
sem var og að gefa álit sitt á
kennsluefninu enda kom í ljós
að hún þekkti þá flesta. Berg-
þór Jóhannsson mosa-
fræðingur var kollegi þeirra og
eiginmaður hennar en hann
kenndi okkur námskeiðið lág-
plöntur á fyrsta misseri. Þegar
hún þurfti á aðstoð að halda í
tímum ávarpaði hún hann allt-
af með orðunum „Herra kenn-
ari!“
Báðar unnum við rann-
sóknarverkefni, svokölluð BS-
verkefni, um mosagróður í
Hólavallagarði undir leiðsögn
Bergþórs. Dóra greindi mosa
og fléttur sem uxu upp á vest-
urvegg kirkjugarðsins. Hún
sótti eldhúskollinn sinn, stóð
uppi á kollinum til að fá betri
yfirsýn yfir einstakar tegundir
og síðan mat hún gróðurþekju
þeirra. Ég var aftur á móti inni
í kirkjugarðinum og athugaði
vöxt mosa á mismunandi göml-
um legsteinum.
Leiðir okkar Dóru lágu síð-
an saman í Grasagarði Reykja-
víkur þar sem hún var safn-
vörður. Í því starfi bar hún
ábyrgð á plöntugreiningum
garðsins, tók þátt í að hanna
stafrænt skráningarkerfi og
hafði síðan umsjón með því
ásamt því að vera ritstjóri
frælista garðsins sem tekinn er
saman á hverju ári og sendur
til annarra grasagarða víða um
heim. Það eru fjölmargar
plöntutegundir í Grasagarðin-
um sem þakka Dóru fyrir rétta
nafngift.
Nafngiftir plantna voru sér-
svið Dóru og hún kunni hvergi
betur við sig en í hópi erlendra
fræðimanna á því sviði. Það
var ógleymanlegt að vera með
henni á einni alþjóðlegri ráð-
stefnu um nafngiftir ræktaðra
plantna sem haldin var í Ed-
inborg.
Hún tók óspart til máls og
kom með svo snjallar og
hnyttnar athugasemdir að oft-
ar en ekki „átti hún salinn“ á
slíkum stundum. Eitt af síð-
ustu afrekum Dóru var að gefa
sjálf út ritið Nöfn háplöntu-
ætta, orðasafn með skýringum.
Þar skýrir hún hvaða plöntu-
ættkvíslir tilheyri hverri ætt
samkvæmt nýjustu vitneskju.
Vinskapur okkar Dóru hefur
haldist eftir að við hættum í
Grasagarðinum og áttum við
margar góðar stundir í garð-
inum hennar á Reynimelnum
þar sem hún ræktaði af kost-
gæfni margar plöntutegundir
sem hún hafði dálæti á.
Eitt af síðustu verkefnunum
var að koma þar fyrir hjartalind
sem núna er talin til stokkrósa-
ættar en var áður í linditrjáa-
ætt. Dóra sá þetta linditré á
plöntusölu, þá hrakið og komið
á útsölu. Eftir margra ára upp-
eldi í garðinum sínum var komið
að gróðursetningu. Dóra vissi
nákvæmlega hvar tréð ætti að
vera og hvernig það ætti að
snúa.
Moldin var létt og angandi,
nærandi og tilbúin að taka við
rótum þess. Nú er búið að gróð-
ursetja það, þekja moldina með
haustlaufi og skýla því með
striga fyrir veturinn þannig að
það taki „þróttmikið vorinu
mót“.
Ég er ákaflega heppin að
hafa kynnst Dóru, notið leið-
sagnar hennar, fróðleiks og
glettni. Ég þakka henni allt það
og sendi Önnu, Ásdísi, Brynhildi
og Kolbrúnu samúðarkveðjur.
Eva Guðný Þorvaldsdóttir.
Í dag kveðjum við nágranna-
konu mína til margra ára, Dóru
Jakobsdóttur Guðjohnsen.
Við hjónin vorum nýflutt í
parhúsið þegar Dóra, þá nýorð-
in ekkja, flutti í parhúsið við
hlið okkar ásamt dóttur sinni
Önnu.
Enga vitneskju hafði ég um
nágranna minn né þekkingu
hennar á gróðri, grasi og lífríki
landsins.
Ég hafði löngun til að varð-
veita garðinn eftir foreldra mína
sem samanstóð af hraunhellum
og plöntum.
Við Dóra tengdust vináttu-
böndum sem nágrannar með
sameiginlegum áhuga á að njóta
„frímerkjagarðs“ við parhús í
vesturbænum.
Dóra var afar áhugasöm og
iðin við vinnu sína í garðinum.
Ég sá hvernig allt blómstraði í
kringum hana og fylgdist með
hvernig garðurinn tók á sig nýja
og blómstrandi sýn. Garðurinn
hennar bar vott um óvenju
mikla þekkingu og fagmennsku
í garðrækt.
Hún fór að vekja athygli
mína á að að hlúa þyrfti betur
að einu og öðru í mínum garði.
Eins og til dæmis að setja járn-
hring til stuðnings við bónda-
rósirnar og birtist svo einn dag-
inn með einn slíkan, máli sínu til
stuðnings og okkur til ánægju
og þakklætis.
Dóra miðlaði af fróðleik sín-
um varðandi plönturnar, vökvun
og vöxt þeirra.
Öðru hvoru var sest niður og
spjallað yfir kaffisopa á pall-
inum.
Við náðum vel saman og átt-
um ýmislegt sameiginlegt. Báð-
ar eigum við fjórar dætur og
mörg þjóðfélagsmál voru rædd
sem voru okkur hugleikin. Hún
var full af fróðleik um menn og
málefni. Ég sem hafði verið svo
lengi fjarri ættjörðinni var fá-
kunnandi um margt sem hafði
gerst varðandi stjórnarfar og
menningu landsins.
Við vissum að hún barðist við
erfiðan sjúkdóm, en um það var
lítið talað.
Hennar er sárt saknað, hún
var frábær nágranni og góður
vinur.
Brot úr ljóði kemur upp í
hugann þegar ég minnist henn-
ar:
„eins og á vori laufi skrýðist lundur
lifnar og glæðist hugarkætin þá.“
(Jónas Hallgrímsson)
Ég votta dætrum hennar og
fjölskyldum þeirra mína innileg-
ustu samúð.
Þórey Eyþórsdóttir.
Dóra Jakobsdóttir
Guðjohnsen
✝ Árný MargrétAgnars Jóns-
dóttir fæddist 8.
febrúar 1942 í
Reykjavík. Hún
lést á Heilbrigðis-
stofnun Suðurlands
í Vestmannaeyjum
1. október 2019.
Foreldrar Árnýj-
ar voru Jón Agn-
arsson og Torfhild-
ur Bjarnadóttir.
Systkini Árnýjar eru: Guðrún
Agnars Jónsdóttir, f. 1937,
Torfi Agnars Jónsson, f. 1944,
og Helga Agnars Jónsdóttir, f.
1950.
Árný giftist Helga Gestssyni
11. febrúar 1961. Árný og
Helgi eignuðust sex börn: 1)
Torfhildur Helgadóttir, f. 1959,
sambýliskona hennar er Vikt-
oría. Börn Hildar eru Grétar
Már, f. 1980, og Valgerður
Erla, f. 1986. 2) Agnar Helga-
son, f. 1960. Hann er kvæntur
Kathleen Clifford
og með henni á
hann Andra Má, f.
1992, og Árnýju
Margréti, f. 1994.
Fyrir á hann Arnar
Jón, f. 1981, og
Andreu Malín, f.
1990. 3) Brynja
Helgadóttir, f.
1961. Barn hennar
er Karen Anna, f.
1982. 4) Berglind
Helgadóttir, f. 1963, gift Jó-
hanni Hjaltalín. Börn þeirra
eru Helgi Þór, f. 1992, og Jón
Agnar, f. 1996. 5) Helgi Helga-
son, f. 1964, giftur Dagrúnu
Deirdre Georgsdóttur. Börn
þeirra eru Hafdís Betty, f.
1987, og Særún Ósk, f. 1989. 6)
Ingólfur Helgason, f. 1970, d.
1988.
Útför hennar fer fram frá
Landakirkju í Vestmannaeyjum
í dag, 11. október 2019, klukk-
an 13.
Kallið er komið,
komin er nú stundin,
vinaskilnaðar viðkvæm stund.
Vinirnir kveðja
vininn sinn látna,
er sefur hér hinn síðsta blund.
Margs er að minnast,
margt er hér að þakka.
Guði sé lof fyrir liðna tíð.
Margs er að minnast,
margs er að sakna.
Guð þerri tregatárin stríð.
(V. Briem)
Elsku hjartans systir mín og
besta vinkona. Það verður erf-
itt að segja eitthvað í nokkrum
orðum, við höfum jú þekkst í 77
ár.
Í bernsku vorum við mjög
samrýndar og alltaf vel klædd-
ar, í eins fötum. Samband okk-
ar breyttist ekkert þótt við
eignuðumst menn og börn, þú
áttir sex og ég fjögur og var
því margt um manninn er við
hittumst. Þegar börnin voru
uppkomin fórum við margar
ferðirnar til Spánar, ég og þú
og Siggi og Helgi. Og ekki má
gleyma öllum sumarbústaða-
ferðunum. Þetta voru mjög
góðir tímar.
Við rifjuðum oft upp gamla
tíma, bernsku okkar, bæði
gleði- og sorgarstundir.
Nú ertu, Anný mín, búin að
hitta strákinn þinn, hann Ing-
ólf, sem þið Helgi misstuð alltof
ungan, aðeins átján ára.
Það hlýtur að vera yndislegt.
Mikið á ég eftir að sakna þín.
Ég veit að það er mikil sorg
núna en við skulum líka reyna
að hugsa um allar góðu stund-
irnar sem við áttum með henni.
Ég bið Guð að blessa ykkur,
alla fjölskylduna, og reynið að
sjá ljósið í myrkrinu og hugsa
til þess að núna líður henni vel.
Guðrún Agnars Jónsdóttir
(Lilla).
Einhver sagði einhvern tíma:
„Er þú fæddist þá fagnaði
heimurinn og þú grést. Lifðu
lífinu þannig að er þú deyrð
gráti heimurinn en þú fagnir.“
Þetta kom í huga minn er ég
frétti af andláti systur minnar
Annýjar. Á stundum sem þess-
um streyma minningar liðins
tíma um hugann og stundir lífs-
ins líða hjá. Minningar um
Anný eru allar á sama veg, veg
góðmennsku og hjálpsemi, um-
burðarlyndis og fórnfýsi. Í dag
sitja margir með sorg og trega
í huga, hugsandi um eiginkonu,
móður, ömmu og vinkonu.
Þessi fáu orð eru í raun
nægilega mörg til að lýsa þeirri
veru sem við kveðjum nú.
Elsku Helgi, systurbörn mín,
barnabörn, ættingjar og vinir.
Ég sendi ykkur mínar innileg-
ustu samúðarkveðjur og veit að
hennar verður minnst með
þakklæti, þakklæti fyrir að
vera hún, þakklæti fyrir að
vera ávallt til staðar og þakk-
læti fyrir að vera hluti af lífi
okkar.
Torfi Agnars Jónsson.
Árný Margrét
Agnars Jónsdóttir
Minningarvefur á mbl.is
Minningar
og andlát
Vefur þar sem er sameinað efni sem snýr að
andlátum og útförum. Þar eru birtar andláts-,
útfarar- og þakkartilkynningar sem eru að-
gengilegar öllum en auk þess geta áskrifendur
lesið minningargreinar á vefnum.
þjónustuaðila sem aðstoða þegar andlát ber
ætlaðar aðstandendum við fráfall ástvina.
www.mbl.is/andlát