Læknablaðið - okt. 2018, Blaðsíða 47

LÆKNAblaðið 2018/104 475
Næst var ekið að Staðarfelli og geng-
ið þar í kirkju. Þar sagði Svavar sögu
staðarins og kirkjunnar með dyggri
aðstoð Sveins bróður síns, sem í áratugi
hefur verið staðarhaldari þar og bóndi.
Á Staðarfelli var rekin húsmæðraskóli
frá 1927 til 1976 og endurhæfingarstöð á
vegum SÁÁ síðan, allt fram á þetta ár.
Frá Staðarfelli var ekið að Vogi sem Bjarni
Jónsson alþingismaður, skáld og rithöf-
undur er kenndur við. Þar var snædd súpa
og brauð. Eftir máltíðina opnaði formaður
bar í farangursrými rútunnar og bauð upp
á rautt, hvítt og bjór. Runnu þær veitingar
ljúflega niður, en allt var það í hófi og
engan þurfti að flytja frá Vogi til baka á
Staðarfell.
Frá Vogi var haldið áfram út Fellsströnd
og staðnæmst við Klofning, sem skilur að
Fellsströnd og Skarðsströnd. Hluti hópsins
gekk upp á Klofning, en þaðan er útsýni
gott yfir Breiðafjörð, Breiðafjarðareyjar og
Snæfellsnes. Margir hólmar og eyjar út af
Fellsströnd hýsa arnarhreiður.
Eftir Klofning var haldið áfram inn
Skarðsströnd og heim að Skarði og kirkjan
skoðuð undir leiðsögn húsfreyjunnar á
Skarði. Ekkert býli eða jörð hefur jafnlengi
verið í eigu sömu ættar á Íslandi, eða frá
því um árið 1100. Landnámabók segir frá
því að Geirmundur heljarskinn Hjörsson
(Svarti víkingurinn) hafi búið á Geir-
mundarstöðum undir Skarði. Margt stór-
menna hefur búið á Skarði. Þar bjó Björn
Þorleifsson hirðstjóri (1408-1467), sem
Englendingar drápu á Rifi á Snæfellsnesi.
Ekkja hans, Ólöf ríka Loftsdóttir, lét hefna
hans og lét drepa fjölda Englendinga, aðra
lét hún taka til fanga og flutti heim að
Skarði og notaði sem þræla. Í Skarðskirkju
er margt fallegra og merkilegra gripa,
meðal annars altarisbrík með alabasturs-
myndum frá 15. öld og herma munnmæli
að Ólöf ríka hafi gefið kirkjunni bríkina.
Eftir kirkjuskoðun á Skarði var ekið
niður að Skarðsstöð, þar sem í dag er
smábátahöfn. Boðið var þar upp á úr far-
angursgeymslu bifreiðarinnar kaffi og
heimabakaðar kleinur ásamt flatbrauði
með hangikjöti. Einnig var ferðabarinn
opnaður á ný. Áfram var síðan haldið inn
Skarðsströndina og síðan inn í Gilsfjörð og
stefnt á Ólafsdal. Þar stofnaði Torfi Bjarna-
son (1838-1915) fyrsta landbúnaðarskóla
á Íslandi, sem starfræktur var á árunum
1880 til 1907. Bærinn fór síðan í eyði en
bæjarhúsin voru nýtt um tíma sem skóla-
sel fyrir Menntaskólann við Sund. Árið
2007 var Ólafsdalsfélagið stofnað, sem
síðan hefur unnið að endurreisn staðarins
með því að endurnýja og lagfæra allar
byggingar. Formaður Ólafsdalsfélagsins,
Rögnvaldur Guðmundsson, fræddi okkur
um sögu staðarins og um framkvæmdir
við endurreisnina. Síðan var gengið inn í
skólahúsið í kaffi og vöfflur með rjóma.
Frá Ólafsdal var haldið til baka í
Saurbæ og yfir í Hvolsdal. Horft var til
Hvítadals þar sem skáldið Stefán frá
Hvítadal bjó og einnig minnst tveggja
annarra skálda, Jóhannesar úr Kötlum sem
fæddur var á Goddastöðum í Laxárdal og
Steins Steinars sem ólst upp í Saurbænum
og naut þar farkennslu Jóhannesar. Ekið
var um Svínadal yfir í Hvamms sveit.
Sunnarlega í dalnum er Hafragil þar sem
menn Bolla og Ósvífurs gerðu Kjartani
Ólafssyni fyrirsát og drápu. Við Lauga í
Sælingsdal fór leiðsögumaðurinn Svavar
Gestsson úr bílnum og var honum þökkuð
frábær leiðsögn og fræðsla með dynjandi
lófataki. Haldið var síðan heim á leið og
stansað um stund við rjómabúið á Erps-
stöðum þar sem norðanmenn yfirgáfu
hópinn og ferðalangar gæddu sér á ís og
keyptu osta.
Komið var í Kópavog rétt upp úr
klukkan níu og þaðan fór hver til síns
heima, glaður og reifur.
Hjarðarholtskirkja. Myndirnar tók Kristófer.
Hópurinn fyrir
framan skólahúsið í
Ólafsdal.