Læknablaðið - okt. 2018, Blaðsíða 29

LÆKNAblaðið 2018/104 457
átt við það sem annars staðar er að gerast, þar sem kjarna náms-
ins er þrýst saman og valgreinar koma í staðinn. Ekki eiga endi-
lega allir að læra nákvæmlega það sama. Þetta þarf hins vegar að
vinna í góðri samvinnu við þær heilbrigðisstofnanir sem sjá um
klíníska menntun og þar höfum við setið eftir, til dæmis hvað
varðar dag- og göngudeildarþjónustu sem mikil áhersla er lögð á
í löndunum sem við berum okkur saman við, svo sem Bretland,
Bandaríkin og Norðurlöndin. Þar þarf að koma til mikið og breytt
skipulag og þar er vissulega svigrúm til að gera miklu betur. Mér
er minnisstæð heimsókn mín á göngudeild bæklunarlækninga
á Brigham and Womens í Boston fyrir nokkrum árum þar sem
Harvard-prófessorinn í bæklunarlækningum hitti 60 sjúklinga
á göngudeildinni sinni þann dag með einstakri teymisvinnu og
þaulhugsuðu skipulagi. Hann hafði auk þess mikinn og tafar-
lausan aðgang að röntgendeild og skurðstofu og var hægt að gera
þar hin ýmsustu inngrip.
Það er áhyggjuefni hvernig aukið álag á kennslustofnunum/
heilbrigðisstofnunum mun bitna á kennslu og vísindum og virð-
ist raunar þegar hafa gert. Finna verður leiðir til að koma í veg
fyrir slíkt. Það verður að leggja ofuráherslu á það að mennta heil-
brigðisstarfsfólk og eru læknar engin undantekning. Menntun
og vísindi eru hornsteinar góðrar þjónustu við sjúklinga og er
undirstaða þess að til sé jarðvegur fyrir það að gera betur, að geta
tileinkað sér nýjungar og halda þannig uppi læknisþjónustu/
heilbrigðisþjónustu sem stenst erlendan samanburð. Til þessa
þarf allt nám og raunar allt starf, sem og viðhalds- og framhalds-
menntun, að byggja á traustu námi og viðurkenndum vísinda-
niðurstöðum.
Áfram kennsla og vísindi!
Kennsla og vísindi hafa ýst til hliðar á síðustu árum, til þess
benda breytingar í tilvísunarfjölda í vísindagreinar norrænna
háskólaspítala frá 2009 til 2016. Til þess benda líka lækkandi
einkunnir læknanema á CCSE síðustu fjögur ár (enn samt vel yfir
meðallagi!). Upplýsingar um breytingar á fjármagni til menntun-
ar og vísinda á Landspítala, þar sem það er nú undir 1% af
heildarkostnaði spítalans, benda í sömu átt. Á árunum 2006-2007
var talan 1,7% sem var þó vel undir þeim 3% sem stefnt hafði ver-
ið að í Vísindastefnu spítalans frá 2007 og vel undir þeim 6% sem
þá var í Kaupmannahöfn, Osló og Stokkhólmi. Þessu og auknu
þjónustuálagi fylgir hnignun í menntun og vísindum.
Hér þarf að snúa blaðinu við ef ekki á að bitna á þróun og
gæðum heilbrigðisþjónustunnar. Fara þarf í átak þar sem bæði
ráðuneytin taki þátt, byggðir menntunarvænir innviðir í heil-
brigðiskerfinu og að menntun og vísindi verði aftur viðurkennd-
ur þáttur í starfi heilbrigðisstofnana. Menntun og vísindi verði
alvöru þáttur í endurskipulagningu heilbrigðiskerfisins, þar sem
víðtæk samvinna verði höfð að leiðarljósi; sjúkrahús, heilsugæsla,
sjálfstæðir rekstraraðilar og rannsóknastofnanir á heimsmæli-
kvarða (ÍE, Hjartavernd) myndi þá heildarmynd sem Ísland á
skilið og ætti að hafa alla burði til. Það þarf að breyta. Það þarf að
stuðla að þróun.
„Breytingar hafa
aldrei orðið fyrir tilstilli þeirra
sem alltaf segja:
„Þetta er ekki hægt“
Bertrand Piccard, svissneskur geðlæknir
sem flaug sólarknúinni flugvél kringum
hnöttinn.