Tímarit hjúkrunarfræðinga - 2016, Blaðsíða 42

Þankastrik02/04
á göngudEild smitsjúkdóma er þeim rúmlega 200 HIV­jákvæðu
einstaklingum, sem búa á Íslandi, fylgt eftir. Þar er ég svo lánsöm
að vinna ásamt þverfaglegu teymi lækna, hjúkrunarfræðinga og
félagsráðgjafa. Eftirfylgnin felst fyrst og fremst í heimsóknum á
göngudeildina á 4­6 mánaða fresti og er þá sérstaklega fylgst með
framgangi HIV­sjúkdómsins og árangri lyfjameðferðar. Meginhlutverk
okkar hjúkrunarfræðinganna er að halda utan um þennan fjölbreytta
hóp sem og fræðsla og sálfélagslegur stuðningur við HIV­jákvæða
og aðstandendur þeirra. Frá árinu 2010 höfum við svo haldið úti
hjúkrunarstýrðri móttöku fyrir HIV­jákvæða sem eru í virkri vímu­
efnaneyslu, en með þéttu
eftirliti, sem felur meðal
annars í sér lyfjaskömmtun,
stuðningssamtal og nálaskipti­
þjónustu, hefur okkur tekist
að halda HIV­smiti í skefjum.
Það hafa orðið stór­
kostlegar breytingar í lífi
HIV­jákvæðra síðastliðin 20
ár. Með tilkomu samsettrar
lyfjameðferðar árið 1996
hefur HIV færst frá því að vera dauðadómur í að vera langvinnur og
meðhöndlanlegur sjúkdómur. Lyfjaþróun hefur verið hröð og nánast
árlega koma nýjar lyfjasamsetningar sem virka og þolast betur. Eins
og margir vita er markmið lyfjameðferðar fyrst og fremst að bæla
niður HIV­veiruna að því marki að hún verði ómælanleg í blóði og
viðhalda þannig virkni ónæmiskerfisins. Staðan í dag er einfaldlega
sú að HIV­jákvæðir, sem greinast áður en ónæmisbælingar verður vart
og hefja lyfjameðferð fljótt eftir greiningu, eiga svipaðar lífslíkur og
aðrir. Jafnframt hafa nýlegar rannsóknir sýnt að því fyrr sem meðferð
er hafin því ólíklegra er að HIV­jákvæðir fái aðra sjúkdóma síðar á
lífsleiðinni. En við megum samt ekki gleyma því að margir þeirra sem
fengu lyfjameðferð fyrir tíma samsettrar lyfjameðferðar glíma enn í
dag við ýmsa fylgikvilla, bæði vegna ágangs HIV­veirunnar og vegna
aukaverkana gömlu lyfjanna.
Einn helsti ávinningur lyfjameðferðar, umfram það að bæta
heilbrigði og lífslíkur HIV­jákvæðra, er að draga úr líkum á frekari
„Staðan í dag er einfaldlega
sú að HIV-jákvæðir, sem grein-
ast áður en ónæmisbælingar
verður vart og hefja lyfjameð-
ferð fljótt eftir greiningu, eiga
svipaðar lífslíkur og aðrir.“