Skessuhorn - 09.10.2019, Blaðsíða 12

MIÐVIKUDAGUR 9. OKtÓBER 201912
Síðastliðinn miðvikudag fór fram
áhugavert íbúaþing í Fjölbrauta-
skóla Vesturlands á Akranesi. Heiti
þess var Lærdómssamfélagið Akra-
nes og til umfjöllunar voru mennta-
og frístundamál í víðasta samhengi
út frá öllum skólastigum. Leitast var
við að skilgreina hvað felst í samfé-
lagi sem vill skapa frjótt og uppbyggi-
legt lærdómssamfélag íbúum til hag-
sældar. Um 120 manns sóttu þingið.
Þorri gesta kom úr fræðasamfélaginu
á Akranesi, en þó einnig áhugasamir
foreldrar og ýmsir fleiri. Í fyrstu voru
tvö erindi flutt en að þeim loknum
boðið upp á örmálstofur og endað
á umræður í hópum með þjóðfund-
arfyrirkomulagi. Málþingsstjóri var
Ársæll Már Arnarsson, prófessor á
menntavísindasviði Háskóla Íslands.
Öflugt skólastarf styrkir
sjálfsmynd íbúa
Oddný Sturludóttir, aðjunkt á
menntavísindasviði HÍ, var fyrri fyrir-
lesari dagsins. Oddný fjallaði um eðli
lærdómssamfélags og spurninguna;
af hverju að breyta því sem gott þyk-
ir? Hún fjallaði um einkenni þeirra
samfélaga sem læra og hvar menntun
á sér stað og hverjir koma að henni.
Lagði hún áherslu á að börn læri all-
an daginn, utan skóla sem innan og
að óformlegt og sjálfsprottið nám
væri ríkur þáttur menntunar. Radd-
ir allra verða að heyrast: Barna, ung-
linga, foreldra og starfsfólks á vett-
vangi frítímans. Hún fjallaði jafn-
framt um hver er mikilvægasta hæfn-
in á 21. öldinni og um mikilvægi
trausts í skóla- og frístundastarfi.
Í huga Oddnýjar er ímynd Akra-
ness sú að þar sé þroskað samfélag.
Byggði hún þá skoðun sína á pers-
ónulegri reynslu allt frá æsku. Með-
al annars mótaðist sú ímynd af minn-
ingu um Guðbjart Hannesson sem
horft var til sem afar öflugur skóla-
stjóri, starf skáta og skemmtilegar
siglingar í æsku með Akraborginni á
Skagann. Sagði hún að hvort sem til
umfjöllunar væri formlegt skólanám,
óformlegt nám, skólabyggingar, sjál-
fsprottið nám eða annað, þá skiptu
allir miklu máli í þroskuðu fræðasam-
félagi, hvort sem það er húsvörður-
inn í skólanum, kennarinn eða skóla-
stjórinn. Öflugt skólastarf styrkti
sjálfsmynd íbúa og því væri mikið
unnið með því að hlúa vel að skólun-
um. Innan þeirra leysist orka úr læð-
ingi þegar fólk með ólíkan bakgrunn
tengist og starfar saman. Loks sagði
hún hlutverk fjölskyldunnar þýðing-
armikið og áminnti foreldra um að
það skipti máli hvernig þeir ræktuðu
samskipti sín við börnin.
Kennum börnum að
vera gott fólk
Viktor Elvar Viktorsson Skaga-
maður var fenginn sem fyrirles-
ari sem heimamaður með rætur
í samfélaginu. Hann gekk sjálfur
í leikskóla, grunnskóla og fram-
haldsskóla á Akranesi og hefur auk
þess sem foreldri átt börn á öllum
þessum skólastigum. „Samt veit
ég ekki hvers vegna ég var feng-
inn til að miðla af reynslu minni.
Það þykir nú ekki beint móðins
í dag að vera 42 ára, hvítur karl-
maður og þar að auki með skot-
vopnaleyfi,“ sagði Viktor Elvar og
uppskar hlátur. Sjálfur var hann
nemandi á fyrstu árum leikskól-
ans Vallarsels, gekk í Grundaskóla
og lauk stúdentsprófi frá FVA, þar
sem hann stundar reyndar einnig
dreifnám í dag. „Skólar móta okk-
ur sem einstaklinga og eiga stór-
an þátt í að gera okkur að því sem
við erum. Þeir hafa áhrif á hvert
leið okkar liggur í lífinu; starfsval,
félagsstörf og annað. Mér finnst
þessi tími hafa verið sá skemmti-
legasti í lífinu.“ Rakti Viktor Elv-
ar reynslu sína sem foreldri barna
í skólum á Akranesi, kosti þeirra
og mögulega galla. Sagði hann að
í boði væru fjölbreyttar kennslu-
aðferðir, stór verkefni, tónlist,
íþróttir og félagsstarf. Varðandi
grunnskólana brýndi hann skóla-
fólk til að sinna strákum sér-
staklega, rækta þeirra áhugasvið
og hlúa vel að þeim þannig að
þeir fyndu sig betur í skólakerf-
inu. Minnti á að nýgengi örorku
í landinu væri mest í hópi ungra
karlmanna. Á framhaldsskólastig-
inu sagði hann að mikið til sömu
kennsluaðferðum væri beitt og
þegar hann sjálfur stundaði þar
nám. Viktor Elvar hvatti til auk-
ins samráðs milli skólastiga og við
tónlistarskólann og íþróttahreyf-
inguna.
Að endingu sagði hann mikil-
vægt að foreldrar væru dugleg-
ir í samtölum og samveru með
börnum sínum. „Kennum gagn-
rýna hugsun, leyfum þeim að efast
um sannleiksgildi frétta,“ sagði
hann og vísaði til falsfréttamiðl-
unar sem því miður hefur aukist
gríðarlega. „Kennum krökkum að
nýta sér upplýsingar, ekki leggja
áherslu á utanbókarlærdóm, held-
ur kennum unga fólkinu að leita
sér upplýsinga þegar það þarf að
afla þeirra. Þannig er besta ráðið
að efla skapandi kennslu, kveikja
á skapandi hugsun og ýta undir
sveigjanleika. Kennum börnum að
vera gott fólk, leiðbeinum þeim til
þess,“ sagði hann að endingu.
Umræður í hópum
Eftir erindi Oddnýjar og Vikors
Elvars voru settar af stað nokkr-
ar örmálstofur sem málþingsgest-
ir gátu valið úr. Hver þeirra var
15 mínútur að lengd. Á þeim var
fjallað um grunnskóla, leikskóla,
frístund, tónlistarskóla, Fjöl-
brautaskólann og Íþróttabanda-
lag Akraness. Að þeim loknum
var boðið upp á kvöldhressingu
og endað á umræðum í hópum
að þjóðfundarhætti og samantekt
var svo í lokin. Á þjóðfundinum
fóru fram umræður sem stýrt var
af borðstjórum. Á hverju borði var
fjallað um eftirfarandi spurningar:
Hvernig sjáum við þróunina •
á lærdómssamfélaginu Akra-
nes verða næstu 3-4 árin? En
5-10 árin?
Hvernig á samstarf heimil-•
is og skóla að vera? Hvert er
hlutverk foreldra í menntun
barna sinna? Skyldur skóla?
Skyldur foreldra?
Er hægt að auka samvinnu •
aðila innan lærdómssamfélag
Akranes? Hvernig er það
hægt?
Á hvaða þekkingu og hæfni •
þarf að leggja áherslu í lær-
dómssamfélagi framtíðarinn-
ar?
Hvernig sjáum við tómstund/•
tónlistarnám og íþróttastarf
sem hluta af lærdómssam-
félaginu?
Er eitthvað sem þið viljið •
taka upp úr því sem fram hef-
ur komið á þinginu?
Samantekt „þjóðfundar“
Í stuttri samantekt virtust allir vera
sammála um að Akranes bæri mörg
einkenni lærdómssamfélags. Það
sem þátttakendur töldu eftirsókn-
arverðast er að efla samstarf enn
frekar milli allra aðila og mögu-
leikar innan bæjarfélagsins væru
mjög miklir. Samstarf þarf jafn-
framt að efla innan allra kerfa sam-
félagsins. Innan skólakerfis væri
hægt að gera mun betur þvert á
öll stig og samtvinna með öllum
tómstundum. Margir kölluðu eft-
ir auknu samtali við foreldra og
lögðu áherslu á upplýsingagjöf sem
skipti foreldra máli. Jafnframt kom
fram að kennarar vilja meira sam-
tal við foreldra. Einnig var nefnt að
Akraneskaupstaður ætti að leggja
áherslu á svonefnt Austurlands-
módel eða Hafnarfjarðarleiðina,
en þá er vísað til skilvirkara sam-
starfs milli skólakerfisins og vel-
ferðarkerfisins.
Gegnumgangandi var viðhorf-
ið að ábyrgðin á því að ná árangri
væri sameiginlegt og samþætting
kerfa mikilvægust. Komið var inn
á breytingar á námstækifærum og
mikilvægi þess að bjóða upp á fjöl-
breyttar námsleiðir og mikilvægi
þess að vinna betur saman á milli
skólastiga. Fara út fyrir kassann og
nálgast nýjar leiðir til að ná til nem-
enda/barna. Útikennsla kom mjög
oft inn í umræðuna. tækifærin eru
alls staðar það þarf bara að nýta
þau. Nýta styrkleika skólastigana
og auka þannig samstarfið meðal
þeirra. Samtal og jafningafræðsla,
meðal kennara þvert á skólastigin,
og læra betur af hvort öðru.
mm
Á örmálstofum var fjallað um skólana, frístund, tónlistarnám og íþróttastarf. Hér er FVA til umfjöllunar.
Lærdómssamfélagið viðfangsefni
íbúaþings á Akranesi
Frá setningu málþingsins sem haldið var í Fjölbrautaskóla Vesturlands.