Fréttablaðið - 01.05.2020, Blaðsíða 15

Guðmundur
Steingrímsson
Í DAG
Hugmyndin um að drekka sótt-hreinsispritt til þess að drepa kórónaveiruna er allrar athygli verð.
Kosturinn við þessa hugmynd er
sá, að það er algerlega óhætt að
segja að hún eykur mjög líkurnar á
að maður deyi þá alla vega ekki úr
COVID-19. Út af fyrir sig má hugsa
sér marg ar aðrar leiðir til þess að
ná því sama markmiði. Sjálfsagt
er hægt að drepa veiruna líka með
því að fá sér rottueitur, drekka vít-
is sóda, terpentínu, bryðja þvotta-
efnistöflur eða gleypa rak véla blöð.
Hugmyndin um að drepa hana
með geislum er á sama hátt mjög
góð. Góður ofurheitur geisli niður
í kokið — kannski á alþjóðadegi
Star Wars sem er núna á mánu-
daginn — sem eyddi þar öllu lífi
myndi ábyggilega drepa veiruna.
Í þeim anda má svo aftur hugsa
sér margar fleiri aðferðir. Sjálfsagt
er hægt að brenna veiruna. Það er
líka hægt að kæfa veiruna með því
að troða þvottapoka eða visku-
Að skjóta veiruna
Baráttudagur verkalýðsins sækir uppruna sinn í mál sem er okkur Pírötum hjartans
mál; styttingu vinnuviku, það
er að segja átta stunda vinnudag
og helgarfrí. Fyrstu skref baráttu
verkalýðsins grundvölluðust þar að
auki í kröfunni um verkfallsréttinn
sem telst nú órjúfanlegur hluti af
nútímalegum lýðræðisríkjum. Að
leggja niður störf til að krefjast
bættra kjara er grundvallarréttur
verkafólks og nýtist eingöngu þegar
allt um þrýtur, er það því réttur sem
ganga þarf langt til að standa vörð
um. Óneitanlega setur COVID-19
svip á hátíðarhöldin að þessu sinni.
Við Píratar viljum óska launafólki
góðs dags. Fögnum árangrinum sem
náðst hefur og mætum endurnærð
til baráttunnar fram undan.
Hinn 1. maí árið 1886 lagði verka-
fólk í Bandaríkjunum niður störf í
kjölfar langrar baráttu fyrir bætt-
um kjörum og átta stunda vinnu-
dag. Íslenskar rætur dagsins sækja
einnig upphaf sitt í baráttuna um
styttri vinnudag. Vökulögin sem
voru lögfest árið 1921 og tryggðu
íslenskum sjómönnum sex tíma
hvíld á sólar hring. Þau eru einn
fyrsti sigurinn sem hefur unnist á
Íslandi í verkalýðsbaráttu. „Hér skal
orðtakið það: Fylgjumst einhuga
að!“ segir í auglýsingu Kröfugöngu-
nefndar á forsíðu Alþýðublaðsins 1.
maí árið 1923.
Stytting vinnutíma er lýðræðis-
mál og mannréttindamál. Það er
vitað að með skemmri vinnudegi
fylgir meiri ánægja í starfi, færri
veikindadagar og aukin lífsgæði.
Það varðar aukna hamingju og
samverustund með fjölskyldunni.
Starfið okkar á að styðja við okkar
heilsu og velferð. Við erum ekki
hlutir sem hægt er að nýta og ofnýta
og henda svo í ruslið.
Nýverið var skrifað undir kjara-
samninga fyrir lægsta launahóp
okkar Reykvíkinga og það er mér
mikið gleðiefni að ásamt því að
leiðrétta laun kvennastétta og
hækka lægstu laun er þar kveðið
á um styttingu vinnuviku dag-
vinnufólks úr 40 í 36 klukkustunda
vinnuviku – og enn meiri styttingu
fyrir vaktavinnufólk. Þessum hópi,
Ef lingarfólki og öðru mikilvægu
starfsfólki annarra verkalýðs-
félaga, vil ég þakka fyrir að standa
eins og klettur í framlínunni vegna
COVID-19. Ég vil einnig nota tæki-
færið og hvetja önnur sveitarfélög
til að ganga frá samningum. Pólitík
er ekki leikur og ábyrgðin er mikil
á tímum sem þessum að ganga ekki
til samninga.
Baráttunni er hvergi lokið. Við
eigum öll rétt á góðu lífi með reisn.
Gleðilegan 1. maí.
Fylgjumst einhuga að!
Dóra Björt
Guðjónsdóttir
borgarfulltrúi
Pírata í Reykja-
vík
stykki mjög langt ofan í kokið.
Keðjusög drepur veiruna sé henni
beitt með réttum hætti. Og svo má
líka ábyggi lega skjóta veiruna. Eini
gallinn við það — eins og reyndar
með allar þessar hugmyndir — er
að ef maður ætlar að skjóta veiruna
að þá verður maður líka að skjóta
sig upp að einhverju marki. Það
breytir þó ekki hinu: Maður drepst
þá alla vega ekki úr COVID-19, sem
er auðvitað út frá vissu sjónarmiði
hálfur sigur.
Klemman
Flestir skilja, en alls ekki allir
— eins og gerist og gengur — að
mark miðið um þessar mundir er
að finna aðferðir til þess að drepa
kórónaveiruna án þess að drepa
sig. Þetta er visst lykilatriði. Ef
þetta væri ekki lykilatriði væru
marg ar álitlegar leiðir í boði, eins
og hér hefur verið rakið.
Það sem er hins vegar bita-
stætt við hugmyndir eins og að
drekka sótthreinsivökva eða klór,
eins frámunalega heimskulegar
og þær hljóma, er að í raun og
veru hitta þær nákvæmlega inn í
kjarn ann á því sem allir faglegir
við bragðs aðilar heimsfarald-
ursins og heimskreppunnar eru
að reyna, nótt og dag, að gera
ekki. Reynt er að hanna bólu-
efni. Ástæða þess að það tekur
svona óheyrilegan langan tíma er
ein mitt sú að vísindamenn vilja
ekki að bóluefnið verði eins og
sótthreinsivökvi. Að það drepi
veiruna og okkur líka. Að bólu-
efnið hafi verri afleiðingar en
sjúkdómurinn, má ekki gerast.
Önnur viðureign
Þessa klemmu má yfirfæra á stöðu
efnahagsmála. Æ betur er að koma
í ljós að glíman er ekki einungis
við skæða veiru heldur er hún í
vax andi mæli farin að snúast líka
um að komast í gegnum einhverjar
erfið ustu efnahagsþrengingar sem
um getur í veraldarsögunni. Leiðar-
ljósið í þeirri viðureign verð ur að
vera hið sama og í við ur eigninni
við sjúkdóminn. Þar vilj um við
heldur ekki skjóta veir una. Við
þurfum að vinna bug á kreppunni
án þess að sliga þjóðfélagið.
Nóg hefur veiran gert. Stærsta
at vinnugrein þjóðarinnar er stopp.
Ekki skal þó vanmetið hvernig
hæglega er hægt að gera afleitt
ásig komulag enn verra með því
að drekka efnahagsleg eiturefni
á þess ari stundu í hagsögunni.
Hér eru nokkrar hugmyndir: Við
getum blás ið til átaka á vinnu-
markaði. Í það stefnir, sem er ótrú-
legt. Við getum misst atvinnulífið
í fjölda gjaldþrot. Það er ekki langt
und an, þó svo aðgerðir ríkis stjórn -
arinnar hafi keypt tíma. Við getum
staðið eftir án flug sam gangna. Sú
staða er hreint ekki óhugsandi. Við
getum dregið þróttinn úr einka-
framtakinu. Urm ull af skapandi
frumkvöðlum sér núna áratuga
streð sitt puð ast út í vindinn. Við
getum einangr ast sem þjóð. Þetta
sumar mun ein kenn ast af hinu
gamla og mjög svo varhugaverða
slagorði þjóð ern is sinna hér á
landi, þótt hafa megi smá gaman af
því nú. Nú rætist það bókstaflega:
Ísland fyrir Íslendinga. Það yrði
vont ef það yrði ofan á sem efna-
hagsstefna.
Tækifærin
Veiran og kreppan. Þetta eru
lúmsk ir skrattar. Þoku kennd ir
draug ar. Í tilviki kreppu kvik ind-
is ins blasir við að brugðið getur til
beggja vona. Við getum misst allt í
dauða og djöful en við getum líka,
sem betur fer, snúið á hana. Við
get um beinlínis fundið leiðir til
þess að nýta kreppuna okkur í hag.
Kreppu fylgir andrúm. Við getum
dytt að að. Brugðist við uppsafnaðri
við halds- og upp byggingarþörf. Við
getum menntað okkur. Við getum
eflt nýsköpun, listsköpun, þróun
og vísindastarf. Við getum eflt
sam stöðuna sem hefur myndast
í þessum þrengingum og byggt á
henni sameiginlega sýn um rétt látt,
kraftmikið og fjölbreytt þjóð félag.
Svo ég missi mig alveg í því að líkja
þessum tveimur viðureignum sam-
an, uppfullur af andagift á sjálf um
baráttudegi verkalýðsins: Að fá
veiru myndar mótefni gegn henni.
Að fá kreppu getur líka myndað
mótefni gegn henni. Ef við höldum
vel á spöðunum komum við út úr
þessu sterkari en áður.
Það er vitað að með
skemmri vinnudegi fylgir
meiri ánægja í starfi, færri
veikindadagar og aukin
lífsgæði.
VELDU GÆÐI!
Tilboð í maí
Allar tertur á 2900 kr.
Daim terta
Kaka ársins
Hindberja og
súkkulaðiterta
Jarðarberjaterta.
VELJUM
ÍSLENSKT
S K O Ð U N ∙ F R É T T A B L A Ð I Ð 15F Ö S T U D A G U R 1 . M A Í 2 0 2 0